Dikkat eksikliği bozukluğu olan 8-10 yaşındaki çocukların dikkat becerilerini geliştirmeye dayalı bir programın etkililiğinin sınanması

Abstract

Çocuklarda dikkat konusundaki problemler, çoğunlukla ilköğretim 1. Sınıfın başlamasıyla fark edilmeye ve tanılanmaya başlar. Eğer bu dönemde, dikkatin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılmazsa, ileriki dönemlerde çocukta akademik başarısızlık yaşama riski ve bununla beraber olumsuz akademik benlik oluşabilir, çocuk sosyal olarak içe çekilebilir. Etkili bir dikkat, etkili bir öğrenmenin gerçekleşebilmesi için çok önemlidir. Kişinin öncelikli olarak gelen uyaranlardan, kendi için gerekli olanı ayırt etmesi ve o malzemeye dikkatini vermesi gerekir. Günümüzde, dikkat konusu gerek eğitimciler gerekse aileler tarafından gitgide daha önem kazanmıştır. Buna rağmen, dikkatin nasıl geliştirilebileceğinden ziyade, bu durum psikiyatrinin bir konusu olarak düşünülmekte ve ? Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite ? tanısı altında ilaç kullanımına başvurulmaktadır. Bu çalışma, dikkatin geliştirilebilir bir yeti olduğundan hareketle, çocukların eğlenerek oynayacakları oyunlar aracılığıyla, ilgili literatür bilgilerinden de yola çıkılarak objektif ve bilimsel bir program yaratabilme ve bunun etkililiğini sınama açısından önemlidir. Araştırma deneme modelinde yapılmıştır. Örneklemini, İstanbul Avrupa Yakası'ndaki bir özel danışmanlık merkezine başvuran; dikkat eksikliği tanısı konmuş, 30 deney (17 Kız, 13 Erkek), 30 kontrol (14 Kız, 16 Erkek) grubu olmak üzere 60 kişi oluşturmuştur. Araştırmada deney grubuna 4 oturumluk bir program uygulanmıştır. Ön test- son test deneysel modeli uygulanmıştır. Veri toplamak amacıyla katılımcılara, Bourdon Dikkat Testi (BDT), WISC-R sayı dizisi, Aile ve Çocuk Yetiştirme Tutumu Ölçeği (PARI), Çocuk ve Ergenlerde Davranım Bozuklukları için DSM-4'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği ve Kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Araştırmada istatistiksel değerlendirme ?SPSS 17.0? paket programında yapılmış ve yorumlanmıştır. Tüm analizlerde anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir. Gruplar arasındaki karşılaştırmalarda ve yorumlamalarda, Mann Whitney-U testi, t-testi ve Wilcoxon İşaretlenmiş Mertebeler Testi uygulanmıştır. Sonuç olarak yapılan araştırma ile; uygulanan oyun programı sonucunda, programı alan 8-10 yaş arasındaki dikkat eksikliği bozukluğu olan çocukların, programı almayan 8-10 yaş arasındaki dikkat eksikliği bozukluğu olan çocuklara göre, dikkat süreçlerinde olumlu yönde ilerlemeler olduğu belirlenmiştir. Cinsiyet farkı ise istatistiksel olarak anlama ulaşmamıştır.Anahtar kelimeler: Dikkat, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, oyun programı.

Attention deficit disorders are mostly noticed and diagnosed in their first year of school. Unless attention-improving methods are utilized, the child may earn low grades, leading to the development of an inferior academic personality, socially withdrawal. An effective attention is crucial for an effective learning process. To have an effective attention, the person filter all received stimuli and must select and focus on those that are necessary for his or her needs. In today's world, attention has become especially relevant for families and tutors alike. However, most of this focus has been along the lines of medical prescriptions for `Attention Deficit and Hyperactivity,` and not on improving attention skills. Based on the assumption that attention is an improvable ability, this study is an objective and scientific program based on games and entertainment. The research has been conducted as an experiment. The sampling was done from sixty people who visited our private clinic becouse of attention deficit disorder diagnosis, in the Europe side of Istanbul. Half of these were the experimental group (17 F, 13 M), and the other half were used as control group (14 F, 16 M). The experimental group was treated to a program of four sittings, during which a pre-test / final test experimental model was applied. To gather data, the participants were subjected to the Bourdon Attention Test, the WISC - R number series, and Parental Attitute Research Instrument (PARI) for child and adolescent behavioral disorders, the evaluation scale and the personal information forms from the DSM-4 were used. The statistical evaluation was performed using the SPSS 17.0 software. The relevance treshold was 0.05 in all analyses. The Mann-Whitney-U test, the T-test and the Wilcoxon Signed-Rank test were used in evaluating and comparing the group results. As a result, a positive effect was observed on the attention processes of the 8-10 year-olds who received this program, in comparison to the control group. And gender difference, isnn?t meaningful in statistics.Keywords: Attention, attention spans, attention deficit, hyperactivity.