Çiftlerden birisi eksen ı tanısı almış evli bireylerin evlilik uyumlarının, patolojiye dair atıfları, kontrol odakları ve baş etme yolları açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada eksen I tanısı alan kişilerin ve eşlerinin psikopatolojiye dair atıfları, kontrol odağı, baş etme stratejileri ve bazı değişkenlerin (evlenme şekli, evlilik süresi, çocuğun varlığı, çalışma durumu, tedavi süresi ve rahatsızlığı çözümlenebilir olarak görme) evlilik uyumu ile ilişkisi incelenmiştir. Çalışmanın örneklemi 51 evli çiftten oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Sosyodemografik Anket, Evlilik Uyumları Ölçeği, Kısa Semptom Envanteri, Rotter Kontrol Odağı Ölçeği, Baş Etme Stratejileri Ölçeği ve Patolojiye Dair Atıflar Anketi kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmış analizlerde ise Ki Kare Bağımsızlık Testi, Pearson Korelasyon Analizi, Tek Yönlü Varyans Analizi ve Diskriminant Fonksiyon Analizi uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda, sosyodemografik değişkenlerden, evlenme şekli, evlilik süresi, çocuğun varlığı, tedavi süresi ve çalışmanın tek başlarına evlilik uyumu ile ilişkili olmadığı, çiftin psikopatolojiyi çözümlenebilir olarak görmesinin tanı alan kişinin evlilik uyumu ile ilişkili olduğu ancak eşin evlilik uyumu ile ilişkili olmadığı bulunmuştur. Eşlerin evlilik uyumunun birbirleri ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Tanı alan kişinin kontrol odağı ve baş etme stratejileri, eşlerin her ikisinin evlili uyumunun ilişkili olmadığı görülmüştür. Eşin kaderci baş etme stratejilerinin eşin evlilik uyumunun ilişkisinin olduğu bulunmuştur. Eksen I tanısı alan kişinin geçmişe yönelik atıflarının kişinin evlilik uyumuyla, eşin aile sorunlarına yaptığı atıfın eşin evlilik uyumu ile ilişkili olduğu, diğer atıfların eşlerin evlilik uyumu ile ilişkili olmadığı bulunmuştur. Eşin problem odaklı baş etme stratejileri ile eşin kontrol odağı arasında negatif yönlü korelasyon olduğu görülmüştür. Bunun yanında eşin çaresiz baş etme stratejilerinin eşin orta derece sorun alanıyla ve tanı alan kişinin semptomolojisi ile kişinin evlilik uymunun ilişkili olmadığı bulunmuştur. Anahtar kelimeler: Evlilik uyumu, atıf, kontrol odağı, baş etme.

In this research, attirubution to psychopathology, locus of control, coping strategies and some factors (type of marriage, marriage span, having a child,employment situation,treatment term, vision solvable about pathology) of person who get diagnosis dimension I and his/her spouse's relativity of marital adjusment was surveyed.The participants of this study were composed of 51 married couple. In the research Socio-Demografic Survey, Marital Adjusment Scale, Brief Symptom Checklist, Rotter' Locus of Control Scale, Ways of Coping Scale was used as an intrument of gathering datas.The data was analysed using SPSS, specifically Chi Square Test, Pearson Correlation Analyze, One-Way ANOVA and Discriminant Function Analysis.Among the socio-demographic factors neither of the type of marriage, presence of a child, treatment span and having a job were found to be related with marital adjusment alone. Both partner's percieving the psychopathology as resolvable found to be related with the marital adjusment of the partner who'd been diagnosed, but not with his/her spouse's marital adjusment. Marital adjusment of spouses were found to be related with each other. Locus of control and coping strategies of the partner who has been diognised were found to be related with marital adjusment of neither of the spouses. The fatalistic coping was found to be related spouse's marital adjusment. Attributions of the dimension I diagnosed partner about past was found to be related with his/her marital adjusment and the spouse's attributions of family problems were related with his/her marital adjusment, but their other attributions were not found to be related with their marital adjusment. The problem focused strategies and locus of control of the spouses were found to be negatively correlated. Besides, spouse's helpless coping strategies were found to be related with moderate problem domains; and symptomatology of the diognased partner was also not found to be related with marital adjusment.Key words: Marital adjustment, attribution, locus of control, ways of coping.