Kaygı, psikolojik dayanıklılık ve başa çıkma yolları arasındaki ilişki: Üst bilişin aracı rolü

Abstract

Bu tezin amacı kaygı, psikolojik dayanıklılık ve başa çıkma yolları arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkide üst bilişin aracı rolünü incelemektir. Bu amaçla, 18-65 yaşları arasında 292'si kadın (%65,6), 153'ü erkek (%34,4) toplam 445 kişiden veri toplanmıştır. Katılımcılara, Demografik Bilgi Formu, Sürekli Kaygı Ölçeği, Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği, Başa Çıkma Yolları Envanteri ve Üst Bilişler Ölçeği-30 uygulanmıştır. Verilerin analizinde, sürekli kaygı, psikolojik dayanıklılık, başa çıkma yolları ve üst bilişin cinsiyete göre değerlendirilmesi için t-testi; değişkenlerin birbirini yordama güçlerini görmek için basit, çoklu ve hiyerarşik regresyon analizi ve üst bilişin aracı rolü değerlendirmek için Bootstrap Analizi yapılmıştır. Bulgulara göre, kadınların ve erkeklerin sürekli kaygı ve dolaylı başa çıkma puanları anlamı olarak farklılık göstermektedir. Psikolojik dayanıklılık, üst biliş ve başa çıkma yolları birlikte kaygının %58'ini açıklamaktadır. Üst biliş, psikolojik dayanıklılık ve sürekli kaygı arasındaki ilişkide kısmi aracı rol oynarken, başa çıkma ve sürekli kaygı arasındaki ilişkide aracı rol oynamamaktadır. Tüm sonuçlar ilgili literatür ışığında tartışılmış, mevcut çalışmanın kısıtlılıkları, katkıları ve ileride yapılabilecek araştırmalara yönelik öneriler çalışmanın son bölümünde sunulmuştur. Anahtar Sözcükler: Kaygı, Psikolojik Dayanıklılık, Başa Çıkma Yolları, Üst Biliş

The purpose of this thesis is to examine the relationship between anxiety, psychological resilience and ways of coping and the mediator role of metacognition in this relationship. To that purpose, data was collected from 445 individuals of whom 292 (65.6%) were females and 153 (34.4%) were males. The participants completed a Demographic Information From, the State-Trait Anxiety Inventory, the Resilience Scale for Adults, the Ways of Coping Inventory and the Metacognitions Questionnaire. For the analyses of the collected data, a t-test was conducted in order to see the relationship between gender and state-trait anxiety, resilience, ways of coping and metacognition; simple, multiple and hierarchical regression analyses were conducted in order to see the predictive power of variables on each other; and Bootstrap Analysis was employed in order to see the mediator role of metacognition. According to the results, there were significant differences between state-trait anxiety and indirect coping scores of males and females. Psychological resilience, metacognition and ways of coping explained 58% of the variance of anxiety. Metacognition was found to have a partial mediator role in the relationship between psychological resilience and state-trait anxiety and no role between coping and state-trait anxiety. Results were discussed in the light of the related literature, and limitations and contributions of the current study and suggestions for future research were presented in the last section of the study.Keywords: Anxiety, Psychological Resilience, Ways of Coping, Metacognition