Çelik yapılarda `yük ve dayanım katsayıları ile tasarım (YDKT)` ve `güvenlik katsayıları ile tasarım (GKT)` yaklaşımlarının değerlendirilip karşılaştırılması

Abstract

Çelik yapıların tasarımı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın hazırlamış olduğu `Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik, 2016` kapsamında çelik yapı elemanlarının dayanım ve sınır durumları esas alınarak `Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım` (YDKT) veya `Güvenlik Katsayıları ile Tasarım` (GKT) yaklaşımlarından biri uygulanarak gerçekleştirilmektedir. İki yöntemle tasarlanan yapılar da güvenlidir. Fakat YDKT yönteminde güvenlik, yük ve dayanım katsayıları ile sağlanmaktadır. Karakteristik dayanım bulunup 1'den küçük bir katsayı ile çarpılıp azaltılarak bulunan değerin gereken dayanıma eşit veya büyük olması sağlanmaktadır. GKT yönteminde ise güvenlik, karakteristik dayanım değerleri 1'den büyük katsayılara bölünerek gerekli dayanıma eşit veya büyük olması sağlanmaktadır. Dolayısıyla iki yöntem de birbirinden farklı yaklaşımlarla tasarımı gerçekleştirmektedir. Bu tasarımlardaki elemanların kesitleri kıyaslanarak YDKT ve GKT yaklaşımlarından hangisinin daha avantajlı olduğu değerlendirilecektir. Bu tez kapsamında bir adet hangar tipi çelik yapı ve bir adet sekizgen çelik yapı, Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik'te yer alan kombinasyonlar projeye işlenerek projede bulunan elemanlara yüklenen hareketli yük ölü yük oranlarının değiştirilmesiyle yapıyı güvenli şekilde taşıyacak minimum kesitli elemanlarla tasarlanmıştır. Oluşturulan grafikler karşılaştırılarak hangi metodun optimum sonuç verdiği araştırılmıştır.

The planning of steel construction elements within the scope of `Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik, 2016` prepared by T.R. Ministry of Environment and Urbanization was realized based upon their strength and limiting case and being implemented one of the LRFD or ASD approaches. The structures designed by both methods are safe. But in LRFD method the safety requirements are satisfied by load and strength coefficients. The characteristic value is found and the value found by multiplying and decreasing by a coefficient less than 1 is equal to or greater than the required strength. In ASD method the safety is satisfied in a way that that the characteristic strength values are divided by a coefficient greater than 1 to ensure that they are equal to or greater than the required strength. Hence, both methods realize the design with different approaches. It will be evaluated which of the approaches LRFD and ASD are more advantages by comparing the cross-sections of the elements in these designs. In this thesis, one hangar type steel structure and one octagonal steel structure are designed with minimum cross-sectional elements that will carry the structure safety by changing the live load and dead load routes loaded on the elements in the project by preparing the combination of the `Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik`. By comparing the graphs obtained for both methods, the method that gives optimum results is investigated.