Istanbul`da yeniden işlev verilen 16. yüzyıl çarşı hamamlarına yönelik bir araştırma: Ağa Hamamı-Samatya, Ortaköy Hamamı-Beşiktaş, Büyük Yeşil Direkli Hamam-Üsküdar

Abstract

Bu tez çalışmasında İstanbul?da işlevi değişmiş 16. yüzyıl çarşı hamamlarından mevcut olan 3 yapı incelenmiştir. Yapılan incelemeler kapsamında bu yapıların özgün niteliklerini ne ölçüde korudukları, yeni işlev gereği mekana özgü olmayan değişimlerin belirlenmesi; yapılan değişimlerin ne ölçüde özgün yapı ile uyum içinde olduğunun saptanması amaçlanmıştır.Tez 4 bölümden oluşmaktadır. Tezin Birinci Bölümü?nü oluşturan Giriş Bölümü, tezin amacı, kapsamı ve yönteminden bahsetmektedir. İkinci Bölüm?de hamam yapılarının genel olarak tanımı yapılarak; mekansal özellikleri ve plan tipolojisinden bahsedilmektedir. Hamamlara yeni işlev verilmesini gerektiren nedenlere tarihsel-kültürel ve sosyo-ekonomik açılardan değinilmektedir. Üçüncü Bölüm?de, 16. yüzyıl İstanbul çarşı hamamlarından işlev değişikliğine uğrayan 3 hamam yapısı incelenmektedir. Tespit edilen yapıların konumu, tarihçesi, geçirdiği değişimler ile mekânsal özellikleri; gözlemlere, ulaşılan belgelere, fotoğraflara ve yazılı belgelere dayanılarak anlatılmıştır. Yeni kullanım sonrasında iç mekan oluşumunu etkileyen estetik faktörler analiz edilmiş ve yapının özgün mekânsal algısının ne ölçüde korunduğu saptanmaya çalışılmıştır. Dördüncü Bölüm?de yer alan Sonuç?ta ise yapılan çalışmada elde edilen veriler doğrultusunda bir değerlendirme yapılmaktadır.Anahtar Kelimeler: Ağa Hamamı-Samatya, Ortaköy Hamamı-Beşiktaş, Büyük Yeşil Direkli Hamam-Üsküdar, Yeniden İşlevlendirme

The thesis has four parts. The first part is the Introduction part. The Introduction part explains the aim, the extent and the methodology of this study. The second part defines the structure of the Turkish Baths in general and makes locational and typological analyses. Additionally it deals with the historical-cultural and socio-economic reasons that imputed new roles to the Turkish Baths. The third part analyses three İstanbul Turkish Baths of the 16th Century, which have undergone functional changes. This study reveals the locational, historical and functional backgrounds and the functional changes of these constructions through observations, photographs and written documents. It analyses the esthetical factors that affects the interior design of the Turkish baths after their new usage and tried to determine how much the authentic characteristics and spatial perceptions of these buildings were preserved. The Conclusion part makes an evaluation of the information gained through this research and study.Keywords: Aga Hamami-Samatya, Ortakoy Hamami-Besiktas, Buyuk Yesil Direkli Hamam-Uskudar, Re-Use