Farklı gelişim gösteren ve normal gelişim gösteren çocuk sahibi annelerin düşmanlık-saldırganlık, kayıtsızlık-ihmal ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, farklı gelişim gösteren çocuk sahibi olan annelerin çocukları ile ilişkilerinde ortaya çıkabilecek düşmanlık-saldırganlık ve kayıtsızlık-ihmal eğilimleri ile annelerin depresyon düzeylerinin belirlenerek değerlendirilmesidir. Bunun yanı sıra çalışmanın amaçları arasında bu değişkenlerin birbiriyle ilişkisinin ve ele alınan tüm değişkenler açısından, farklı gelişim gösteren ve normal gelişim gösteren çocuk sahibi olan anneler arasında farklılaşma olup olmadığının incelenmesi yer almaktadır. Bu amaçla araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, annelerin depresyon düzeylerini belirlemek üzere Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve annelerin çocukları ile ilişkilerinde ortaya çıkabilecek olan düşmanlık-saldırganlık ve kayıtsızlık-ihmal eğilimlerini belirleyen Aile-Çocuk İlişkileri Ölçeği-Anne Formu (AÇİÖ) kullanılmıştır. Araştırma grubu Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü Göztepe Ek Hizmet Birimi Aile Danışma Merkezi ve İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü Maltepe Ek Hizmet Birimi'ne başvuran özürlü çocuk sahibi 100 anne ve karşılaştırma grubu Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Ümraniye Toplum Merkezi'ne başvuran normal gelişim gösteren çocuk sahibi 100 anneden oluşmaktadır. Uygulanan ölçeklerden alınan puanların istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaşma gösterip göstermediği analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, araştırma grubunu oluşturan farklı gelişim gösteren çocuk sahibi annelerin düşmanlık-saldırganlık ve kayıtsızlık-ihmal düzeylerinin, karşılaştırma grubunu oluşturan normal gelişim gösteren çocuk sahibi annelerin aynı değişkenlere ilişkin düzeylerinden daha düşük olduğu belirlenmiştir. Buna karşın araştırma grubuna dahil olan annelerin depresyon puan ortalamasının, normal gelişim gösteren çocuk sahibi annelerin depresyon puan ortalamasından yüksek olduğu, ancak Beck Depresyon Ölçeği'nden alınan puanların farklı gelişim gösteren çocuk sahibi olma durumuna göre anlamlı bir farklılaşma göstermediği, yani farklı gelişim gösteren çocuk sahibi olma ile Beck Depresyon Ölçeği'nden alınan puanlar arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca gruplar arasında Düşmanlık-Saldırganlık ve Kayıtsızlık-İhmal değişkenlerine ilişkin anlamlı farklılaşma olduğu belirlenmiştir. Araştırma kapsamında ele alınan düşmanlık-saldırganlık, kayıtsızlık-ihmal ve depresyon değişkenleri arasındaki ilişkiye bakıldığında ise; her iki grup için de tüm değişkenler arasında pozitif yönde ve anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır.

The aim of this study is to determine the tendency of aggression-hostility, indifference-neglect and mother?s depression in relationships with their children which can be seen in mothers with children who has different development. Furthermore to investigate the relation of these items and to compare the differentiation between mothers with normal developed children who are demographically matched. Whit this purpose the Personal Information Form developed by the researcher, The Beck Depression Inventory used to determine the depression level of mothers and finally the Family -child Relationship Scale-Mother?s Form used to determine grade of aggression-hostility and indifference-neglect which can be seen in mother-child relationships. The research group consists of 100 mothers of disabled who have made an application to the Social Services and Child Protection Institution, Göztepe Additional Service Unit and Family Counseling Center of Provincial Social Services Directorate and Maltepe Additional Service Unit of Provincial Social Services Directorate. The comparison group consists of 100 mothers who do not have disabled child and have made an application to the Ümraniye Community Center under the Social Services and Child Protection Institution. Average scores from each factor of the scales were analyzed to determine whether or not they differentiate in a statistically significant way. According to the findings, in the research group mothers who are with children has different development have lover score of aggression-hostility and indifference-neglect then mothers in comparison group which have children with normal development.. Furthermore it is determined that the average depression score of mothers who participated to this research is higher than the average score of mothers with normal child, but the findings of the Beck Depression Inventory do not show a significant difference according to the state having a child with disabilities. It is stated that there is no meaningful relation between depression level and having child with disabilities. Also it is stated that there is significant differentiation between groups in variables of aggression-hostility and indifference-neglect. Both groups of mother show significant relationship in variables of aggression-hostility and indifference-neglect in a positive direction.