Tip 2 diyabeti olan ve olmayan bireylerin serum D vitamini, kalsiyum ve magnezyum düzeyleri ile beslenme alışkanlıklarının karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışma, tip 2 diyabetik bireylerle sağlıklı bireylerin serum D vitamini, kalsiyum ve magnezyum düzeyleri ile beslenme alışkanlıkları, antropometrik ölçümleri, fiziksel aktivite düzeyleri ve bazı biyokimyasal bulgularını karşılaştırarak, tip 2 diyabet ile D vitamini, kalsiyum ve magnezyum arasındaki ilişkiyi araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma, Şubat-Mart 2014 tarihleri arasında Hakkari Devlet Hastanesi Dahiliye polikliniğine gelen, son 5 yıl içerisinde tip 2 diyabet tanısı almış 25-45 yaş arası, 51 tip 2 diyabetli (28 erkek, 23 kadın) ve 51 sağlıklı (20 erkek, 31 kadın) birey üzerinde yürütülmüştür. Bireylerin kişisel özellikleri ve bazı beslenme alışkanlıkları anket formu ile sorgulanmıştır. Bireylerin beslenme durumları besin tüketim sıklığı formu ile belirlenmiştir. Bireylerin antropometrik ölçümleri alınmış, bazı biyokimyasal parametreleri analiz edilmiş ve fiziksel aktivite durumları belirlenmiştir. Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması tip 2 diyabetik bireylerde 39.2±2.0 yıl, sağlıklı bireylerde ise 33.0±5.0 yıldır. Çalışmaya katılan tip 2 diyabetik bireylerin BKI ve bel çevresi ölçümlerinin sağlıklı bireylere göre anlamlı oranda daha fazla olduğu bulunmuştur (p<0.05). Tip 2 diyabetik ve sağlıklı bireylerin çoğunluğunun eksik serum D vitamini (sırasıyla %84.3'ü, %86.7'si), normal iyonize kalsiyum (%82.3'ü, %84.3'ü) ve normal magnezyum (%82.3'ü, %64.7'si) düzeylerine sahip oldukları bulunmuştur. Serum D vitamini düzeyleri ile serum kalsiyum (r=0.217, p=0.028) ve güneş ışığından yaralanma süreleri (r=0.333, p=0.001) arasında anlamlı pozitif korelasyon bulunmuştur. Serum D vitamini, kalsiyum ve magnezyum düzeyleri ile HOMA-IR arasında önemli ilişki bulanamamıştır. Çalışmaya katılan tip 2 diyabetik erkek bireylerin %10.7'sinin, sağlıklı erkek bireylerin %45.0'inin günlük kalsiyum alımlarının <1000 mg olduğu; tip 2 diyabetik kadın bireylerin ise %34.8'inin, sağlıklı kadın bireylerin ise %12.9'unun günlük kalsiyum alımının <1000 mg olduğu saptanmıştır. Günlük <1000 mg kalsiyum alan tip 2 diyabetik bireylerin günlük ≥1000 mg kalsiyum alan bireylere göre BKI ve bel çevresi ölçümlerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Hem tip 2 diyabetik hem de sağlıklı kadın bireyler arasında yetersiz magnezyum alan birey bulunmaz iken, tip 2 diyabetik erkek bireylerin %96.4'ünün, sağlıklı erkek bireylerin ise %86.7'sinin yeterli miktarda magnezyum aldığı görülmüştür. Bireylerin magnezyum alımı ile vücut ağırlığı (r=0.218, p=0.027) ve serum kalsiyum düzeyi (r=0.483, p=0.000) arasında pozitif anlamlı ilişki saptanmıştır. Sonuç olarak, serum D vitamini, kalsiyum ve magnezyum düzeyleri ve diyetle alımı ile tip 2 diyabet ve insülin direnci arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır.

This study was carried out to investigate the relationship between type 2 diabetes and serum vitamin D, calcium and magnesium levels by comparing serum vitamin D, calcium and magnesium levels with nutritional habits, anthropometric measurements, physical activity levels and some biochemical findings of both type 2 diabetics and healthy individuals. The study was conducted on patients who consulted to Hakkari State Hospital Internal Medicine Polyclinic between February and March in 2014, and the patients had been diagnosed with type 2 diabetes in the last 5 years. The participants include 51 type 2 diabetic patients (28 men, 23 women aged 25-45), and 51 healthy individuals (20 men, 31 women). Individuals' personal characteristics and some nutritional habits were investigated using a questionnaire. Their nutritional statuses were determined with the help of a food consumption frequency form. Their anthropometric measurements were taken, some biochemical parameters were analyzed and their physical activities were determined. The average age of the type 2 diabetics participating in the study was 39.2±2.0 years, and the average age of healthy individuals was 33.0±5.0 years. The body mass index and waist circumferences for type 2 diabetics were found to be significantly higher than those of the healthy individuals (p<0.05). The measurements show that type 2 diabetics and healthy individuals (84.3% and 86.7% respectively) have deficiency in serum vitamin D, normal ionized calcium (82.3% and 84.3%) and normal magnesium (82.3% and 64.7%). A significant positive correlation between serum vitamin D levels with serum calcium(r=0.217, p=0.028) and the time to benefit from sunlight (r=0.333, p=0.001) was found. No relationship was found between serum vitamin D, calcium and magnesium levels with HOMA-IR. The daily calcium intake for 10.7% of the type 2 diabetic men, 45.0% of the healthy men, 34.8% of type 2 diabetic women, 12.9% of healthy women individuals involved in the study were found to be less than 1000 mg. The body mass index and waist circumferences for type 2 diabetics intake <1000 mg daily calcium were found to be high compared intake >1000 mg daily calcium. According to the results, while no individual between type 2 diabetic women and healthy women intake insufficient magnesium, 96.4% of the type 2 diabetic men and 86.7% of the healthy men intake sufficient amount of magnesium. A significant positive correlation between individuals' magnesium consumption with body weight (r=0.218, p=0.027) and serum calcium levels (r=0.483, p=0.000) was found. Consequently, the significant relationship between serum vitamin D, calcium, magnesium, their dietary intake with type 2 diabetes and insulin resistance has not been found.