Yönetmen olarak Yılmaz Güney filmlerine uygulanan sansür olgusu

Abstract

Bu çalışmada Türk Sinemasında sansür olgusu kapsamında Yılmaz Güney'in filmlerindeki sansür olgusu ele alınmıştır. Sansür olgusu genellikle sanatı, özel de ise sinema sanatını etkileyen en önemli unsurlardan birisidir. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de özellikle darbe gibi anti-demokratik uygulamalarda sansürün sıklıkla uygulandığı bilinen bir gerçekliktir. Bu açıdan bakıldığında sansürün genel anlamda sanatı dolayısıyla da film sektörünü körelten bir unsur olması kaçınılmazdır. Bu anlamda sansür olgusu aynı zamanda özverili çalışmalar sonucu yoksunluklarla meydana getirilen filmlerin geniş halk kitlelerine objektif bir şekilde ulaştırılmasının önünde bir engel olduğundan başta senaristlerin, oyuncuların ve sinema emekçilerinin hayal kırıklığına neden olur. Bu çalışmada Yılmaz Güney'in yönetmen olarak yer aldığı filmlerinde uygulanan sansür olgusu ele alınmış olup bu yönü ile sinema literatürüne katkı sağlanması amaçlanır. Çalışmanın birinci bölümünde Türk sineması ve sansür, sinemanın Türkiye'ye girişi, Türk sinemasında sansür olgusunun kronolojik olarak incelenmesi; çalışmanın ikinci bölümünde Türk sinemasında Yılmaz Güney, sinemacı Yılmaz Güney, Yılmaz Güney sinemasının özellikleri; çalışmanın üçüncü bölümünde ise çalışmamızın esas konusu olan yönetmenliğini yaptığı, sansüre uğramış filmleri kronolojik sırayla ele alınıp; Seyit Han (1968), Umut (1970) ve Duvar (1984) filmleri sansürlenme nedenlerine yer verilmiştir.

In this research, the fact of censorship in Turkish cinema will be examined with in context of the historical development of censorship notion which is very important in cinema studies. During this research as investigation the films will be evaluated as after the censored versions of Yılmaz Güney's films. As in all over the world the censorship is matter after revolutions. The main purpose of the study is to consider the films of Güney as were influenced by censor censorship cases. Censorship is also an important case for the general arts with in cinema. As in our country as all over the world including in particular the impact of censorship in the period of undemocratic practices used, and the meaning of art has been a factor that dulls. Censorship is a barrier for the films which contain the special efforts under the unsuitable conditions which aims to be watched by the wider society. It also causes disappointing of the script writer, players and all kind of area workers of the movie industry. This study aims to detect the censorship in Güney's films and through this way the study aims to make a contribution to literacy. In the first stage it is searched for Turkish cinema and censorship, beginning of cinema in Turkey. At the second stage it is searched for Güney's role in Turkish cinema, Its' feature as cinematography. At the third stage handled censored movies are given as chronological order; Sayyed Khan(1968), Hope (1970) and Wall (1984) by Güney on the grounds of censorship of the film are included in our study.