Sosyal değişme ve modernleşme: Beykoz`da 1960 yılından günümüze değişme ve dinamikleri

Abstract

Sosyolojinin konuları içinde yer alan sosyal değişmenin önemli bir yeri vardır. Her toplum değişir, değişme kaçınılmazdır. Modern olmanın temelinde sosyal gelişme ve değişme yatmaktadır. Bu modern toplumlarda değişim yavaş yavaş gerçekleşmektedir. Dünyada ve ülkemizde yaşanan hızlı değişim ve dönüşüm, sanayileşme, kentleşme, küreselleşme, yerelleşme ve yeniden yapılanma süreçleri doğrultusunda oluşan sosyal değişmeler günümüze dek varlığını sürdürmüştür. Özellikle sanayileşmenin hızlandığı 1950'li yıllar ve sonrasında artan göç hem nüfus hem de yapısal değişiklik ile birlikte, 2000'li yıllarda bu kez küreselleşmenin oluşturduğu yeni bir göç hareketinin odak noktası haline gelmiştir. Bu süreçte oluşan yapılaşma ile nüfus artışı beraberinde değişim ve dönüşümü getirmiştir. Araştırmanın başlangıç noktasını Beykoz'da 1960 yılından önce ve sonra modernleşmenin etkileriyle birlikte oluşan sosyal değişmenin dinamikleri oluşturmaktadır. Araştırmamız derinlemesine görüşme tekniği ile değişim ve dönüşümü anlama temelinde olup, Beykoz'un tarihsel geçmişi ile birlikte geçirdiği değişim ve dönüşümü, gündelik yaşamı, yapısal değişimin ve dönüşümün yarattığı sosyal değişme ve modernleşmenin olgularını, anlamayı ve açıklamayı hedeflemektedir.Araştırma alanı olarak İstanbul ili Beykoz ilçesinin sahil bandında bulunan `Anadolu Hisarı, Kanlıca, Anadolu Kavağı ve özellikle fabrikaların bulunduğu Paşabahçe, Beykoz Merkez, Yalıköy, Ortaçeşme` mahallelerinde 2017 yılı Mart ve haziran ayları arasında görüşmeler yapılmış olup, bu görüşmelerin 43'ü (DG) derinlemesine görüşme ve 5'i (OGG) odak grup görüşmesidir. Bu görüşmelere katılanların özellikleri, 50 yaş ve üzeri olup, 12'si kadın, 51'i erkek olmak üzere toplam 63 kişi ile görüşülmüştür. Buna ek olarak, 45 kişinin Beykoz doğumlu, 5 kişinin Üsküdar doğumlu, diğer katılımcıların doğum yerlerinin farklı iller olduğu görülmüştür. Ancak bu katılımcıların ortak noktalarının hayatlarında en uzun yaşadıkları yerin Beykoz olduğu yapılan görüşmelerde elde edilen bulgular arasındadır. Araştırmada veriler derinlemesine görüşme tekniği uygulanarak toplanmıştır. Görüşmelerde katılımcılara yaşları, eğitimleri, meslekleri, medeni durumları, bildiği diller, varsa çocuk sayısı/eğitimleri ve ne kadar zamandır Beykoz'da oldukları gibi kişisel sorular yöneltilerek katılımcı profilleri elde edilmiştir. Görüşmelerin devamında ise on ana bölümde sorular yöneltilmiştir. Bulgularda görüşmelerden elde edilen Beykoz'un tarihi Beykoz'lu olmanın kimlikleri, Beykoz'da yaşam Beykoz'un yapısı ve değişimi, sanayileşme öyküsü, işçi profili, göç olgusu, ekonomik ve istihdam yapısı ve Beykoz'lu katılımcıların geleceğe dair beklentileri hakkında bilgiler elde edilmiştir. Görüşmelerden elde edilen veriler ve literatürle değerlendirmiştir. Bu tezin birinci bölümünde araştırmanın sorunu/sorunsalı belirlenmiştir ve bu bağlamda yapılan literatür taramasıyla kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Araştırmanın amacı ve önemi bu bölümde ortaya koyulmuştur. Araştırmanın ikinci bölümünde evreni ve örneklemi hakkında temel bilgiler verilmiştir. Araştırma yönteminin belirlenmesi, verilerin toplanması ve analizi, uygulanan metodoloji detaylı olarak bu bölümde anlatılmıştır. Araştırma esnasında sahada ve metotta karşılaşılan güçlüklerden de bu bölümde bahsedilmiştir. Araştırmanın üçüncü bölümde bulgular sunulmaktadır. Beykoz'un dünden bugüne değişiminin dinamiklerine ait bulgulara ve literatürle tartışmalar aktarılmıştır. Bulguların ham kaynağı olan önemli katılımcı ifadeleri ise orijinal cümleleri ile sunulmuştur. Araştırmanın dördüncü ve son bölümünde ise Beykoz'un dünden bugüne değişimini etkileyen unsurlar bağlamında, bulgular eşliğinde sonuçlara ulaşılmış ve Beykoz'un sosyal refahı için bazı öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Sosyal Değişme, Yapı, Modernleşme, Beykoz, Kentleşme, Değişme, Dönüşüm

