Panik bozuklukta öfke ve bilişsel duygu düzenlemenin incelenmesi

Abstract

Panik bozukluk, ani ve beklenmedik panik ataklarla gelişen, tekrar panik atak yaşama korkusunun da eşlik ettiği bir kaygı bozukluğudur. Günlük yaşamda oldukça olumsuz etkileri olan panik bozukluğun gelişimi ve şiddetinde yaşam boyu süren ya da son zamanlarda yaşanan stres faktörleri de etkili olmaktadır. Stres düzeyinin yanı sıra hissedilen duygular ile bu duyguların nasıl düzenlendiği de panik bozukluk gelişiminde ve şiddetinde etkili olabilmektedir. Bu araştırmada, panik bozuklukta algılanan stres düzeyi, öfke duygusu ve bilişsel duygu düzenlemenin rolü incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi panik bozukluk tanısı almış 109 (70 kadın, 39 erkek) kişi ve panik bozukluk tanısı olmayan 127 (76 kadın, 51 erkek) kişi olmak üzere toplam 236 kişiden oluşmaktadır. Bu kişilere İstanbul ilindeki çeşitli özel hastaneler ve tıp merkezlerinin psikiyatri klinikleri ve internet üzerinden ulaşılmıştır. Araştırmada veri toplama amacıyla Demografik Bilgi Formu, Panik Agorafobi Ölçeği, Algılanan Stres Ölçeği, Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzları ölçeği ve Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği kullanılmıştır. Çalışma sonuçlarında, panik bozukluk tanılı kişiler ile panik bozukluk tanısı olmayan kişiler arasında stres alt boyutlarında bir fark bulunamamıştır. Bununla birlikte öfke ifade tarzlarından içe yönelik öfkenin ve bilişsel duygu düzenleme stratejilerinden felaketleştirme stratejisinin panik bozukluk grubunda daha fazla kullanıldığı görülmüştür. Panik bozukluğun şiddetini yordayan faktörler incelendiğinde, algılanan stres düzeyinin, içe yönelik öfke ifadesinin ve felaketleştirme stratejisinin kullanımları arttıkça panik şiddetinin de arttığı görülmüştür. Buna karşılık; öfke kontrolü ve plana yeniden odaklanma stratejisinin kullanımı arttıkça panik şiddetinin azaldığı bulunmuştur. Araştırmanın bulguları alanyazın ışığında tartışılmıştır.

Panic disorder is a type of anxiety disorder characterized by persistent concerns about having panic attacks. This common condition leads to significant impairments and maladaptive changes in everyday life. In addition to life stressors, unregulated intense emotions may influence in triggering and severity of panic related symptoms. The major aim of the current study to examine the role of stress, anger-anger expression styles and cognitive emotion regulation in panic disorder. Based on this objective, the study were carried out with 236 voluenteer participants. 109 of the participants (70 female, 39 male) with panic disorder and 127 (76 female, 51 male) of the participants don't have panic disorder. Those people were reached by various private hospitals and medical centers psychiatric clinics in Istanbul and internet. Demographic information form, Panic Agoraphobia Scale, Perceived Stress Scale, Trait Anger and Anger Expression Scales and Cognitive Emotion Regulation Scale were administered during data collection. According to results, there was no difference in the level of perceived stress among those who had panic disorder and those who did not. Findings also revealed that internalizing anger catastrophizing as a cognitive emotional regulation strategies were more used in the panic disorder rather than control group. In terms of the factors predictiry severity of panic disorder, it was seen that as the level of perceived stress, the use of anger-in expression and catastrophizing strategy increased, panic intensity also increased. On the other hand, controlling anger and using the strategy of refocusing on planning were associated with decrease in panic symptoms. The findings of there search were discussed in light of the literature.