Gaziantep`te atık sulardan etkilenen toprak ve bitkilerde eser element (Cu, Co, Mn ve Zn) ve Fe konsantrasyonlarının ıcp-ms ile tayini

Abstract

Şehir evsel ve sanayi atık sularından etkilenen topraklardaki eser element seviyeleri gittikçe yükselir. Buna bağlı olarak bu alanlarda yetiştirilen bitkilerdeki metal konsantrasyonların artması insan sağlığı için risk oluşturur. Atık sularla yetiştirilen bitkilerin insanlar için oluşturduğu riskleri tespit etmek, kontrol etmek ve en aza indirmek için bu tür bitkilerde toksik türlerin tayini önemlidir. Bu çalışma, atık sulardan etkilenen toprak ve bu topraklarda yetişen patlıcan, biber ve domates sebzelerinin yenen kısımlarında Cu, Co, Mn, Zn eser elementleri ve Fe'in konsantrasyonlarını tayin etmek ve potansiyel sağlık risklerini yorumlamak amacıyla yapılmıştır. Toprak örnekleri atık sularla sulanan 13 noktadan toplandı. Toprak örneklerinde ortalama Cu, Co, Mn, Zn ve Fe seviyeleri sırasıyla, 79.78, 13.57, 40.52, 506.31 ppm ve % 2.06 olarak tayin edildi. Yine bu alanlarda atık sularla yetiştirilen sebze örnekleri 17 köy/nokta'dan toplandı. Patlıcan, biber ve domates sebzelerinin yenen kısımlarında ortalama Cu, Co, Mn, Zn ve Fe konsantrasyonları sırasıyla, 15.98, 0.33, 19.53, 29.84 ve 154.51 ppm olarak tayin edildi. Metal konsantrasyonları Türk Gıda Kodeksi ve WHO/FAO'nun gıda bitkileri için izin verdiği sınır konsantrasyonları ile karşılaştırıldı, birçok örnekteki en azından bir metal seviyesinin sınır değerleri aştığı tespit edildi.

By inducing elevated concentrations of certain trace elements in soil, irrigation with domestic and industrial wastewater creates a potential risk to human health. Monitoring of wastewater-irrigated crops may be essential to reducing or eliminating unnecessary risk from affected foods. The present study was conducted to assess some trace element (Cu, Co, Mn, Zn) and Fe concentrations in soils and food crops (eggplant, pepper and tomato) irrigated with wastewater from different sources and estimate the potential health risks of metals to humans via consumption of those foods. Soil samples from wastewater-irrigated areas were collected from 13 points around. The mean concentrations of Cu, Co, Mn, Zn and Fe in soils were 79.78, 13.57, 40.52, 506.31 ppm and 2.06 %, respectively. Vegetable samples from wastewater-irrigated fields were collected from 17 villages or locations. Cu, Co, Mn, Zn and Fe in edible portions of eggplant, pepper and tomato vegetables were 15.98, 0.33, 19.53, 29.84 and 154.51 ppm, respectively. Metal concentrations in several samples were in excess of FAO/WHO and Turkish Regulations, indicating that consumption of these irrigated foods may represent an important exposure pathway to humans.