Sınıf öğretmenlerinin çocukluk çağı kanserlerine ve kanserli çocuklara ilişkin bilgi ve görüşlerinin belirlenmesi

Abstract

Tanımlayıcı tipte olan bu araştırma sınıf öğretmenlerinin çocukluk çağı kanserlerine ve kanserli çocuklara ilişkin bilgi ve görüşlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Ankara ili Çankaya, Keçiören, Altındağ, Sincan, Gölbaşı, Etimesgut merkez ilçelerinde devlet ve özel okullarda görev yapan sınıf öğretmenleri oluşturmuştur. Araştırmada tabakalı örneklem yöntemine gidilmiş, her ilçeden belli oranlarda sınıf öğretmenlerine ulaşılmıştır.Araştırmada veriler 25 Mayıs-1 Temmuz 2010 tarihleri arasında, ilgili literatürden yararlanılarak oluşturulan, öğretmenlerin sosyodemografik özellikleri, çocukluk kanserlerine ilişkin bilgi alma durumunu, çocukluk çağı kanserlerine ilişkin bilgi düzeylerini, çocukluk çağı kanserlerine ve kanserli çocuklara ilişkin görüşlerini belirlemeye yönelik hazırlanmış olan soru formunda yararlanılarak toplanmıştır.Araştırma sonucunda elde edilen veriler SPSS 11.5 paket programına aktarılmış olup veriler tanımlayıcı istatistikler, Yüzdelik değerlendirme ve Ki-kare testi kullanılarak incelenmiştir.Verilerin değerlendirilmesi sonucunda; öğretmenlerin büyük çoğunluğunun kadın, evli ve fakülte mezunu oldukları saptanmıştır. Öğretmenlerin sosyodemografik özellikleri ile çocukluk çağı kanserlerine ilişkin bilgi düzeyleri arsında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0,05).Öğretmenlerin %89,0'unun kanser tanısı almış bir öğrencisi olmadığı, %66,8'inin çocukluk çağı kanserleri hakkında herhangi bir eğitim almadıkları belirlenmiştir. Öğretmenlerin çalışma yılı, eğitim düzeyi ve ailesinde kanser tanısı almış birey bulunma durumu, konu ile ilgili bilgi alma durumunu etkilemediği saptanmıştır (p>0,05). Öğretmenlerin %76,6'ısı kanserli çocukların tedavileri bittikten sonra normal bir yaşam sürdürebileceğini düşünürken, yarısından fazlasının (%67,9) kanserli bir çocuğun sınıfından bulunmasından rahatsızlık duyacağını belirtmiştir. Öğretmenlerin konu ile bilgi düzeylerinin yetersiz olduğu saptanmıştır.Öğretmenlerin %87,6'sı kanserli çocuğun okula uyumu ve başarısı için okul-aile-hastane işbirliği içerisinde olması gerektiğine katıldıkları yönünde görüş bildirdikleri, %68,6'ısının ise kanserli çocuğun dersteyken rahatsızlık geçireceğine ilişkin kaygı duyduğu görüşü bildirdikleri saptanmıştır.Öğretmenlerin %48,9'unun ise kanserli çocuklara ayrı bir eğitim programı uygulanması görüşüne katıldığı ve %63,1'i kanserli çocukların kanserli çocuklarda içe dönme, akranlardan uzaklaşma ve öfkenin daha sık yaşandığı görüşü belirlenmiştir.Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, araştırmanın daha geniş bir örneklemde tekrarlanması, öğretmenlere destekleyici, planlı ve sürekli bir danışmanlık verilmesi ve öğretmenlere yapılacak olan eğitim programı ve danışmanlık süresince hemşirelerinde aktif katılmasının sağlanmasına yönelik öneriler getirilmiştir.Anahtar Kelimeler: kanser, çocuk, okul yaşamı, öğretmen, hemşirelik

The aim of this descriptive study was to determine the knowledge and opinions of classroom teachers on childhood cancers and children with cancer. The study sample consisted of 385 classroom teachers working at private and state schools at the central towns of Çankaya, Keçiören, Altındağ, Sincan, Gölbaşı, and Etimesgut in the province of Ankara. A layered sampling method was used for the study and a specific percentage of classroom teachers were reached from every town.The study data were collected between May 25 and 1 July 2010 using the questionnaires designed to determine the teachers? sociodemographic characteristics, the level of information they received regarding childhood cancers, their level of knowledge regarding childhood cancers, and their views regarding childhood cancers and children with cancer.The data obtained from the study were transferred to the SPSS 11.5 package software and analyzed using descriptive statistics, percentage evaluation and the chi-square test.Data analysis showed that most of the teachers were female, married and university graduates. No significant relation was found between the sociodemographic characteristics of the teachers and their knowledge level regarding childhood cancers (p>0.05). We found that 89.0% of the teachers did not have a student diagnosed with cancer and 66.8% had not received any training on childhood cancers. The years of employment, educational level and whether there was a family member who had received a diagnosis of cancer did not influence the level of information received on the subject (p>0.05). The percentage of teachers who believed that the children with cancer could lead a normal life once their treatment was over was 76.6% while more than half (67.9%) felt that they would be uncomfortable if there were a child with cancer in the classroom. The teachers were found to have inadequate knowledge on this subject.Although 87.6% of the teachers stated that they believed a child with cancer required the school, family and hospital to cooperate regarding his/her adaptation to school and success while 68.6% felt that they would be anxious that the child would suffer a problem while in the classroom.The percentage of teachers who would support a separate training program for children with cancer was 48.9% and 63.1% felt that internalization, keeping to oneself and anger was more common in children with cancer.These results indicate the need for repetition of the study on a larger sample, providing supportive, planned and continuous consultancy services to the teachers and ensuring the active participation of nurses to the training program and consultancy process to be provided to teachers.Keywords: cancer, child, school life, nursing, teacher