Görsel medya ve kamuoyu ilişkisi: Televizyonda siyasi tartışma programlarının söylem analizleri

Abstract

Medya, günümüzde insanların dünya üzerindeki gelişmelere ulaşmasında en önemli araçtır. Medyanın eğlence, bilgilendirme ve eğitim aracı olmasının yanı sıra yönlendirdiği de bir gerçektir. Türkiye'de televizyonun 1980'lerin başında evlere girip yaygınlaşmasıyla birlikte bireyler dünya üzerindeki tüm gelişmeleri takip etme imkanına sahip olmuştur. Küreselleşmenin etkisiyle bireyler kendilerinden kilometrelerce uzakta olan bir olayı evlerinde eş zamanlı olarak takip edebilmektedir. Kanal sayısının artışıyla birlikte farklı görüş ve düşüncede birçok kanal söz konusuyken, haber ve tartışma kanalları da artış göstermiş ve bu programlar ailenin temel sığınma aracı olmuştur. Televizyon haber ve tartışma programları bir anlamda farklı ideolojik görüşteki güç odaklarının kitleleri yönlendirme konusunda birer araç haline dönüşmüştür. İzleyiciler görüşleri doğrultusunda belirli kanallardan güncel haber ve tartışmalara bu kurumların aktardığı kadarıyla hakim olabilmekte, medya kurumlarının ideolojisi çerçevesinde kurgulanmış haberleri izlemektedir. Demokrasinin olmazsa olmazı seçim dönemlerinde de, ülkemizde, tartışma programları halkı etkileyip oy verme davranışını şekillendiren bir güce dönüşmektedir. Bu çalışmanın amacı, farklı ideolojiye sahip olan televizyon kanallarının seçim sürecinde bireyleri hangi söylemlerle etki altına almak istediğine ulaşmaktır. Bu nedenle, seçim dönemlerinde tartışma programları, farklı görüşteki kanallarda belli hakim görüşleri söylemleriyle izleyen kitlelere aktarmaya çalışmaktadır.Söylemlerin etkisini araştırmadan önce çalışmanın birinci bölümünde tezin temel kavramları olan küreselleşme, haber kavramı, kitle iletişim araçları, ideoloji, iktidar, kamuoyu kavramlarının açıklamaları yapılmıştır. Araştırmanın ikinci bölümünde ise ''söylem'' in ne olduğu açıklanmaya çalışılmış, söylemin dil ile ilişkisi ve söylemin nasıl oluştuğu konusunda düşünceler paylaşılmıştır. Akademik dünyada tartışılan, söylemin teorik çerçevesi incelenerek çalışmanın dördüncü bölümünün açıklanabilmesine katkı sağlanmıştır. Üçüncü bölümde söylemlerin nasıl analiz edileceğini açıklayan ''Söylem Analizi Yöntemleri'' incelenmiştir. Araştırmaya konu olan televizyonda yayınlanan programlar, haberlerin nasıl analiz edilmesi gerektiğine dair çalışmaları bulunan Van Dijk'ın Eleştirel Söylem Analizi yöntemleri açıklanmıştır. Araştırmanın dördüncü bölümünde seçilen televizyon kanallarında yayınlanan siyasi tartışma programları incelenmiş, program konuklarının söylemlerinin deşifresi yapılmıştır. Araştırmanın beşinci ve son bölümünde ise ilk dört bölümdeki tanımlar ışığında değerlendirmeler paylaşılarak, Van Dijk'ın eleştirel söylem analizi tekniği ile televizyondaki siyasi tartışma programlarının söylem çözümlemeleri yapılmıştır. Anahtar Sözcükler: Söylem, İdeoloji, İktidar, Kamuoyu

The media is the most important instrument or means for people to keep abreast of global developments. It is a fact that the media functions as a means to manipulate people as well as serving as a means of entertainment, source of information and instrument of education. As soon as the television started to enter into households and became popular in Turkey in the early 80s, individuals reached the opportunity to follow all the developments all over the world. Thanks to the globalization, now, they can simultaneously follow an incident occurring far away from them while sitting on their couches. As the number of channels increased, differing and opposing philosophies and opinions also multiplied; the number of news channels and discussion programs also increased, and these have become the main shelter for families. News and discussion programs on TV have in a sense turned into a means for power elites with different ideologies to manipulate the masses. In line with their own standpoint, audiences are able to get a hold of the daily news and discussions on specific channels to the extent that these channels cover; they watch the news reported according to the ideology of media companies. In the period before the elections which is sine qua non for democracy, such discussion programs turn into a force that affects the people and manipulates their voting behavior in Turkey.This study investigates the discourses used by TV channels with differing ideologies to affect individuals. Therefore, in the pre-election period, discussion programs try to exert certain prevailing ideologies to the audiences through their discourses on channels with differing standpoints.First chapter clarifies the main concepts used in this study: globalization, news, mass media, ideology, power and public opinion.The second chapter tries to explain what 'discourse' is, and shares some ideas on the relation between discourse and language, and how discourse is formed. It examines the theoretical framework of discourse, which is also discussed in the academic circles, contributing to the clarification of the fourth chapter.The third chapter scrutinizes the 'Discourse Analysis Methods', which explain how to analyze discourses. The discourses identified in the political discussion programs on TV, the Critical Discourse Analysis by Van Dijk who have studies on how to analyze news were explained.The fourth chapter examines the political discussion programs aired on the selected TV channels, and deciphers the discourses of the program guests. The fifth and last chapter of the study shares the thoughts and assessments in the light of the definitions in the first four chapters, and analyzes the discourses of the political discussion programs through Critical Discourse Analysis technique of Van Dijk. Keywords: discourse, ideology, power, public opinion