Ortaokul öğrencilerinin çizimlerinde sosyal bilgiler dersi ve öğrenme-öğretme süreci

Abstract

Ortaokul Öğrencilerinin Çizimlerinde Sosyal Bilgiler Dersi ve Öğrenme-Öğretme SüreciBu araştırmada ortaokul öğrencilerinin çizimlerine sosyal bilgiler dersini nasıl yansıttıklarını belirlemek ve incelemek amaçlanmıştır. Bu kapsamda öğrencilerin sosyal bilgiler dersine yönelik algıları ve sosyal bilgiler derslerindeki öğrenme-öğretme süreçlerinin özellikleri belirlenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgubilimin kullanıldığı araştırmada veriler öğrencilerin çizimleri ve bu çizimlere yönelik açıklamalardan elde edilmiştir. Katılımcıların belirlenmesinde maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmış ve araştırmaya Isparta ili Merkez ilçesindeki üç ortaokulda öğrenim gören 118 5, 6 ve 7. sınıf ortaokul öğrencisi katılmıştır. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmada şu sonuçlara ulaşılmıştır: •Öğrencilerin sosyal bilgiler dersi ile ilgili dersin içeriği ve kapsamına, karşılaştıkları sosyal bilgiler derslerinin yapısına ve sosyal bilgilerin disiplinlerarası doğasına yönelik algılara sahip olduğu belirlenmiştir. Ancak öğrencilerin neredeyse tamamına yakını dersin içeriği ve kapsamına yönelik biçimde algılarını yansıttıkları görülmüş ve sosyal bilgiler dersinin öğrencilerin zihninde en çok derste gördükleri konu alanlarını çağrıştırdığı tespit edilmiştir. •Öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik çizimlerinde en fazla İnsanlar, Yerler ve Çevreler ile Kültür ve Miras öğrenme alanlarının yansıtıldığı, bunu Üretim, Dağıtım ve Tüketim ile Etkin Vatandaşlık öğrenme alanının takip ettiği belirlenmiştir. •Öğrencilerin çizimlerine yansıttıkları sosyal bilgiler dersleri öğrenme-öğretme ortamı, öğrenme-öğretme unsurları/özellikleri, yöntem ve teknikler/etkinlikler, öğretmen rolü ve davranışları, öğrencinin rolü ve davranışları kategorileri altında çözümlenmiştir. Bu kapsamda öğrencilerin çizimlerinde çoğunlukla sınıf içi öğrenme ortamları, geleneksel sıra düzeni, öğretmen merkezli ve anlatım odaklı yöntemler, dinleme odaklı öğrenci davranışlarının yansıtıldığı belirlenmiştir. •Öğrencilerin daha etkili sosyal bilgiler derslerine yönelik özellikle daha eğlenceli, oyun ve etkinliklerin kullanıldığı, açık havada yapılan bir ders beklentisinin öne çıktığı belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: Sosyal bilgiler, sosyal bilgiler öğrenme-öğretme süreci, öğrenci çizimleri.

Social Studies Lesson and Learning-Teaching Process in Middle School Students' DrawingsIn this study, it was aimed to examine and determine how the middle school students reflect social studies lesson in their drawings. In this content, students' perceptions intended for social studies lesson and the features of learning-teaching process in social studies lessons were stated. In this study, phenomenological study, which is one of the research techniques, was used and the datas were obtained from the students' drawings and the explanations about the drawings. In the determining of the participants maximum sampling method was used and 118 5th, 6th and 7th middle school students who receive education in three middle school in the central district of Isparta were included in the study. In analyzing the datas content analysis technique was used. At the end of the study, these results were reached:•It was determined that the students have some perceptions about the content and scope of social studies lesson, the structure of social studies lesson they face and the interdisciplinary nature of social studies lesson. However, it was seen the almost all of the students reflected their perceptions that are fit for the content of the lesson and it was found that social studies lesson mostly evokes the subject areas that they are taught in the students' minds.•It was determined that the students mostly reflected `People Places and Areas` and `Culture and Inheritance` among the learning fields, and these two fields are followed by `Production, Distribution and Consumption` field and `Efficient Citizenship` field. •Social studies lessons which were reflected in the students' drawings, were analyzed under the categories such as learning-teaching area, learning-teaching elements/features, method and techniques/activities, the role and attitudes of the teacher and the role and attitudes of the student. In this content, it is stated that mostly learning areas in the class, traditional desk order, teacher centered and expression focused methods and the student behaviors focused on listening were reflected in the students' drawings. •It is stated that the students' lesson expectations intended for a lesson in which activities and games are used, more entertaining and outdoor.Keywords: Social studies, learning-teaching process of social studies, students' drawings.