In vıtro koşullarda Valerıana officinalis L. bitkisinin farklı eksplantlarına bitki büyüme düzenleyicilerinin etkisi

Abstract

Valeriana officinalis (Kediotu) çok eski çağlardan beri uykusuzluk, korku, gerginlik ve sinirlilik gibi durumların tedavisinde kullanılan önemli bir tıbbi bitkidir. Az sayıda tohum üretimi, düşük çimlenme oranı, varyasyonlar göstermesi, geleneksel yöntemler ile ıslahının maliyetli ve zaman alması nedenleri ile üretimi zordur. Bu nedenle üretiminde, bitki biyoteknoloji tekniklerinden olan bitki doku kültürü yöntemlerinin araştırılması önem arz etmektedir. Bu tez çalışmasında, V. officinalis bitkisinin ve metabolitlerinin bitki doku kültürü yöntemleri ile üretimi amaçlanmıştır. İn vitro koşullarda çimlendirilen bitkinin yaprak, yaprak sapı ve kotiledon eksplantları 8 farklı konsantrasyon ve kombinasyonda Benzil amino purin (BAP) ve Naftalen asetik asit (NAA) bitki büyüme düzenleyicileri içeren Murashige ve Skoog (MS) besin ortamlarında kültüre alınmışlardır. Elde edilen kök ve kalluslardaki metabolitlerin belirlenmesinde LC-MS yöntemi kullanılmıştır. Yapılan uygulamalar sonucunda en iyi kök oluşumları yaprak eksplantlarında 10 farklı konsantrasyon ve kombinasyon içeren MS besin ortamında, en iyi kallus oluşumları 2 mg/L BAP+2 mg/L BAP ve 2 mg/L BAP+1,5 mg/L NAA içeren ortamlarda olduğu belirlenmiştir. Bunların yanı sıra 1 mg/L BAP ve 2 mg/L BAP içeren besin ortamlarında herhangi bir kök oluşumu gözlenmemiştir.

Valeriana officinalis (Valeriana) is an important medicinal plant used as a form of therapy in insomnia, fear, tension and nervousness since ancient times. It is difficult to produce this plant at large quantities due to the small number of seed generation, low germination rate, variations, traditional methods and the cost and time of breeding. Plant tissue culture technique, one of the plant biotechnology techniques, is an alternative way of producing medicinal plants.In our thesis, we aimed to produce V. officinalis plant and its metabolites by plant tissue culture method. The leaves, petioles and cotyledon explants of the germinated plant, in in vitro conditions, were cultured in Murashige and Skoog (MS) nutrient media containing 8 different concentrations and combinations of Benzylaminopurine (BAP) and Naphthalene acetic acid (NAA) plant growth regulators. Metabolites in the roots and calluses were determined by LC-MS method. As a result of the applications, the best root formations in the leaf and leaf extract explants were observed in MS food medium in 10 different concentrations and combinations and best callus formations were observed in 2 mg/L BAP+2 mg/L BAP ve 2 mg/L BAP+1,5 mg/L NAA containing MS culture medium. In addition, no root formation was observed in nutrient media containing 1 mg/L BAP and 2 mg/L BAP.