Grek felsefesinden İbn Sīnā`ya Heyūlā

Abstract

Çalışma giriş, üç bölüm ve sonuç kısımlarından oluşmaktadır. Birinci bölüm, Antik Dönem Yunan filozoflarının ana madde, madde, ilke ve heyūlā kavramlarına yükledikleri anlamların ve felsefi konulardaki konumlarının tespitinden oluşmaktadır. Bu tespit, âlemin meydana gelişini izah etme noktasındaki arayışın sürecini göstermektedir. Böylece heyula kavramının nasıl ve hangi amaçla kullanıldığı belirlenmiştir. İkinci bölümde bu kavramların Klasik Dönem İslam Felsefesindeki filozofların düşünceleri çerçevesinde, kat ettiği süreç ele alınmıştır. Heyūlānın filozoflarca kullanımalanları tespit edilmiş ve aralarındaki farklar karşılaştırmalı bir şekilde incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, ilk iki bölümdeki fikirler karşılaştımalı bir şekilde ele alınarak, ortak ve farklı noktalar tespit edilmiştir. Bu bağlamda çalışmanın İslam Felsefesi'nde yapılacak kavram çalışmalarına katkı sağlayacağı ve heyūlānın ilişkili olduğu felsefi teorilere ışık tutacağı kanaatindeyim.

This study consists of three sections and conclusion section. The first part includes the Ancient Greece philosophers on the concepts of prime matter, matter, principle and hyle and their position on philosophical issues. These concepts are closely associated with the philosophical investigations of the occuring of the realm. We attempt to determine how and for what purpose of the concept of hyle were used. In the second chapter, these concepts are examined in the framework of the philosophers in the Classical Period Islamic Philosophy. The use of hyle by these philosophers was determined and the differences between them were examined in a comparative manner. In the third chapter, the ideas in the first two sections were discussed in a comparative manner. In conclusion, we conclude that hyle is one of the basic concepts in the physical and metaphysical philosophy of Aristotle and Avicenna.