6360 sayılı kanun gereği yaptırılan tip mimari projelerin enerji etkinliği ve iklimsel tasarım bağlamında değerlendirilmesi

Abstract

Artan nüfus, gelişen teknoloji, tükenen fosil yakıtlar ve enerji üretimi sonunda meydana gelen çevre kirliliği gibi nedenlerle dünya ülkeleri enerji alanında birtakım stratejiler geliştirmeye başlamış ve enerji etkinliği kavramını gündemlerinde ön sıralara almışlardır. 1973 yılında yaşanan ve birçok ülkeyi derinlemesine etkileyen petrol krizinden sonra özellikle Türkiye gibi enerjide yüksek oranda dışa bağlı ülkelerde ''enerjinin etkin kullanımı'' önemini bir kat daha arttırmıştır.12/11/2012 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren, kamuoyunda ''Büyükşehir Yasası'' olarak da bilinen, 6360 Sayılı Kanun ile mahalleye dönüşen köylerde yapılacak ticari amaç taşımayan yapılar için yürürlükteki imar mevzuatı doğrultusunda yörenin geleneksel, kültürel ve mimari özelliklerine uygun, tip mimari proje yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Konya ilinin tamamında yaptırılacak olan bu tip projeler; dağ köyleri ve ova köyleri olmak üzere iki kısma ayrılmış olup, '' Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği'' ne uygun gerekli yalıtım hesaplamaları yapılmıştır. Fakat TS 825'e göre yapılan ısı yalıtım hesaplamalarında Konya ilinin tamamı 3. derece-gün bölgesi olarak tek bölge halinde ele alınmıştır. İlçe merkezlerindeki meteorolojik ölçüm istasyonlarının uzun yıllar boyunca yaptığı ölçümler sonucunda elde edilen değerler arasında ciddi farklılıklar olduğu gözlenmiştir. Bu farklılıkların, Konya ilinin tamamının tek bir gün bölgesi olarak değerlendirilmemesi gerektiği gerçeğini ortaya koymuştur.Yasa gereği yapılan mimari tip projeler; iklimsel tasarım ve enerji etkinliği bağlamında, inşa edilecekleri bölgenin iklim verileri ile EnergyPlus programında simülasyonları yapılmıştır. Simülasyon sonuçları analiz edilerek, yerel iklim şartlarına uygun, enerji kaynaklarından optimum verim sağlayabilen tasarım tavsiyelerinde bulunulmuştur. Yapılan çalışma 6360 Sayılı Kanun'un uygulanacağı diğer bölgelere de örnek teşkil ederek, bu modelin ulusal çapta uygulanabilirliği amaçlanmıştır.Enerjisini etkin kullanan, iklime duyarlı tasarlanmış yapıların ülke geneline yayılması ile ülke ekonomisine ve enerji piyasasına önemli katkılar sağlanacaktır.

Due to the increasing population, developments in technology, diminishing fossil fuels and the pollution resulting from the production of energy, world countries have developed strategies in the field of energy and have taken the energy efficiency concept on their agenda. After the fuel crisis in 1973 that has deeply affected many countries, the concept of `efficient use of energy` has gained importance for several nations like Turkey, which are in high-energy outsourcing.Architectural projects for non-commercial purposes intended to be built in the villages converted into districts according to the Law No. 6360 also known as the `Metropolitan Law`, published in the official gazette on 12/11/2012, the obligation for the application of type architectural projects in agreement with the zoning legislation in force and in accordance with the traditional, cultural and architectural characteristics has been introduced.These projects classified by mountain and/or plain village application cases, will be applied to the entire Konya Province and their relative heat insulation calculations have been performed according to the `Energy Performance Regulations in Buildings`. However, in these calculations made according to TS 825, the whole province of Konya has been considered as a single climate region. On the other hand, considerable location dependent differences have been observed in the weather data values collected over many years at the meteorological measurement stations in several district centers in Konya. These differences have revealed that the whole Konya province should not be considered as a single climate zone.The energy consumption of the architectural type projects located in two different climate zone has been simulated within the framework of climate responsive and energy efficient building design using the local weather data in EnergyPlus simulation tool. Simulation results have been analyzed and interpreted in order to propose further architectural design recommendations for a better suitability to local climate conditions and an optimal use of energy resources. The study aims to serve as an example for all regions where Law no. 6360 is nationally applied. The nationwide increase of such buildings that are climate sensitively designed to use energy resources effectively will provide important contributions to the country's economy and energy market