Türkiye`de reel döviz kurunun uzun dönem denge değeri

Abstract

2001 yılında meydana gelen krizin ardından esnek döviz kuru sistemini benimseyen Türkiye'de döviz kurları uzunca bir süre yataya yakın bir seyir izledikten sonra özellikle 2010 yılının ardından artış trendine girmiştir. Piyasada belirlenen döviz kurunun gerçek değeri yansıtıp yansıtmadığı sorusu her zaman iktisatçıların öncelikli soruları arasında yer almıştır. Bu amaçla döviz kurunun uzun dönemdeki seyrini veya bir diğer deyişle ortalama değerini neyin belirlediği sorusu iktisatçılar tarafından cevaplanmaya çalışılmıştır. Döviz kurunun uzun dönem denge değerini açıklamak üzere literatürde dış ticaret teorisi, satın alma gücü paritesi ve Balassa-Samuelson hipotezi yer almaktadır. Bu çalışmalar içerisinde teorik çerçevede en güçlü içeriğe sahip olan Balassa-Samuelson hipotezi, uzun dönem döviz kurunun seyrinin bir ülke içindeki ticarete konu olan ve ticarete konu olmayan sektörlerdeki verimlilik farkından kaynaklandığını savunmaktadır. Bu amaçla bu çalışmada Balassa-Samuelson hipotezinin Türkiye'de döviz kurunun uzun dönemdeki seyrini açıklamada başarılı olup olmadığı sorusunun cevabı araştırılmıştır. Elde edilen bulgular Balassa-Samuelson hipotezinin Türkiye'nin döviz kurlarının uzun dönemdeki seyrini açıklamada başarılı olduğunu göstermiştir.Anahtar Kelimeler: Reel Döviz Kuru, Balassa-Samuelson Etkisi, Verimlilik,

After the crisis occurred in 2001, adopting flexible exchange rate system in the Turkey where exchange rate has entered into increase in growth trend especially following close to horizontal for a long time since in 2013. The question is whether or not market-determined exchange rate is reflect real value of exchange rate has been always located among the priority issue of economists. For this purpose, the long-term trend in the exchange rate or the problems in other words what determines the average value was tried to be answered by economists.The exchange rate of long-term describe to the equilibrium value is located foreign trade theory, purchasing power parity and the Balassa-Samuelson hypothesis in the literature. In this study, with the most powerful Balassa-Samuelson hypothesis, long-term foreign currency that is subject to within a country's exchange rate trend and argues that due to the differences between traded and non-tradable sector productivity. With this aim, in this study, in Turkey the long-term exchange rate explaining is successful whether of its answer of questions investigated. The findings have viewed that the Balassa-Samuelson hypothesis is successful exchange rate explain in Turkey.Keywords: Real Exchange Rate, Balassa-Samuelson Effect, Productivity