Ergenlerin duygusal şemalarının ve ebeveyn kontrollerinin yeme tutumlarıyla ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın genel amacı; ergenlerin duygusal şemaları ve algıladıkları ebeveyn kontrolünün yeme tutmlarıyla ilişkisini ve yordama gücünü ortaya koymaktır.Araştırmanın örneklemini İstanbul ilinin Ataşehir ilçesinde bulunan 15-18 yaş arası Devlet Anadolu Lisesi, Özel Anadolu Lisesi ve Devlet Mesleki ve Ticari Anadolu Liselerinden oluaşn üç farklı lise türünde devam etmekte olan 272 kız 268 erkek 540 öğrenci oluşturmaktadır.Araştırmada demografik bilgileri için Kişisel Bilgi Formu katılımcıların duygusal şemalarını değerlendirmek için Leahy Duygusal Şema Ölçeği, algıladıkalrı ebeveyn kontrolü değişkenini değerlendirmek için Leuven Algılanan Ana Babalık Ölçeği ve yeme tutumlarını değerlendirmek için ise Yeme Tutum Testi (YTT-40) ölçekleri kullanılmıştır.Yapılan analizlerde anne psikolojik kontrolü ve baba psikoloik kontrolü ile yeme tutumu arasında pozitif ilişki bulunurken; anne ve baba psikolojik kontrolünün ergenin yeme tutumunu yordadığı bulgular arasındadır. Duygusal şemaların yeme tutumu üzerindeki yordama gücüne bakıldığında ise duygulara karşı zayıflık, farklılık, uzlaşı ve suçluluk duygusal şema alt boyutları yeme tutumunu yordamaktadır. Cinsiyet değişkeni açısından bakıldığında ise kızların anne ve baba davranışsal denetimin, erkeklerin ise baba özerklik desteğini daha çok algıladığı sonuçlarına ulaşılırken; kızların yeme tutum puanları erkeklere gore anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur. Bununla birlikte; farklı duygsal şema türlerinde cinsiyet türüne göre anmalı farklılaşmalara ulaşılmştır. Okul türü açısından farklı lise türlerinde duygusal şemalari yeme tutumları ve ebevyn kontrollerinde anlamlı farklılaşmalara ulaşılmıştır. VKİ 'ne göre yeme tutumları, ebeveyn kontrolü ve duygusal şemalara göre anlamlı farklılık bulunamamıştır. Çalışmanın bulguları ilgili literatür sonuçları ile birlikte tartışılmıştır.

The general purpose of this study is to examine adolescent's emotional schemas and perceived parental controls on adolescent's eating attitudes and find out their rendering power.The sample of the study is composed of 540 students (272 girl/268 boy), aged 15-18, from three different types of high schools, State Anatolian High School, Private Anatolian High School, and State Technical and Vocational Schools, located in Ataşehir, Istanbul. In this study; for demographic informations Personal Information Form,Leahy Emotional Schema Scale is used to evaluate emotional schemas,Leuven Adolescent Perceived Parenting Scale is used to evaluate perceived parenting control,The Eating Attitude Test (EAT-40) is used to evaluate eating attitudes. In analysis, it is found that while there is a positive relationship between maternal-paternal psychological control and eating attitudes and more than this psychological control has predictive power on eating attitudes.When predictive power of emotional schemas on eating attitudes is examined subscales of different emotional schemas.Based on sex variation it is found that while females perceive maternal-paternal behavioral control much more than males, males perceive paternal autonomy much more than females.Moreover, females' scores of eating attitudes is assessed to be significantly higher than males' scores. However, it is found that females' scores of emotional schemas significantly differentiated accoring to sex types.According to types of high schools, it is found that there is significant differentiation with emotional schemas, parental control and eating attitudes. In terms of BMI, there is no significant differentiation with these variables.The findings of the study are examined against the related literature results.