Cerrahi birimlerde çalışan hemşirelerin çalışma koşullarının tükenmişlik düzeyleri üzerine olan etkisi

Abstract

Gücünü yitirmiş olma, isteksizlik ve çaba göstermeme durumu olarak tanımlanan tükenmişlik, insanlarla yakın çalışan meslek gruplarında daha çok görülmektedir. Bu meslek alanlarından biri olan sağlık sektörünün vazgeçilmez üyesi olan hemşirelik bölümü, insanlarla iletişimi yoğun olan özverili çalışma koşulları bulunan bir meslektir. Yorucu çalışma koşulları ve stres, hemşire bireylerde bir takım sorunları ortaya çıkarmaktadır. Bu sorunların da etkisiyle tükenmişlik sendromu hemşirelerin yaşadığı sorunlarından biridir. Tükenmişlik bireyler üzerinde farklı stresörler ile ortaya çıkmaktadır. Tükenmişlik yaşayan bireylerde duygusal tükenme, duyarsızlaşma, kişisel başarıda azalma gibi genel başlıklı bulgular görülmektedir. Hemşirelerde yaşanan tükenmişlik hemşirenin ve hastanın güvenliğini tehdit etmektedir. Çalışmamızda hemşireliğin görev alanlarından olan cerrahi birimlerde çalışan hemşirelerin çalışma koşullarının tükenmişlik düzeyleri üzerine olan etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Tanımlayıcı tipte olan bu çalışma, 1-31 NİSAN 2017 tarihi içerisinde İstanbul İli Anadolu Kuzey Kamu Hastaneler Birliği'ne bağlı dokuz hastanenin cerrahi birimlerde çalışan 227 hemşirenin katılımıyla yapılmıştır. Çalışmanın verileri `Tanıtıcı veri formu ve Maslach tükenmişlik envanteri` ile toplandı. Çalışmada tanımlayıcı veriler kategorik verilerde n, % değerleri, sürekli verilerde ise ortalama ± Standart sapma değerleri ile gösterilmiştir. Kategorik verilerin karşılaştırılmasında `ki kare` ve `Fisher` testleri kullanıldı. Normal olmayan dağılım nedeniyle ölçümsel verilerin karşılaştırılması için Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis testleri ile kullanım alanına uygun yerlerde kullanıldı. İki ölçümsel verilerin korelasyonun incelenmesinde Spearman korelasyon analizi kullanıldı. Tüm analizlerde istatistiksel anlamlılık için p<0.05 kabul edilmiştir. Analizler SPSS programı 20 aracılığıyla gerçekleştirildi.Araştırmada elde edilen bulgulara göre araştırmaya katılan cerrahi birimlerde çalışan hemşirenin 207'si kadın, 20' sinin erkek olduğu belirlendi. Meslekten dolayı kendini tükenmiş hisseden hemşirelerin oranı % 71,11'dir. Hemşirelerin genel tükenmişlik durumları değerlendirildiğinde ise duygusal tükenmişlik puan ortalaması (30,78±11,65), duyarsızlaşma puan ortalamasından (11,89±4,58) fazla olduğu, kişisel başarı puan ortalaması ise (27,50±4,70) olarak belirlendi. İstatistik sonuçlarına göre tanı almış hastalık değişkeninin tükenmişlik alt grupları olan duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel başarıda azalma üzerinde etkisine rastlandı. Mesleği kendi isteği ile tercih etmeyen hemşirelerde duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel başarı durumunda azalma görüldü. Çalışmaya katılan hemşirelerde çalışma durumu değişkeninin duygusal tükenmişlik ve kişisel başarıyı etkilediği, duyarsızlaşma üzerinde ise etkisinin olmadığı saptandı. Çalışma koşullarındaki olumsuz durumlardan bütün çalışanlar eşit düzeyde etkilendiği saptandı. Tükenmişliğin ilk basamağı olan duygusal tükenmenin yoğun yaşandığı görüldü. Tükenmişliği önlemek için hemşirelerin motivasyonu sağlanmalı ve ekip içerisindeki stresörlere kurumsal yaklaşımlarla çözüm aranmalıdır. Çalışma şartları hemşirenin fiziksel ve psikososyal gereksinimlerime göre düzenlenmelidir. Anahtar kelimeler: Çalışma koşulları, cerrahi klinik, hemşire, tükenmişlik

Burnout, defined as loss of strength, reluctance, and lack of effort, is more common in occupational groups working closely with people. The nursing profession, an indispensable member of the healthcare sector, is a profession that has a high level of communication with people with self-sacrificing working conditions. Tiring working conditions and stress are causing some problems in nurses. Burnout syndrome due to these problems is one of the problems that nurses are experiencing. Burnout occurs with different stressors in individual. Emotional exhaustion, depersonalization and decrease in the sense of personal achievement are seen in individuals who are burned out. Burnout in nurses threatens the safety of the nurse and the patient. In our study, it was aimed to determine the effect of working conditions on burnout levels of nurses working in surgical units which is one of the duty areas of nursing.This descriptive study was conducted with the participation of 227 nurses working in surgical departments of nine hospitals affiliated to the Istanbul Province Anatolia North Public Hospital Association between 1-31 April 2017.The data of the workshop was collected with the ''Introductory data form and the Maslach burnout inventory''. In the study, descriptive data are shown with n, % values for categorical data and mean ± standard deviation for continuous data. Chi-square and Fisher tests were used to compare categorical data. Mann-Whitney U test and Kruskal Wallis tests were used for the comparison of the measured data due to the unusual distribution in the places suitable for the use area. Spearman correlation analysis was used to examine the correlation between the two measures. For all analyzes, p <0.05 was accepted for statistical significance. Analyzes were performed via SPSS 20 program.According to the findings obtained in the research, it was determined that 207 of the nurses working in the surgical units participating in the research were female and 20 were male. The proportion of nurses who feel exhausted because of the profession is 71.11%. When the general burnout cases of the nurses were evaluated, the mean score of emotional burnout (30,78 ± 11,65) was higher than that of the depersonalization score (11,89 ± 4,58) and the personal achievement score average was determined as (27,50 ± 4,70).According to the statistical results, the diagnosed disease variable was found to have an effect on the burnout subgroups emotional exhaustion, depersonalization and personal achievement. Emotional burnout, depersonalization, and decrease in personal achievement were seen in nurses who did not opt for job voluntarily. It was determined that the working status variable in the nurses participating in the study affected the emotional burnout and personal success, whereas the effect on the depersonalization was not found. It was found that all employees were equally affected by adverse conditions in working conditions. It was seen that emotional exhaustion, the first step of burning, was intense. The motivation of the nurses must be ensured to prevent burnout and solutions should be sought for the stressors in the team through institutional approaches. The working conditions should be arranged according to the physical and psychosocial needs of the nurse.Keywords: Working conditions, surgical clinic, nurse, burnout