Tükenmişlik sendromu, hasta yakınlarının yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi ve etkileyen faktörler

Abstract

ÖZETKronik hastalıklarda aile etmenlerinin önemli bir kısmı ?Expressed Emotion?(Duygu Dışavurumu-DD) kavramı ile incelenmektedir. Bu çalışmada hasta vehasta yakınlarının duygu dışavurumları ile birlikte hasta yakınlarının yaşamkaliteleri ve hastaların umutsuzluk düzeyleri eş zamanlı değerlendirilerekmevcut durumun ve bu durumu oluşturabileceği düşünülen ek faktörlerinsaptanması amaçlanmıştır. Çalışmaya yaş ortalamaları 42,8±18,2 (18-78) olan30 erkek (%57,7), 22 kadın (%42,3) toplam 52 hasta ve yaş ortalamaları46,4±16,6 (20-73) olan 17 erkek (%32,7), 35 kadın (%67,3) toplam 52 hastayakını dahil edilmiştir. Kronik hasta gruplarında aile kavramını ve tükenmişliğiniölçen, hastalara uygulanan LEE Duygu Dışavurum ölçeği, hasta yakınlarınauygulanan EE Duygu Dışavurum (p<0,02) ve yaşam kalitesi ölçeği ile ilişkili(p<0,005) bulunmuştur. EE ölçeğindeki ilişki yanlızca EE Eleştirel-Düşmancıloluş alt ölçeğindende saptanmıştır (p<0,01). Hastalara uygulanan BECKumutsuzluk ölçeği ile hasta yakınlarına uygulanan EE Duygu Dışavurum EEAşırı- lgi-Koruyucu-Kollayıcı olma alt ölçeği (p<0,02) ve SF-36 Yaşam Kalitesiölçeği arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (p<0,001). SF-36 ölçeği ile olanbu anlamlı ilişki yalnızca ruhsal sağlık alt ölçeğinde görülmüştür (p<0,0001). Busonuç hasta yakınlarının davranış tutum ve tepkilerinin hastanın durumu ileetkileşim halinde olduğunu yansıtmaktaydı.III

SUMMARYFamilial factors in chronic diseases are mostly evaluated by the?Expressed Emotion (EE)? concept. The aim of the study was to determine theexpressed emotion of the patients and patients? relatives, to simultaneouslyevaluate the life qualities of patients? relatives and patients? desperation levels,to disclose the current situation and additional factors which may be responsiblefor the situation. Fifty-two patients (mean age: 42.8±18.2 years, range: 18-78years) of whom 30 were males (57.7%) and 22 were females (42.3%) and 52patients? relatives (mean age: 46.4±16.6 years, range: 20-73 years) of whom 17were males (32.7%) and 35 were females (67.3%) were included in the study.LEE Expressed Emotion scale, which measures familial factors and exhaustionin chronically ill patients, was related with EE Expressed Emotion (p<0.02) andQuality of Life scales (p<0.005) of patients? relatives. The association with EEscale was present only in the EE Critisizm-Hostility subscales (p<0.01). BECKdesperation scale of patients was significantly related with EE EmotionalExpression EE-Emotional Overinvolvement subscale (p<0.02) and SF-36Quality of life scale (p<0.001) of patients? relatives. The association with SF-36was present only in the mental health subscale (p<0.0001). These resultsreflected that the behaviors, attitudes and reactions of the patients? relativeswere interacting with emotional status of the patients.III