Filistin`e yapılan Yahudi göçleri (1881-1917)

Abstract

Yaklaşık bir asırdan bu yana dünya gündeminin ilk sıralarında yer alan Filistin Sorunu'nun kökleri XIX. yüzyılın ikinci yarısına kadar uzanmaktadır. XIX. yüzyılda başta Rusya olmak üzere Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde baskı ve zulme uğrayan Yahudiler dünyanın değişik ülkelerine göç etmeye başladılar. Osmanlı hakimiyetindeki Filistin bölgesi de tarihi, dini ve kültürel bağlarından dolayı Yahudilerin göç ettikleri başlıca yerler arasındaydı. Yahudilerin Filistin bölgesine göç hareketi baskı ve zulme uğradıkları yerlerden kurtulmaktan ziyade siyonizm düşüncesi çerçevesinde burada bir devlet kurmak istemelerinden ileri gelmekteydi. Osmanlı Devleti, yaşadıkları çeşitli Avrupa ülkelerinde baskı ve zulüm görerek sürülen Yahudileri insani nedenlerle devletin iskan politikası çerçevesinde Filistin dışında ülkenin değişik yerlerine 100 - 200 hane şeklinde yerleştirme kararı aldı. Ancak Yahudiler Osmanlı Devleti'nin gösterdiği bölgelere yerleşmeyi reddederek yasadışı yollarla Filistin bölgesine girmeye ve yerleşmeye devam ettiler. Bunun üzerine başta II. Abdülhamid olmak üzere Osmanlı idarecileri Yahudilerin Filistin'e göç hareketini siyasal bir sorun olarak değerlendirdiler ve ileride bir Filistin Sorunu doğmasından endişe ederek Yahudilerin bölgeye göç hareketini engellemek amacıyla bir takım önlemler aldılar. Batılı devletlerin desteği, Filistin'e Yahudi göçünü organize eden siyonist örgütlerin çalışmaları, mahalli idarecilerin yanlış tutumları ve bölge halkının ileride doğacak tehlikeyi öngöremeyerek büyük paralar karşılığında topraklarını Yahudilere satmaları nedeniyle Osmanlı Devleti Yahudilerin Filistin bölgesine girmelerini ve yerleşmelerini tam olarak engelleyemedi. Bu çalışmada, XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Yahudilerin Filistin bölgesine göç hareketlerini ve Yahudi göçü karşısında Osmanlı Devleti'nin aldığı tedbirler ele alınmıştır.Anahtar kelimeler: Osmanlı Yahudileri, Filistin, siyonizm, Anti-Semitizm, Ortadoğu, II. Abdülhamid.

The roots of the Israeli-Palestinian conflict, which has been in the world political agenda for over a hundred years, goes back to the second half of the 19th century. In the beginning of the century, Jews, who were subject to persecution and harassment mainly within Russia and in various other European countries, started to flee away. Palestine, under the rule of the Ottoman State at the time, was one of the main destinations of Jews due to their religious and cultural associations with the Holy Land.The Ottoman State took humane action and started to relocate Jews to various regions within the state as small groups of one to two hundred homes according to the state's settlement policies. The settlement locations did not include Palestine though. Jews refused to relocate to the assigned regions and continued to illegally migrate to Palestine. The choice of Palestine was mainly due to the idea of Zionism, rather than being solely of persecution and harassment that they were facing, or Palestine being one of the many settlements. The Ottoman ruling elite, including Sultan Abdulhamid the Second, considered the illegal settlement of Jews as a political issue. They took a number of measures to prevent the migration to the region, concerned with a future Palestinian conflict. However, due to the support of the Western countries; the operations of Zionist organizations coordinating the Jewish immigration to Palestine; and wrong decisions of the local administrators and the native people of the region, who sold their land to the Jews in return of large amounts of cash not foreseeing the future better, the Ottoman State failed to prevent the migration. In this study, we discuss the migration mentioned above by the second half of the 19th century and the measures taken by the Ottoman State to prevent it from happening.Keywords: Ottoman Jews, Palestine, Zionism, Anti-Semitism, Middle East, Abdulhamid II.