100% yünlü kamgarn kumaşlarda yırtılma-kopma mukavemeti ilişkisi ve bunları etkileyen parametrelerin incelenmesi

Abstract

ÖZET Teknoloji ve rekabet edebilme gücü işletmenin ayakta durmasını ve devamlılığını sağlayan en önemli iki etkendir. Özellikle tekstil, son derece yeniliklere açık ve hızlı değişim gücüne sahiptir. Ülkemiz ekonomisinde tekstil sektörü önemli bir rol oynamaktdır. Artık sadece ucuzu aramayan tüketici kalite, hizmet, yenilik ve hatta çevre-insan sağlığına zarar verip vermediği konusunda da hassasiyet göstermektedir. Hep en iyisini isteyen ve bir çok çeşit arasından seçmeye çalışan tüketici seçimini kolaylaştırmak için bir çok şart koşacaktır. Dolayısıyla hem en yeniyi sunmak hem de müşterinin koymuş olduğu standartları yakalamak üretecinin işini bir hayli güçleştirmektedir.Bu zor şartların yanı sıra hızla sonuca ulaşmak rekabet edebilirlik açısından kaçınılmazdır. Özellikle tekstilde dizayn aşamasında sonuç ürünün kullanım standartları içerisinde olmasını sağlamak oldukça önemlidir. Yünlü kumaş sektörünün kendini hızlı bir biçimde yenileyip yünlü kumaşlada yeni kavramların oluşmasının yanı sıra deneme yanılma yöntemini başvurmaya izin vermeyen günümüz koşullarında, özellikle kullanım standartlarını yakalayan ürünü oluşturmada girdilerin yardımıyla bizi sonuca ulaştıracak modellere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada da model oluşturmak ve ilgili parametreleri ortaya koyabilmek amacıyla 30 adet farklı konstrüksiyona sahip numune incelenmiştir. Toplamda atkı ve çözgü yönünde olmak üzere 300 adet yırtılma ve 300 adet kopma mukavemeti testi yapılmıştır. Çalışmada iki farklı yaklaşım oluşturulmuştur. Bunlardan biri kumaşın kullanım standartlarının en önemli iki parametresi olan yırtılma ve mukavemetini etkileyen faktörleri ortaya koyma diğeri de bu iki değerin arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Birbirine eşdeğer sayılabilecek prosese sahip kumaşların kullanımına dikkat edilmiştir. Sonuçta neticeler örgü grubuna göre sınıflandırılarak Yırtılma -Kopma, Sıklık - Kopma, Sıklık - Yırtılma, İplik Numarası -Kopma, İplik Numarası- Yırtılma olmak üzere ayrı ayrı incelenmiş ve değerlendirilmiştir. IX

SUMMARY THE DETERMINATION OF RELATIONSHIP BETWEEN TEAR AND TENSILE STRENGTHS AND THE PARAMETERS AFFECTING THE TEARING AND TENSILE STRENGTHS IN % 100 WOOL WORSTED FABRICS Whereas tensile strength might be seen as a minimum strength requirement that ensures the quality of raw materials and finishing processes, tearing strength can be considered as an assessment of the serviceability of a fabric. Tearing strength ( in conjunction with abrasion resistance ) should be a concern of potential buyers as an indication of the useful life they should expect from their purchase. Although there are variety of ways to measure the tearing and tensile strengths of a fabric, it may be better predicting these results from a knowledge of more basic constituent yarn and fabric properties. The tensile and tear strengths are also important in export. Especially for Turkey, being in an exporter country position in the field of textiles, it is important to satisfy the needs of the importer countries. The producers and also consumers should be aware of the importance of tensile and tearing strengths of products. Nowadays consumers' requirements become more complex so the level of fabrics standards go up. For this reason to predict the test results of final fabric during designing stage is important for compatibility between producers. In this study 30 different % 100 wool worsted fabrics were tested. They were grouped according to construction. 8 of them were plain, 14 of them were 2/1 twill, 8 of them were mix construction. Density ( yarn / 10 cm ) and number of yarns in both weft and warp directions were indicated as parameters.