Evlilik uyumunu açıklamada yakın ilişkilerde bağlanma, erken dönem uyum bozucu şemalar ve psikolojik travmanın rolü

Abstract

Bu çalışmada, evlilik hayatının devam edebilmesi açısından önemli olduğu düşünülen evlilik uyumunun, yetişkinlik dönemindeki bağlanma stilleri, erken dönem uyum bozucu şemalar ve psikolojik travmanın ilişkisi incelenmiştir. Ayrıca evlilik uyumunu açıklamada, yetişkinlik dönemi bağlanma stillerinin, erken dönem şemaların ve psikolojik travmaların katkısı olup olmadığı da araştırma bağlamında incelenmiştir.Araştırmanın örneklemini İstanbul'da yaşayan ve psikolojik destek alan 160 evli birey (80 kadın ve 80 erkek) oluşturmuştur. Araştırma kapsamında elde edilen veriler Sosyal Bilimler İstatistik Paket Programı (SPSS) 18.0 ile çözümlenmiştir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Onam Formu, Sosyo-demografik form, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II Young Şema Ölçeği-Kısa Form 3, Çift Uyumu Ölçeği kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre evli bireylerin evlilik uyumlarının sosyo - demografik değişkenler açısından karşılaştırılmasında; yaş, gelir düzeyi, evlilik süresi ve çocuğun varlığına göre anlamlı bir fark bulunmazken; cinsiyet ve eğitim durumuna göre evlilik uyumunun farklılaştığı bulunmuştur.Korelasyon analizi sonuçlarına göre; Tüm katılımcıların evlilik uyumu, bağlanmanın kaygı, bağlanmanın kaçınma boyutu, ilişkisel travma ve genel travma ile negatif yönlü ilişki göstermektedir. Ayrıca, kadın katılımcılar için yapılan korelasyon analizi sonuçlarına göre; Evlilik uyumu toplam puanı, erken dönem uyum bozucu şema alanlarından kopukluk ve bağlanmanın kaçınma boyutu ile negatif yönlü ilişki gösterirken; erkek katılımcılar için yapılan korelasyon analizi sonuçlarına göre, evlilik uyumu toplam puanı, bağlanmanın kaçınma boyutu, genel travma ve ilişkisel travma ile negatif yönlü ilişki göstermektedir.Evlilik uyumu, bağlanma boyutları, erken dönem uyum bozucu şemalar, genel travma ve ilişkisel travmayı yordayan değişkenleri belirleme amacıyla yapılan hiyerarşik regresyon analiz sonuçlarına göre; katılımcıların bağlanma boyutları ve psikolojik travma puanlarının evlilik uyumunu açıkladığı bulunmuştur. Değişkenler tek tek incelendiğinde, bağlanma temelli kaçınmanın evlilik uyumunu negatif yönde yordadığı görülmektedir.

In this research, the relationship between marital adjustment, adult attachment style, early maladaptive schemas and psychological trauma have been investigated. Likewise, predictive role of adult attachment style, early maladaptive schemas and psychological trauma on marital adjustment have been investigated.The sample of the research contained 160 married people (80 female, 80 male) who were located in İstanbul and applied to psychological consulting centers. The SPSS version 18.0 was used to analyze the data collected on this research. In this study, in order to collect the data Consent Form, Socio-demographic Form, Experiences in Close Relationships Inventory-II (YİYE II),Young Schema Questionnaire-Short Form 3 (YSQ-SF3) , Dyadic Adjustment Scale (DAS) has been used.According to the results of the correlation analysis of all participants; marital adjustment of all participant have negative correlation with attachment related anxiety, avoidance, relational trauma and general trauma. In addition to this, results of the correlation analysis of female participants; marital adjustment has negative correlation with disconnection/ rejection schema domain, attachment related avoidance and according to the correlation analysis of male participants; marital adjustment has negative correlation with attachment related avoidance, general trauma and relational trauma.According to regression analyses of all participants; avoidance related anxiety and psychological trauma have predictive role on marital adjustment. Specifically, avoidance related attachment and relational trauma have negative predictive role on marital adjustment. Likewise, according to regression analyses of female and male participant, only avoidance related attachment has negative predictive role on marital adjustment both female and male participant.