Vergi yükümlüsü açısından özel hayatın gizliliği

Abstract

Vergilendirme, kamu giderlerinin karşılanması için devletin sahip olduğu anayasal bir yetkidir. Devletin yükümlüleri vergilendirebilmesi, haklarında doğru bilgileri elde edebilmesine bağlıdır. Ancak bu bilgi ve belgeler, özel hayatın gizliliği koruması altındadır. İşte bu noktada, vergilendirme yetkisi ile özel hayatın gizliliği karşı karşıya gelmektedir. Bir hukuk devletinde, vergilendirme aracılığıyla özel hayatın gizliliği, ancak anayasaya uygun olmak şartıyla sınırlandırılabilir. Fakat 1982 Anayasası açısından bu mümkün değildir. Anayasa'da, özel hayatın gizliliğinin vergilendirme yetkisi aracılığıyla sınırlandırabileceği dikkate alınmamıştır. Bunun dışında, vergi kanunlarında ise özel hayatın gizliliğinin bir temel hak ve hürriyet olduğu göz ardı edilmiştir. Vergilendirme ile özel hayatın gizliliği arasındaki sorunun çözümü için, Anayasa ve vergi kanunları ile ilgili bazı önerilerde bulunulmuştur. Bu amaçla önce, birer hukuki kavram olarak vergilendirme yetkisi ve özel hayatın gizliliği araştırılmıştır. Vergilendirme yetkisi tartışıldıktan sonra, özel hayatın gizliliği ile vergilendirme yetkisi arasındaki ilişki gözden geçirilmiştir. Özel hayatın içeriği, Anayasa'daki temelleri ve vergi yükümlüsü bakımından anlamı incelenmiştir. Sonra hangi koşullar altında özel hayatın gizliliğinin sınırlandırılabileceği araştırılmıştır. Son olarak özel hayatın gizliliği ve vergilendirme yetkisi arasındaki sınır belirlenmeye çalışılmıştır. Özel hayatın gizliliği, ceza muhakemesi kanunları dışında da sınırlandırılabilmelidir. Vergi kanunları ise özel hayatın gizliliğinin özüne dokunmamalı, ölçülülük ilkesine uygun olmalıdır. Bu ise kanunların sınırlı olması ve yükümlüler lehine birtakım güvenceler içermesi durumunda mümkündür.

Taxing power is a constitutional power vested in the state to finance public expenditures. State's authority on imposing levies depends on acquiring accurate information about the taxpayers. However, such data and documents are protected by the right to privacy. Herein, there is a conflict of interest between the taxing power and the right to privacy. In a constitutional state, the right to privacy can only be limited by means of taxation depending on the constitutionality of the levy. However, this is not possible with regards to the 1982 Constitution. In the Constitution, limitation of the right to privacy by means of taxation is disregarded. Apart from that, tax law ignores the fact that the right to privacy is one of the fundamental rights and liberties. To solve the conflict between the taxing power and the right to privacy, certain suggestions are made regarding both the Constitution and tax legislation. For this purpose, first, the taxing power and the right to privacy are investigated as legal concepts. After arguing on the taxing power, the relationship between the taxing power and the right to privacy is reviewed. The substance of the right to privacy, its foundation in the Constitution and its meaning with regards to the taxpayers are studied. Then, argument is made for under which circumstances the right to privacy can be limited. Finally, attempt is made to establish the boundary between the taxing power and the right to privacy. The right to privacy should also be limited aside from the law of criminal procedure. Tax legislation should not impair the essence of the right to privacy, conforming to the principle of proportionality. That is only possible if it provides certain safeguards in favor of taxpayers together with a narrow construction of the legislation.