Çocuk Besleme Anketi`nin (Child Feeding Questionnaire-CFQ) geçerlilik ve güvenilirliğinin saptanması ve Türk ebeveynlere uygulanması

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Çocuk Besleme Anketi (Child Feeding Questionnaire- CFQ) ölçeğinin Türkçe formunun ilköğretim çağındaki öğrencilerin ebeveynleri için geçerliliği ve güvenilirliğinin sınanmasıdır. Ayrıca çalışmada ebeveynlerin çocuklarını besleme biçimleri (baskı, sınırlandırma, gözlem, vb.) ile çocukluk çağı şişmanlığı veya zayıflığı ve besin alımı arasında önemli bir etkileşim olup olmadığını incelemek amaçlanmaktadır. 25-75 yaş grubu arası 112'si (% 22.9) erkek ve 378'i (% 77.1) kadın olmak üzere toplam 490 ebeveyn araştırma kapsamına alınmıştır. Ebeveynlerin ilköğretime devam eden çocuklarının 240'ı kız (% 49.0) ve 250'si erkek (% 51.0) olmak üzere antropometrik ölçümleri alınmıştır. Analizler sonucunda `Çocuk Besleme Anketi-CFQ'nun orijinalinde olduğu gibi 7 alt ölçek ve 28 maddeden meydana geldiği bulunmuştur. Bu alt ölçekler `Kısıtlama', `İzlem', `Yeme Baskısı', `Çocuk Besleme İçin Algılanan Sorumluluk', `Çocuk Ağırlığı Hakkındaki İlgi', `Algılanan Çocuk Ağırlığı' ve `Algılanan Ebeveyn Ağırlığı' dır. Belirlenen 7 faktör CFQ anketinin % 66.96'sını açıklamaktadır. Faktör yükleri 0.61 ile 0.95 arasında değişmektedir. Tüm ölçeğin iç tutarlılık katsayısı ise 0.79 olarak bulunmuştur. Tüm ölçeğin test-tekrar test sonucu bulunan güvenirlik katsayısı ise 0.81'dir. Bulgular `Çocuk Besleme Anketi-CFQ'nun Türkiye'de kullanılabilir geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermiştir. Erkek ve kız çocuğa sahip ebeveynlerin BKİ'leri artıkça `algılanan aile ağırlığı' ve `kısıtlama' davranışları da artmaktadır. Çocuk besleme davranış biçimleri açısından saptanan bu ilişki erkek çocuğa sahip ebeveynler de kız çocuğa sahip ebeveynlerden daha güçlüdür. Ayrıca kız çocuğa sahip ebeveynlerin BKİ'leri ile `çocuk ağırlığı hakkındaki ilgi' davranışı arasında pozitif yönde korelasyon tespit edilmiştir. Erkek çocuğa sahip ebeveynlerin çocuklarının BKİ'leri artıkça `algılanan çocuk ağırlığı' ve `kısıtlama' davranışları artarken, `yeme baskısı' azalmaktadır. Kız çocuğa sahip ebeveynlerin çocuklarının BKİ'leri artıkça `algılanan aile ağırlığı', `çocuk ağırlığı hakkındaki ilgi', `kısıtlama' davranışları artmakta, `izlem' ise azalmaktadır. Kız çocuğa sahip ebeveynlerin; çocuk besleme davranışlarından `kısıtlama' alt faktörü ile `kısıtlayıcı yeme' davranışı arasında pozitif yönde, `algılanan aile ağırlığı' ve `kısıtlama' ile `dışsal yeme' davranışı arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Erkek çocuğa sahip ebeveynlerin, `algılanan çocuk ağırlığı' ile `kısıtlayıcı yeme davranışı' arasında negatif yönde anlamlı, `kısıtlama' ile ise pozitif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca `izlem' çocuk besleme davranışı ile `duygusal yeme' davranışı arasında da anlamlı negatif bir ilişki saptanmıştır

The purpose of this study was determine the reliability and validity of Child Feeding Questionnaire-CFQ ?s for Turkish parents. This study is alsa to examine whether there is an important relationship between the feeding way (restriction, monitoring, pressure to eat etc.) of the families to their children and childhood obesity and food intake.Totally 490 parents, between the age of 25-75, 112 of whom is male (%22.9) and 378 of whom is female (%77.1) are participated in the study. After analysis, it has been observed that ?Child Feeding Questionnaire? consisted of 7 subscale and 31 items like original scale. These subscales were `Parent Perceived Weight?, `Perceived Child Weight?, `Parents Concerns About Child Weight?, `Perceived Responsibility?, `Monitoring?, `Restriction?, `Pressure to Eat?. Factor loadings were changed between 0.61-0.95. Consistency coefficient of total scale was 0.79. 7 determinated factors just explain %66, 96 of the CFQ. Factor loads are changeable between 0.61 and 0.95. For test-retest reliability of scale, CFQ is applied to 101 participants for 15 times. Test-retest reliability coefficients belonging to subscales of CFQ are changeable between 0,68 (Parents Concerns About Child Weight) and 0.93 (Monitoring). Test-retest reliability coefficients of the whole scale is 0.81. Findings show that CFQ- child feeding questionnaire- is a valid and reliable scale that can be used in Turkey. The second stage of the research is about to determine the impact of parent?s behaviors of feeding children, attitude and practice on obesity of childhood. As the BKI of the parents having sons and daughters increases, their behaviors of `Parent Perceived Weight?and `Restriction? also increase. This relationship determined in terms of the child feeding behavior ways is stronger in the parents having sons than the parents having daughter. Moreover, a positive correlation between the BKİ of parents having daughter and their behaviors about the `Parents Concerns About Child Weight? is fixed. While the BKI of children of parents having sons increases, `Perceived Child Weight? and `Restriction? increase, but the `Pressure to Eat? decreases. As the BKI of children of parents having daughter increases, `Parent Perceived Weight?, `Parents Concerns About Child Weight?and `Restriction? behaviors increase but the `Monitoring?decreases. In the parents having daughter, a positive relationship between `Restriction?and Restrained eating? is fixed. At the same time a positive relationship between `Parent Perceived Weight? and `Restrained eating? and `External eating? is also fixed. In the parents having sons, a negative meaningful relationship between `Perceived Child Weight?and `Restrained eating? a positive meaningful relationship between`Perceived Child Weight? and `Restriction? are fixed. Besides, a negative meaningful relationship between `Monitoring?child feeding behavior and `Emotional Eating? behavior is fixed