Bütünleşik su havzası yönetimi kapsamında halkın katılımının ülke örnekleriyle incelenmesi

Abstract

Nüfus artışı, iklim değişikliği, şehirleşme, değişen ihtiyaçlar, endüstriyel ve tarımsal faaliyetler, su kaynaklarını olumsuz yönde etkilemekte, sınırlı kaynaklar üzerindeki baskıyı artırmaktadır. Bu durumda kaynakların yönetimi kritik önem taşımaktadır. Sürdürülebilir yönetim kaynakların, planlanarak, bütünleşik biçimde, havza bazında ve katılımcı anlayışla yönetilmesiyle mümkün olabilecektir. Tez kapsamında halkın su kaynakları yönetiminde planlama, karar alma ve uygulama süreçlerine katılımı farklı boyutlarıyla irdelenmiştir. Birinci bölümde, ulusal ve uluslararası düzenlemelerle mevcut durum ortaya konmuş, ikinci bölümde özellikle Arnsteın'ın katılım merdiveni yaklaşımı ve katılıma ilişkin diğer yaklaşımlar ele alındıktan sonra katılım araçları örnekleriyle açıklanmış, havza yönetimi örneklerine yer verilmiştir. Havza yönetimleri gelişmişlik düzeyi, kurumsal yapısı, coğrafi özellikleri, demokrasi kültürleri birbirinden farklı ülkelerden seçilmiştir. Havza yönetimlerinde halkın katılmının hangi araçlarla ve nasıl sağlandığı konularına değinilmiştir. Çalışma kapsamında, aşağıdan yukarı yönetim anlayışını benimseyen ve havza yönetimi kurumlarını bu anlayış çerçevesinde dizayn eden ülkelerin katılım konusunda daha başarılı olduğu görülmüştür. Yapılan değerlendirmeler neticesinde; su kaynakları yönetiminde halkın katılımının özümsenmesi ve geliştirilebilmesi için yapılabilecekler hakkında önerilerde bulunulmuştur. Anahtar kelimeler: katılım, halkın katılımı, Arnsteın'ın merdiveni, bütünleşik su havzası yönetimi, havza bazında yönetim.

The growing population, climate change, urbanization, changing needs, industrial and agricultural activities have affected adversely water resources significantly and increased the pressure on limited natural resources. Under the circumstances, management of resources is critical. Sustainable management can only be achieved by planning resources in an integrated, river basin and participatory manner.Within the scope of the thesis, public participation in planning, decision-making and implementation processes in water resources management has been examined with different dimensions. In the first chapters, the current situation was revealed by national and international strings. In the second chapter, the participation ladder approach and other approaches was discussed and examples of river basin management are given. The river basin authorities were selected from countries their climate conditions, wealth level, organizational and legal structures, democracy cultures has different. In the river basin management, how and with which tools and methods of participation in basin management was discussed. Within the scope of the study, it was seen that the countries that adopted the bottom-up management approach and designed the river basin management institutions within the framework of this understanding were more successful in terms of participation. As a result of the evaluations; recommendations were made about what could be done to absorb and improve public participation in water resources management.Key words: participation, involvement, public participation, Arnsteın's ladder, integrated water resources management, river basin management.