İstanbul hamam restorasyonlarında uygulanan müdahale teknikleri

Abstract

Geleneksel teknikle yapılan `Türk Hamamı` halkın topluca yıkanması ve temizlenmesi amacına hizmet eden özel bir yapı türüdür.Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentliğini yapmış şehirlerden biri olan İstanbul'da mevcut tarihi hamamların bazıları, yapıldığı günden beri işlevini sürdürmektedir.Bu tezde, mimari plan şeması, kütlesel etkileri ve özel yapım tekniği ile kentin anıtsal yapıları olan İstanbul'un Tarihi Hamamlarının günümüze kadar olan kullanım durumları araştırılmıştır. Kaybolan, yıkılan, yıktırılan hamamlara ait bilgiler derlenmiştir. Mevcut hamamların kullanım durumları, yok olan hamamların İstanbul'un mevcut ilçelerine göre listesi ve Cumhuriyet tarihi içinde dönemlerine ilişkin tespitler yapılarak, grafikler oluşturulmuştur.Restorasyonu yapılmış olan bazı İstanbul Hamamları'nda uygulanan müdahale teknikleri saptanarak, bunlar arasından seçilen II. Bayezid Hamamı, Haseki Hürrem Sultan Hamamı, Tahtakale Hamamı ve Hoca Paşa Hamamı'nda müdahale teknikleri detaylı olarak araştırılmış, elde edilen sonuçlar tablo halinde sunulmuştur. Restorasyon teknikleri açısından karşılaştırıldığında, hamamların restorasyonlarının yapıldığı döneme göre müdahale tekniklerinin farklılaştığı tespiti yapılmıştır. Daha sonra yapılacak hamam restorasyonlarında bu tekniklerin ve müdahale sonuçlarının bilinmesi ve bu bilgilerin yeni restorasyon kararlarını almaya yardımcı olması amaçlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Hamam, İstanbul, Restorasyon, Sağlamlaştırma, Yeniden İşlevlendirme

'Turkish public bath', that is built in a traditional technique, is a kind of structure for people to bath and to be cleaned together.Some of the current public baths in İstanbul, that used to be one of the capital cities of Ottoman Empire, have been continuing their function to bath with water.In this thesis; the use of Istanbul's Historic Public Baths, that are the monumental structures of the city, with their architectural plan schemes and framework, mass effects and their special construction techniques, have been investigated. The information; which belongs to lost, demolished and razed by ones, was arranged. Current status of public baths (hamam) and those that had been disappeared are listed according to the current districts of Istanbul and which era of Republic they had been demolished. The results are also shown as charts.The renovated Istanbul public baths have been carefully selected and the intervention techniques have been cautiously portrayed. Amongst them, the public baths of Bayezid II, Haseki Hürrem Sultan, Tahtakale and Hoca Paşa have been chosen and the intervention techniques have been profoundly investigated and the tables regarding above mentioned baths have been generated. A comparison of restorative intervention techniques results in that these techniques vary depending on the era in which the restorations had taken place. Keeping those new intervention techniques in mind, moreover, collating them with other new techniques had paved the way to the restoration of public baths with contemporary methods.Key words; Public Bath, Istanbul, Restoration, Consalidation, Re-use