Kentsel Dönüşüm Yasası ve sonrası uygulamalarının incelenmesine ilişkin örnek: Karatay–Araplar Mahallesi, Konya

Abstract

Kentsel dönüşüm, bir bölgenin kentsel sorunlara çözüm üretmek amacıyla, alanın ekonomik, fiziksel ve çevresel şartlarına iyileştirmeye yönelik bir eylemdir. Türkiye'de son elli yıllık bir dönemi kapsayan kentsel dönüşüm, değişen fiziksel yapılanmanın yanında, ekonomik ve toplumsal değişikliğin bir ürünü olmuştur. Türkiye'deki örneklere bakıldığında diğer ülkelere göre daha hızlı bir dönüşüm gerçekleşmiştir. Bu hıza yetişmeye çalışan, yasal düzenlemeler ve planlamalar genellikle kentsel dönüşümün gerisinden gelmiştir. Türkiye'de özellikle büyük illerde gerçekleşen kentsel dönüşümü, projeler üstünden tartışmak orta ölçekli kentlerde yaşanan kentsel dönüşüm süreçlerinin değerlendirilmesinde yetersiz kalmaktadır.Kentsel dönüşümün en temel hedeflerinden biri; fiziksel çöküşü durdurmak ve tarihi dokuyu canlandırmaktır. Bir diğeri ise, kentsel yaşam kalitesini arttırarak kültüre dayalı dinamikleri harekete geçirmek ve süreçteki aktörlerin katılımını sağlamaktır. Bu kapsamda kentsel dönüşüm deneyimin başında orta ölçekli kentlere örnek olan Konya ili Karatay ilçesi Araplar mahallesinde gerçekleştirilen kentsel dönüşüm projeleri bu çalışmanın özünü oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, kentsel dönüşüm konusuna Konya kenti içinde işlevini yitirmiş bölgelerde açıklık getirmek ve kentsel dönüşüm alan çalışmasında gerçekleşen projeyi yukarıda bahsedilen hedefler doğrultusunda tartışmaktır. Diğer bir amacımızda, hızlı bir şekilde değişen dönüşen kentimizde bu verileri bir sonraki nesillere aktarmaktır.Çalışma sonucunda, bir kentsel dönüşüm projesi kapsamında ele alınan örneğin, kullanıcılar tarafından memnuniyetin gözlemlendiği, kent için de çevreye duyarlı bütüncül bir tasarım sağlandığı tespit edilmiştir. Projede rol alan yerel yönetim, yüklenici firma, tasarımcı ve vatandaştan edinilen deneyimler sadece bina ve parsel ölçeğinde değil bütüncül olarak tasarlanmış olması bu projeyi özel kılmaktadır. Aynı zamanda kentsel dönüşüm çalışmalarında özel sektör aktörlerinin içinde bulunduğu bu çalışma, benzer çalışmalara örnek olacak niteliktedir.Anahtar Kelimeler: Kentsel Dönüşüm, Kentsel Dönüşüm Yasası ve Sonrası, Konya İlinde Kentsel Dönüşüm, Araplar Mahallesi.

Urban regeneration is an action aimed at improving a region's economic, physical and environmental conditions in order to solve urban problems. a period covering the last fifty years of urban regeneration in Turkey, besides changing the physical embodiment, it has been a product of the economic and social changes. Referring to the example of Turkey took place at a faster conversion compared to other countries. Legal arrangements and planning, which are trying to keep up with this pace, have often fallen behind urban regeneration. The urban regeneration has occurred, especially in big cities in Turkey, to discuss the top medium-sized projects are inadequate for the evaluation of the urban regeneration process that took place in the city.One of the main objectives of urban regeneration is; stop the physical collapse and revive the historic texture. The other is to mobilize cultural-based dynamics by increasing the quality of urban life and to ensure the participation of actors in the process. In this context, the urban regeneration projects carried out in the Araplar district of the Karatay district of Konya, which is an example of medium-sized cities at the beginning of the experience of urban transformation, constitute the essence of this work. The aim of the work is to clarify the areas that have lost their function in the city of Konya in terms of urban regeneration and to discuss the project that took place in the field of urban transformation work in the direction of the above mentioned targets. Our other goal is to transfer this data to the next generation in our rapidly transforming city.As a result of the study, it has been determined that the example covered in an urban regeneration project is an environmentally sensitive integrated design for the city where the satisfaction is observed by the users. The experience of the local government, contractor, designer and citizen taking part in the project makes this project special because the experience is designed not only on the basis of building and parcel scale, but also as a whole. At the same time, this work, which is included in private sector actors in urban regeneration studies, will be an example of similar works.Keywords: Urban regeneration, Urban regeneration Law and its Aftermath, Urban regeneration in Konya, Araplar Neighborhood.