Öğretmen ve öğretmen adaylarının fen değerlendirmede inanç ve uygulama düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu tezde, fen bilimleri ve sınıf öğretmeni ve öğretmen adaylarının fen değerlendirmede inanç ve uygulama düzeyleri incelenmiştir. Araştırmada, fen değerlendirmede inanç düzeyleri ile uygulama düzeyleri; biçimlendirici, düzey belirleyici, alternatif ve geleneksel değerlendirme açısından değerlendirilmiştir. Bu amaçla tarama çalışması gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini, beş farklı devlet üniversitesinin son sınıfta bulunan 144 sınıf öğretmen adayları ile 186 fen bilimleri öğretmen adayları ve Gaziantep ilinde ilkokul ve ortaokulda görev yapan 105 fen bilimleri öğretmeni ve 102 sınıf öğretmeninden oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, `Fen Değerlendirmede İnanç ve Uygulama Ölçeği` ile elde edilmiştir. Ölçekler biçimlendirici, düzey belirleyici, alternatif ve geleneksel değerlendirme alt boyutlarından oluşmaktadır. Verilerin analizinde SPSS veri analiz programı kullanılarak, betimsel istatistikler, ilişkili ölçümler için t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), pearson korelasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, fen bilimleri öğretmeni, sınıf öğretmeni, fen bilimleri öğretmen adayları, sınıf öğretmen adaylarının fen değerlendirmede inanç düzeyleri arasında anlamlı bir fark olmadığı ortaya çıkarken, fen değerlendirmede uygulama düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır. Araştırmanın bulguları, öğretmenlerin mesleki kıdemi ile Fen Değerlendirmede İnanç Ölçeği (FDİÖ) puanları arasındaki ilişki ve öğretmenlerin mesleki kıdemi ile Fen Değerlendirmede Uygulama Ölçeği (FDUÖ) puanları arasında ilişkinin düşük düzeyde olup anlamlı olmadığını göstermektedir. Ayrıca araştırma sonuçları; öğretmen adaylarının akademik lisans genel not ortalamaları (AGNO) ile FDİÖ puanları arasındaki ilişki düşük düzeyde olup anlamlı düzeyde olmadığını göstermektedir. Bunun yanı sıra, öğretmen adayların AGNO puanları ile FDUÖ puanları arasındaki ilişki düşük düzeyde ve anlamlı düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. FDİÖ puanları ve FDUÖ puanları incelendiğinde, öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının inanç düzeylerinin uygulama düzeylerinden anlamlı olarak daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Bu çalışmada ayrıca fen bilimleri ve sınıf öğretmen ve öğretmen adaylarının fen değerlendirmede inanç ve uygulama düzeyleri FDİÖ ve FDUÖ' nin alt boyutları açısından incelenerek farklılıklar ortaya konulmuştur.

In this thesis, teachers' (science and classroom) and teacher candidates' (science and classroom) levels of practices and beliefs in science assessment have been examined. In the research, their levels of belief and practice in science assessment are considered according to formative, summative, alternative and traditional assessments. With this aim, a survey method was carried out. The sample of the research consisted of 144 classroom and 186 science teacher candidates who study in the last classes of five different state universities. Moreover, in the research sample there were 105 science teachers and 102 classroom teachers working in primary and secondary schools in Gaziantep. The research data were collected through the scales which are `Teachers' Assessment Beliefs and Practices`. The scales consist of formative, summative, alternative and traditional assessment sub-dimensions. SPSS package program was used in the data analysis and descriptive statistics were conducted considering t-test in relational measurements, one-way variance analysis (ANOVA) and Pearson correlation analysis. According to research findings, it was found that there was no meaningful difference between the belief levels of science teachers, classroom teachers, science teacher candidates, and classroom teacher candidates while there is between their practice levels in science assessment. The research findings indicate that the relationship between teachers' professional seniority and Belief Scale in Science Assessment (BSSA) scores is low and not meaningful. Similarly, it is seen that the relationship between their professional seniority are Practice Scale in Science Assessment (ASSA) is also low and not meaningful. In addition, the relation between teacher candidates' academic undergraduate average scores (AUAS) and BSSA scores is low and not meaningful while the relation between AUAS and ASSA scores of teacher candidates is found to be low but meaningful. When ASSA and BSSA scores are examined, it is concluded that belief levels of teachers and teacher candidates are significantly higher than their practice levels. In this study, science and classroom teachers' and teacher candidates' levels of belief and practice in science assessment are examined in terms of subscales of BSSA and ASSA different results are presented.