Farklı tuz uygulamalarının adaçayı (Salvia officinalis L.)`nın gelişimi üzerine etkisi

Abstract

Tuzluluk, özellikle kurak ve yarı kurak iklimlerde, çevresel faktörler ve hatalı tarımsal uygulamalardan dolayı, giderek artan ve bitkisel üretimi sınırlandıran önemli bir sorundur. Bu çalışmada, ülkemizde Tıbbi ve Aromatik Bitkiler arasında önemli bir yeri olan adaçayında farklı tuz kaynaklarının (NaCl, KCl, MgSO4, MgCl2, Na2SO4 ve CaCl2) bitki gelişimi üzerine etkisi 5 farklı tuz uygulaması ile (0, 50, 100, 150 ve 200 mM) sera koşullarında yürütülen saksı denemesinde araştırılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre; incelenen bitki boyu, yaş ve kuru yaprak ağırlığı, yaş ve kuru kök ağırlığı, kuru gövde ağırlığı, yaş ve kuru herba ağırlığının farklı tuz kaynaklarından ve dozlarından istatistiksel olarak önemli oranda etkilendiği belirlenmiştir. Ancak, yaş gövde ve petiyol ağırlıklarına tuz uygulamalarının önemli bir etkisi olmamıştır. Tuz uygulamalarının 100 mM dozuna kadar arttırılması ile birlikte adaçayında kuru herba ağırlığının kontrole göre % 22, 29 arttığı ve artan tuz uygulamaları ile birlikte 200 mM dozunda kontrole göre % 7, 27 azaldığı tespit edilmiştir. Deneme sonuçları göre, tuz kaynakları açısından değerlendirildiğinde MgCl2 uygulaması ile en iyi kuru herba ağırlığı elde edilirken, en düşük kuru herba ağırlığı ise CaCl2 uygulamasından elde edilmiştir. Adaçayının tuzlu alanlarda yetiştirilmesi ile ilgili olarak faklı tür ve çeşitler üzerinde adaptasyon çalışmaların yürütülmesi sorunun çözümüne katkı sağlayabilir.

Because of environmental problems and unsuitable agricultural practices, salinity is an important problem that gradually increasing and restricting plant production especially in arid and semiarid climates. In this study, the effect of different salt sources (NaCl, KCl, MgSO4, MgCl2, Na2SO4 and CaCl2) with five different salt concentrations (0, 50, 100, 150 ve 200 mM) on the plant growth of the sage having an important place among the medicinal and aromatic plants of Turkey was investigated under greenhouse conditions. To results, it was determined that plant height, fresh and dry leaf weight, fresh and dry root weight, dry stem weight, fresh and dry herbage weight were statistically affected by different salt sources and doses. But, salt applications had no effect on the fresh stem and fresh petiole weights of the sage. Dry herba weight increased up to 100 mM application in the rate of 22.29 % and decreased up to200 mM application in the rate of 7.27 % with increasing salt doses compared to control application. Considering different salt sources, the highest dry herbage weight was obtained from the MgCl2 salt application, the lowest value was determined in CaCl2 salt application. It is suggested that adaptation studies should be achieved in different sage species and varieties in order to grow the sage under salted fields.