6 yaş çocuklarının olumlu sosyal davranışları ile anne ve öğretmen özgeciliği arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

ÖZETBu çalışmanın amacı; 6 yaş çocuklarının olumlu sosyal davranışları ile anne ve öğretmen özgeciliği arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Ayrıca çalışmada, çocukların olumlu sosyal davranışlarının cinsiyete, okul türüne, kardeş sayısına, anne çalışma durumuna ve anne eğitim düzeyine göre farklılığı anne, öğretmen ve araştırmacı değerlendirmeleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Araştırmanın örneklem grubunu, İstanbul ili içinde yer alan özel ve devlete bağlı bir ilkokula devam eden 6 yaşındaki 103 kız ve 115 erkek olmak üzere toplam 218 çocuk, anneleri ve öğretmenleri oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak Ebeveyn için Kişisel Bilgi Formu, Özgecilik Ölçeği, Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği annelere; Öğretmen İçin Kişisel Bilgi Formu, Özgecilik Ölçeği, Öğretmen Özgeciliği Ölçeği ve Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği öğretmenlere uygulanmıştır. Ayrıca 218 çocuk ile yardımlaşma ve paylaşma davranışlarını değerlendirmek amacıyla araştırmacı tarafından bireysel ölçümler yapılmıştır. Araştırma sonucunda, anne ve öğretmen özgeciliği beklendiği gibi 6 yaş çocuklarının olumlu sosyal davranışlarını güçlü bir şekilde yordamıştır. Çocukların olumlu sosyal davranışlarının ise anne, öğretmen ve araştırmacı tarafından değerlendirilmesinin karşılaştırılması sonucunda cinsiyetin ve anne çalışma durumunun olumlu sosyal davranışlarla ilişkili olduğu belirtilmiş, kardeş sayısının olumlu sosyal davranışlarla ilişkili olduğu sonucu ise yalnızca araştırmacı değerlendirmesinde ortaya çıkmıştır. Araştırma sonucuna göre cinsiyeti kız olanların, annesi çalışanların ve kardeş sayısı fazla olanların olumlu sosyal davranışları daha sıklıkla sergilediği bulunmuştur. Ayrıca okul türü ve anne eğitim düzeyi ise üç değerlendirmeci tarafından da olumlu sosyal davranışlarla ilişkili bulunmamıştır.Anahtar Kelimeler: Olumlu Sosyal Davranış, Özgecilik, Öğretmen Özgeciliği, Anne Özgeciliği

The main purpose of the study is to analyse the relationship between prosocial behaviors of the children of six age and altruism of teachers and mothers. It further aims to make a comparative analysis of the evaluations done by families, teachers and researchers to investigate the roles and the impacts of various demographic and social factors (such as gender, number of siblings, school types and working mothers and the educational level of their mothers) on the prosocial behaviors. The sample group of the research consists of a total of 218 children of six age (103 girls and 115 boys) attending a public or primary primary school in Istanbul and their mothers and teachers. In this study `Personal Information Form`, `Altruism Scale` and `Prosocial Behavior Scale` are applied to the mothers and `Personal Information Form`, `Teacher Altruism Scale`, `Altruism Scale` and `Prosocial Behavior Scale` are applied to the teachers. Also individual applications are conducted by the researcher herself on the 218 children in order to evaluate their behaviours such as helping and sharing.The findings of the study show that the altruism of the mothers and teachers has predicted the prosocial behaviors of children of six age. The comparison of the evaluations done by the mothers, the teachers and the researcher demonstrates the relationship between gender and working mothers and prosocial behaviours. However the relationship between number of siblings and prosocial behaviours is only evident in the evaluations done by the researcher. Accoring to the findings of the study it is clear that girls, working mother children and children growing up with sibling(s) display prosocial behaviour more often. Whereas no relationship is clear between school types and the educational level of mothers and prosocial behaviours as to the evaluations done by mothers, teachers and the researcher. Keywords: Prosocial Behaviour, Altruism, Teacher Altruism, Mother Alturism