Premenopoz ve postmenopoz dönemdeki kadınların beslenmeye bağlı kardiyovasküler risk faktörlerinin değerlendirilmesi

Abstract

GÜLER, M. Premenopoz ve Postmenopoz Dönemdeki Kadınların Beslenmeye Bağlı Kardiyovasküler Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi. Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2015.Çalışma, Acıbadem Sağlık Grubu Ankara Hastanesi Beslenme ve Diyet Polikliniği'ne Haziran 2014-Şubat 2015 tarihleri arasında başvuran 30-60 yaş arası premenopoz ve postmenopoz kadınlar ile yürütülmüştür. Bireylerin kişisel özellikleri ve bazı beslenme alışkanlıkları anket formu ile sorgulanmıştır. Bireylerin antropometrik ölçümleri alınmış, bazı biyokimyasal parametreleri analiz edilmiştir. Çalışmaya, 46'sı (%47.4) premenopoz, 51'i (%52.6) postmenopoz olmak üzere toplam 97 birey katılmıştır. Bireylerin yaş ortalaması 43.23 ± 9.65 yıl (premenopozlar 35.34 ± 5.11 yıl, postmenopozlar 51.98 ± 4.56 yıl) olarak belirlenmiştir. Postmenopozal kadınların %59.0'unun, prememenopozal kadınların ise %40,3'ünün BKİ' si ≥25 kg/m2'nin üzerinde saptanmıştır. Postmenopoz kadınların biyo kimyasal parametrelerinden açlık kan glukozu, kalsiyum, HDL-K, ALT, AST, hemoglobin, hemotokrit, kreatinin, triglisterit, üre azotu ve TSH değerleri referans aralıkları içinde yer alırken, serum total kolesterol ve LDL-K değerlerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Premenopoz kadınların biyokimyasal bulguları referans aralıkları içinde bulunmuştur. Bireylerin yağ tüketimi incelendiğinde enerjinin yağdan gelen oranı premenopozda %42, postmenopozda % 45 olarak önerilen düzeyin üzerinde belirlenmiştir. Premenopozal kadınların yağ tüketimi ile serum trigliserit, sistolik ve diyastolik kan basıncı arasında pozitif ilişki, açlık kan glukozu ile negatif ilişki belirlenmiştir. Premenopozal kadınların doymuş yağ asidi ile trigliserit, LDL-K, sistolik ve diyastolik kan basıncı arasında pozitif ilişki, HDL-K arasında negatif ilişki belirlenmiştir. Postmenopozal kadınların ise yağ ve doymuş yağ asidi alımı ile diyastolik kan basıncı arasında pozitif ilişki belirlenmiştir. Premenopozal kadınların çoklu doymamış yağ asidi alımı ile serum trigliserit, sistolik ve diyastolik kan basıncı arasında pozitif ilişki, açlık kan glukozu ile negatif ilişki bulunmuştur. Premenopozal kadınların omega-6 yağ asidi ile sistolik ve diyastolik kan basıncı arasında pozitif ilişki bulunmuştur. Premenopoz ve postmenopozlarda omega-6, omega-3 yağ asidi alımı ile açlık kan glukozu arasında negatif ilişki bulunmuştur. Premenopoz ve post menopozda E vitamini alımı ile diyastolik kanbasıncı arasında pozitif ilişki belirlenmiştir. Kadınların B12 vitamini alımları incelendiğinde; hem premenopoz (7.0±2.65 mcg), hemde postmenopozların (6.9±5.08 mcg) DRI önerilerinin üzerinde B12 vitamini tükettikleri belirlenmiştir. Sonuç olarak, premenopozal ve postmenopozal kadınlarda kardiovasküler riskin önlenmesinde beslenmenin önemli bir yere sahip olduğu belirlenmiş olup kadınların beslenme programları düzenlenerek, onları fiziksel aktiviteye yönlendirerek ideal vücut ağırlıklarını korumaları sağlanmalıdır.Anahtar Kelimeler: Premenopoz, postmenopoz, kardiyovasküler risk, lipidler, beslenme,

GÜLER, M. Evaluation of nutrition related cardiovascular risk factors of women in premenopausal and post menopausal period. Başkent University, Institute of Health Science, Nutrition and Dietetic Master Degree Thesis, Ankara, 2015This study was conducted among the all premenopausal or post menopausal female patients between 30-60 year old who was admitted to Nutrition and Diet Clinic of Ankara Hospital of Acıbadem Health Group. Personal characteristics and the some of the nutritional habits of the individuals were interrogated using a questionary. Anthropometric measurements and some biochemical parameters of tthe individuals were analyzed. Fourthy-six (47.4 %) premenopausal and 51 (52.6 %) postmenopausal totaly 97 woman participated in the study. Mean age of the participants were indicated as 43.23 ± 9.65 years (35.34 ± 5.11 years for premenopausal and 51.98 ± 4.56 yeras for postmenopausal women). According to the findings, 59 % of the post menaopausal and 40.3 % of the premenopausal women had a body mass index (BMI) of higher than ≥25. In postmenopausal women, fasting blood glucose, calcium, HDL-K, ALT, AST, hemoglobine, hematocrite, creatinine, triglyceride, urea nitrogen and TSH levels which biochemical parameters tend to be in reference intervals while total cholesterol and LDL-K levels tend to be higher than upper normal limits. In premenopausal women, biochemical findings tend to be in reference intervals. Fat consumption was as high as 42% in premenopausal women and 45% in post menopausal women. İn premenopausal women, fat consumption was positively correlated with serum triglyceride level between systolic blood pressure and diastolic blood pressure wile negatively correlated with fasting blood glucose. In premenopausal women, saturated fatty acid and serum triglyceride was positively correlated with LDL-K, systolic blood pressure, diastolic blood pressure and negatively correlated with HDL-K.In post menopausal women, fat and saturated fatty acid consumption were positively correlated with diastolic blood pressure. Poly unsaturated fatty acid and triglyceride was positively correlated with systolic and diastolc blood pressure and negatively correlated with fasting blood glucose in premenopausal women. Omega-6 faty acid was positively correlated with systolic and diastolic blood pressure in premenopausal women. Omega-6 faty acid was negatively correlated with omega -3 and fasting blood glucose in both premenopausal and post menopausal women. Correlation coefficient of Vitamine E and diastolic blood pressure was statistically significant in both premenopausal and postmenopausal women. Vitamin B12 intake was (7.0±2.65mcg) in premenopausal women and (6.9±5.08mcg) in postmenopausal women which was higher than DRI recommendation. İn conclusion, it is dtermined that nutrition is very important to prevent cardiovascular risk for women in prememenopausal and postmenapausal period to maintain those Women's ideal body weight they should be directed to physical activity and their nutrition should be adjusted. Key words: premenomause, post menopause, cardiovascular risk, lipids, nutrition