Social change in sociology has an important place. Every society changes, change is inevitable. The basis of being modern lies in social development and change. Change in these modern societies is slowly taking place. Rapid change and transformation in the world and our country, the social changes that occur in the direction of industrialization, urbanization, globalization, localization and restructuring processes have maintained their day-to-day existence. Especially in the 1950s and 1950s, when the industrialization accelerated, the increased migration became a focal point for a new migration movement of globalization this time in the 2000s, with both population and structural change. With the formation of this process, population growth has brought about change and transformation.The starting point of the research is the dynamics of the social change that occurred together with the effects of modernization before and after 1960 in Beykoz. Our research is based on an understanding of change and transformation with an in-depth interview technique and aims at understanding and explaining the events of social change and modernization that Beykoz has made with the historical past and the transformation and transformation of daily life, structural change and transformation.As a research area, negotiations were held between March and June 2017 in the neighborhoods of `Anadolu Hisarı, Kanlıca, Anadolu Kavağı and Paşabahçe, Beykoz Merkez, Yalıköy, Ortaçeşme` where especially the factories are located in Beykoz district of İstanbul province. 43 (DG) in-depth interview and 5 (OGG) focus group interview were conducted in these area.The characteristics of those who participated in these negotiations were aged 50 and over, with a total of 63 people, 12 of whom were women and 51 were men. In addition, it was seen that 45 people were born in Beykoz and 5 people were born in Üsküdar, and the birth places of the other participants were different. However, these participants are among the findings of the interviews that the common points of Beykoz are the places where they live the longest in their lives.In the study, the data were collected by applying in-depth interview technique. The profiles of the participation were obtained by directing personal questions such as participant ages, education, professions, marital status, languages, if any, number of children / trainings and how long they have been in Beykoz. In the interviews, questions were asked in ten main sections. Information on the identities of Beykoz's historical, information on the structure and change of life in Beykoz, industrialization story, worker profile, the phenomenon of migration, economic and employment structure and expectations for the future of Beykoz participants were obtained from the interviews. Evaluated with data were obtained from interviews and literature.In the first part of this thesis, the problem / problematic of the research was determined and a conceptual framework was established by searching the literature in this context. The aim of the research and the prospect have been laid out in this section. In the second part of the research, basic information about the universe and sample is given. The determination of the research method, the collection and analysis of the data, the methodology applied are explained in detail in this section. Difficulties encountered in the field and method during the research are also mentioned in this section.In the third part of the study, findings are presented. The findings of the dynamics of the change of Beykoz from today to today and the discussions with the literature have been reported. Significant participant expressions, which are the raw source of the findings, are presented with original sentences. In the fourth and last part of the study, in the context of the factors affecting the change of Beykoz from today to the present, results were obtained in the presence of findings and some suggestions were given for Beykoz's social welfare.Keywords: Social Change, Structure, Modernization, Beykoz, Urbanization, Change, Transformation