Bilginin toplumsallaşmasında halk kütüphanelerinin rolü (Kadıköy Aziz Berker ve Gebze İlçe Halk Kütüphaneleri örneği)

Abstract

Bilginin kullanımı toplumun sosyo-kültürel, endüstriyel ve diğer bütün alanlarını önemli derecede etkilemektedir. Bilginin hayatın bütün alanlarında yoğun olarak kullanılması ve bir sektör haline gelmesi sonucunda 1950'li yıllarında bilgi toplumu çağını başlamıştır. Bilginin hayatın her alanında yoğun kullanımı bilgiyi, bilgi taşıyıcısı materyali ve bilgi merkezleri olan kütüphaneleri önemli kılmıştır. Bilginin alınan ve satılan bir meta haline gelmesi, bilginin ve bilgi mekanlarının önemini daha da arttırmıştır. Bu çalışmanın amacı, toplumun bilgi ihtiyaçlarını karşıladığı yerlerin başında gelen kütüphanelerinin öneminin irdelenmesi ve kütüphane kullanıcılarının kütüphaneden yararlanmasını etkileyebilecek sosyo-ekonomik etkenleri incelemek olacaktır. Bu amaçla Kadıköy Aziz Berker İlçe Halk Kütüphanesi ile Gebze İlçe Halk Kütüphanesi kullanıcılarının kütüphaneden yararlanmalarını etkileyen göç, cinsiyet, ekonomik durum, eğitim durumu, anne-babanın meslek ve eğitim durumları ve yaş gibi etkenler incelenerek bilginin toplumsallaşmasında halk kütüphanelerinin önemini anlamaya çalışılmıştır. Nicel yöntemin kullanıldığı çalışmanın evreni İstanbul'un Kadıköy ilçesi ve Kocaeli'nin Gebze ilçesindeki İlçe Halk Kütüphaneleri seçilmiş olup, rastlantısal örneklemle farklı günlerde her iki kütüphaneye gelen okuyuculara hazırlanan anketler uygulanmıştır. Anket verileri SPSS istatistik programıyla analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara bakıldığında, sosyal çevrenin, kentli olmanın, ailenin, cinsiyetin, mesleklerin ve medeni durumun halk kütüphanesini kullanma sıklığını etkilediği görüşüne varılmıştır.Anahtar Sözcükler: Bilgi, Bilgi Toplumu, Kütüphane, Halk Kütüphaneleri ve Bilginin Toplumsallaşması.

Usage of knowledge has significant effects on all other areas of societies but heavily on socio-cultural and industrial aspects. As a result of usage of knowledge in all areas extensively and its' becoming a new sector, the information-age-society started in 1950s. Extensive usage of knowledge in all points of life has resulted in the hay-days of libraries, which are information transmitters and centers. The significance of information and its centers have received highest demand as a result of the transformation of knowledge as goods that are subjects of sale and buy. The aim of this study is to find out the social reasons of importance of libraries that are among the most important places to meet the needs for information. It is also the aim of this study to explain the socio-economic factors that might have an effect on the use of those information centers. In this regard, the factors like migration, gender, economic situation, educational level, parents' education and economic levels and age are analyzed to see whether they have any effect on the use of Kadıkoy Aziz Berker County Public Library and Gebze County Public Library beneficiaries. The study is quantitative and data collection was performed by delivering the surveys to the libraries on different days. The data was analyzed using the SPSS computer software. The results show that social environment, coming from urban areas; family, gender, occupation and marital status have effects on the frequency of using library.Keywords: Information, Information Society, Library, Public Library, Socialization of Knowledge