1712-1715 tarihleri arasında Gaziantep`te sosyal-siyasi ve iktisadi yapı: 64 numaralı Gaziantep Şer`iyye Sicili`nin metin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi

Abstract

Toplumsal verilere ulaşmak açısından önemli bilgi ve kayıtlar içeren Osmanlı mahkeme kayıtları, geçmişi günümüze yansıtan kıymetli yazılı kaynaklardandır. Belli bölgelere ait olan bu kayıt defterleri yerel farklılıkları ortaya koymasının yanı sıra tümü gözlendiğinde genel tespitlerin de oluşmasını sağlamaktadır. 64 Numaralı Gaziantep Şer'iyye Sicili Hicri 1123?1124 (M. 1711?1712 ) tarihlerini kapsamaktadır. Toplam 252 sayfadan oluşan bu sicil defterinde 475 adet idari ve hukuki içerikli belge bulunmakta olup hukuki içerikli belgelerin 169 tanesi hüccet, 164 tanesi ilam, 17 tanesi ise tereke defteridir. Defter iki tarafı kullanılarak kaleme alınmıştır. Bir tarafına merkezden gelen buyruldular, arzuhaller, nişân-ı şerifler ve fermanlar gibi idari içerikli belgeler diğer tarafında ise vakfiye, boşanma, alacak verecek, vasi tayini, nafaka, miras gibi hukuki içerikli belgeler kaleme alınmıştır. Defterin transkripsiyonu yapılırken dikkate aldığımız önemli bir husus ise araştırmacılara kolaylık sağlaması açısından belge numaralarını sıralı bir şekilde takip edip, defteri iki kısma; hukuki ve idari içerikli belge şeklinde taksim ettik. Ayrıca defterimizin idari içerikli belgeler ilk sayfasında bulunan belgenin giriş bölümü ile idari içerikli belgeler kısmında bulunan ?Belge No:125, Belge No: 1? bölümde transkripsiyonunu yaptığımız belgelerin giriş bölümü bulunmamaktadır. İncelediğimiz bu belgeler içerisinde Gaziantep'in sosyal, ekonomik ve idari yapısı hakkında bilgi veren önemli verilere rastlanılmıştır.

Ottoman court registers are so valuable sources that they include important knowladge and records. These registers also reftlect past to present besides its social and cultural value. Registers which belong to specific areas do not only manifest local differences but also help researchers reach more general conclusions. The present study comprises analysis of the years 1123-1124 (Lunar Calendar- Hijrah) / 1711-1712 AD. There are 475 number administrative and judicial documents in this records which consist a total of 252 pages. there are administrative and legal content and legal content of the document is one hüccet 187 documents, 164 of them i'lam. Book was written using both sides. Records were kept on both sides of the register. On the first side administrative documments like petitions, buyruldus and fırmans coming from the capital were recorded to. The other side is related to judicial documents like debt, subsistence, divorce and heritage. These registers analyzed in this study provide important data about social, economic and administrative structure of Gaziantep.