Otomotiv endüstrisinde kullanılan u formlu dp sacların geri esneme davranışının incelenmesi

Abstract

Otomotiv endüstrisinde geniş bir kullanım alanına sahip sac metal malzemeler çeşitli şekillendirme yöntemleriyle üretilebilmektedir. Üretilen parçalar çalışacağı yer dikkate alınarak istenilen toleranslar dahilinde olmalıdırlar. Bu tolerans değerlerini elde etme sırasında bazı problemlerle karşılaşılmaktadır ve bunlardan en önemlisi geri esnemedir. Bu çalışmada, otomotiv endüstrisinde sıkça kullanılan U formlu saclarda şekillendirme işlemi sonrası oluşan geri esneme davranışı sayısal ve deneysel olarak incelenmiştir. Geri esneme davranışı; 1; 1,6 ve 2 mm kalınlıklarda, farklı kalitede sac malzemelerde (DP450, DP600, DP800, DP1000), 5°, 10° ve 15° kalıp açıklığında ve farklı dişi kalıp erkek yarıçap değerlerinde (R6, R8, R10, R12, R14) incelenmiştir. DP (çift fazlı) malzemeleri kıyaslamak ve geri esneme ölçümlerini yapabilmek adına sonlu elemanlar analiz (SEA) tabanlı çözüm yapan Autoform programından yararlanılmıştır. Bu parametreler ışığında sacın geri esneme davranışına etki eden faktörler, deneysel ve sayısal farklar grafiklerle açıklanmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda deneysel ve sayısal sonuçların birbirine yakın olduğu ve geri esneme miktarının parametrelere bağlı olarak değiştiği tespit edilmiştir.

Sheet metal materials which have a wide usage area in automotive industry can be produced by various forming methods. Produced parts should be within the required tolerances considering the place where they will work. Some problems are encountered in obtaining these tolerance values, and the most important one is spring back. In this study, the spring back behavior of the U-shaped parts, which are frequently used in the automotive industry, were investigated numerically and experimentally. The spring-back behavior was investigated; 1; 1,6 and 2 mm thickness, different quality sheet metals (DP450, DP600, DP800, DP1000), 5°, 10° ve 15° die clearence and different die punch radius values (R6, R8, R10, R12, R14). In order to compare the DP (dual-phase) sheet materials and to make the spring back measurements, a finite element analysis program (Autoform) was used. In the light of these parameters, experimental and numerical differences are shown graphically. As a result of the studies, it was determined that the experimental and numerical results were close to each other and the amount of spring back changed according to the parameters.