Cerrahi operasyon geçirecek hastaların ameliyata özgü kaygılarının ve etkileyen faktörlerin incelenmesi

Abstract

Sunulan çalışma cerrahi kliniklerde ameliyat planlanan hastaların operasyon öncesi dönemde ameliyata özgü kaygı düzeyleri ve kaygı düzeyini etkileyen faktörleri belirleyerek hemşirelik girişimleriyle azaltılabilecek durumları saptamak amacı ile kesitsel ve tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Araştırmanın örneklemi acil, planlı ve günübirlik ameliyat planlanan 240 olgudan oluşmuştur. Araştırmanın verileri, Kişisel Tanılama Formu ve Ameliyata Özgü Kaygı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veriler; Two-Independent Sample t testi, Anova testi, Tukey testi, korelasyon ve nonparametrik (Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis H testi, Bonferroni Düzeltmesi) testler ile incelenmiştir. İstatistiksel anlamlılık için p<0.05 kabul edilmiştir. Araştırmada yer alan olguların, %50,4'ü erkek, %37,4'ünün ilkokul mezunu olduğu, %30,4'ünün daha önce ameliyat olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların Ameliyata Özgü Kaygı Düzeyi ortalaması 28,69±7,82'dir. Olguların cinsiyet, eğitim durumu, meslek, bakmakla yükümlü olunan birey varlığı gibi sosyo-demografik değişkenlerle ameliyata özgü kaygı düzeyi puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Ameliyatın türü ve kendilerini güvende hissetme durumunun ameliyata özgü kaygı düzeyini etkilediği tespit edilmiştir. Cerrahi operasyon için hastaneye başvuran olgulardan acil cerrahi (30,65±8,14) planlananların ameliyata özgü kaygı düzeylerinin planlı (28,16±8,64) ve günübirlik (27,25±6,15) cerrahi olgularına göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Acil cerrahi planlanan ve kendini güvende hissetmeyen olguların ağrı duymaktan, ameliyat esnasında ölmekten ve ameliyat sonrası oluşacak komplikasyonlardan ve kısıtlamalardan duydukları kaygı, planlı olarak başvuranların duydukları kaygıya oranla daha fazladır. Elde edilen bulgular doğrultusunda bireysel ve sağlıkla ilgili özellikler dikkate alınarak, özellikle acil cerrahide ameliyat öncesi psikolojik hazırlığa önem verilmesini önerebilir. Hemşireler veri toplamada cerrahi girişim öncesi kaygıyı artırabileceği kanıtlanmış özellikleri dikkate alarak gerekli değerlendirmeleri yapmalı ve uygun yaklaşımları planlamalıdır. Psikolojik bakım ve danışmanlığın bu ünitelerde rutin olarak yapılması önemlidir.

The present study was conducted as a cross-sectional and descriptive one in order to identify surgery-related anxiety and related factors in the pre-operation period in patients who will have a surgery; it also aims to identify cases that could be relieved through nursing interventions. Sample of the study was 240 cases who had emergency, planned and same-day surgery. Data were collected through the Personal Identification Form and Surgery-related Anxiety Scale. Data analysis was performed using Two-Independent Sample t test, Analysis of Variance, Tukey Test, Correlation and non-parametric (Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis H test, Bonferroni Correction) tests. Statistical significance was taken p<0.05. Of all the cases in the study, 50,4% were male, 37,4% graduated from primary school, and 30,4% had an operation before. The participants' Surgery-related Anxiety Level mean score was found 28,69±7,82. Surgery-related Anxiety level mean scores displayed a statistically significant relationship with some socio-demographic variables such as gender, education level, occupation, and the existence of someone the participants are obliged to look after. Type of surgery and feeling safe were found to affect Surgery-related anxiety level. Of the patients who applied to hospital for surgical operation, anxiety levels of those whose emergency surgery was planned (30,65±8,14) were higher than those of the cases who had planned (28,16±8,64) and same-day (27,25±6,15) surgery. In comparison to those who applied for a planned surgery, the anxiety caused by pain, death during surgery, and complications and limitations after the surgery was higher in those whose emergency surgery was planned and who did not feel safe. In line with the findings of the study, considering the individual and health-related features, it could be recommended that pre-operation period should include psychological preparation particularly in emergency surgeries. While collecting data prior to surgical interventions, nurses should make necessary assessments considering the factors that increase anxiety and plan appropriate approaches accordingly. Psychological care and consultancy should be provided routinely in these units.