Cari işlemler dengesinin belirleyicileri: Ekonometrik bir uygulama (1986-2013)

Abstract

Cari işlemler dengesinin temel belirleyicileri panel veri analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Analizde gelişmiş ve gelişmekte olan 97 ülkenin 1986 - 2013 dönemi verileri kullanılmıştır. Cari işlemler dengesinin, ülke gruplarına bağlı olarak makroekonomik belirleyicileri; büyüme oranı, reel döviz kuru, dış ticaret hadleri, bütçe açığı, dışa açıklık oranı, nisbi gelir, enflasyon oranı ve net ham petrol ihracatı olarak tespit edilmiştir. Cari işlemler dengesinin ülke gruplarına bağlı olarak finansal ve kurumsal belirleyicileri; politik istikrar, hukuk sistemi ve mülkiyet hakları, ses ve hesap verilebilirlik ve finansal pazarların gelişmişliğidir. Yapılan analizde, ülke gruplarına bağlı olarak, artan büyüme oranının, bütçe açığının, dışa açıklığın, nisbi gelirin, reel döviz kurunun, finansal pazarların gelişmişliğinin, politik istikrarın, hukuk sistemi ve mülkiyet haklarının, ses ve hesap verilebilirliğin cari işlemler açığını arttıracak şekilde etkilediği tespit edilmiştir. Dış ticaret hadlerindeki iyileşmenin, artan net ham petrol ihracatının ve artan enflasyon oranının ise cari işlemler açığını azaltacak şekilde etkilediği görülmüştür.

The fundamental macro economic, institutional and financial determinants of current accounts balance have been analyzed by using the method of the panel data analysis. The analysis is carried out by using the data of time period between 1986 and 2013 of 97 developing and developed countries. The growth rate, the terms of trade, the real exchange rate, the openness, the government balance, the stage of economic development, the inflation rate, the net crude oil export, the financial market development, the political stability, the voice and accountability, the legal system and property rights have been assessed to be the fundamental determinants. It has been identified that the growth rate increase, the real exchange rate increase, the increase in fiscal balance deficit, the increase of openness, the increase of institutional quality, the increase of financial market development, increase in the stage of development, increase the current accounts deficits, whereas the increase in the terms of trade, increase of the inflation rate and the increase in the amount of crude oil exportation has an influence in decreasing the current accounts deficits.