Kambiyo senetlerinde geçersizlik defileri

Abstract

Kambiyo senetleri, emre yazılı olması durumunda kamu güvenini haizdir. Aynı şekilde hamiline yazılı çek de kamu güvenini haizdir. Bu yüzden emre yazılı kambiyo senetleri ve hamiline yazılı çekte defilerin ileri sürülmesi sınırlandırılmıştır. Türk Ticaret Kanunu'na göre bu tür kambiyo senetlerinde sadece senedin geçersizliğine ilişkin defiler (kısaca `geçersizlik defileri`), senet metninden anlaşılan defiler ve alacaklı her kim ise ona karşı şahsen sahip olunan defiler (kısaca `şahsi defiler`) ileri sürülebilir. Kambiyo senetlerinin nama yazılı olarak düzenlenmesi durumunda ise Türk Borçlar Kanunu gereği mutlak defilerin yanı sıra nispi defiler de devralana karşı ileri sürülebilir.Geçersizlik defileri, kambiyo taahhüdünde bulunan kişinin buna ilişkin bir iradesinin olmadığı veya bir iradesi olmakla birlikte bu iradenin geçersiz olduğunun ileri sürüldüğü defilerdir. Geçersizlik defileri doktrinde farklı şekillerde nitelendirilip sınıflandırılabilmektedir. Bu çalışmada geçersizlik defileri `şekil şartlarında eksiklik veya senedi geçersiz kılan kayıtların bulunması`, `Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenen geçersizlik defileri` ve `isnat defileri ile kambiyo sözleşmesinin bulunmadığına ilişkin defiler` olarak sınıflandırılmaktadır. Bu ayrımın temeli isnat edilebilirlik ve hukuki görünüş teorisidir. Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenen geçersizlik defilerinin isnat edilemediği varsayılır. Buna karşın isnat defileri ve kambiyo sözleşmesinin bulunmadığına ilişkin defilerde hukuki görünüşün kambiyo taahhüdünde bulunan kişiye isnat edilebildiğinin varsayıldığı defilerdir.Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenen geçersizlik defileri; ehliyetsizlik, yetkisiz temsil, sahte imza ve tahrifattır. İsnat defileri; irade sakatlığı halleri olan yanılma, aldatma, korkutma ve aşırı yararlanma ile ayırt etme gücünün geçici olarak kaybedildiğine ilişkin defidir. Kambiyo sözleşmesinin bulunmadığına ilişkin defiler, rıza dışı elden çıkma ve senet düzenleme iradesinin bulunmadığına ilişkin defilerdir.Anahtar KelimelerGeçersizlik defisi, hukuki görünüş, şekil şartı, isnat defisi, kambiyo sözleşmesi

Bills of exchange have public confidence when they're payable to order. Similarly, bearer checks have public confidence. Therefore, it is limited to make of plea for bills of exchange to order and bearer checks. According to Turkish Code of Commerce; obligor may plead only with pleas which are in relation to invalidity of bills (briefly `invalidity pleas`), pleas which are arise from the paper itself and pleas which are available to him/her personally against the respective obligee (briefly `personal pleas`). When a bill of exchange is registered, according to Turkish Obligations Code, relative pleas can be plead to assignee alongside absolute pleas.With invalidity pleas it's plead that exchange promisor don't have intention of exchange promise or have intention, but this intention is invalid. Invalidity pleas can be characterized or classified differently in doctrine. In thıs study, invalidity pleas are classified as `lack of form requirement or clause which invalidate a paper`, `invalidity pleas which are arranged in Turkish Code of Commerce` and `imputation pleas and pleas which are about lack of exchange contract`. This classification based on imputability and legal appearance theory. It's assumed that pleas in Turkish Code of Commerce aren't imputable. In the other hand, it's assumed that imputation pleas and pleas which are about lack of exchange contract are imputable to exchange promiser. Invalidity pleas which are arranged in Turkish Code of Commerce are disability, agency without authority, forged signature and alteration. Imputation pleas are error, dolus, metus and lesion which are defective intention and plea about temporary mental incompetence. Pleas which are about lack of exchange contract are pleas about getting out of hand involuntary and lack of intention to draw a bill.KeywordsInvalidity plea, legal appearance, form requirement, imputation plea, exchange contract