Üniversite sınavlarına hazırlanan ergenlerin bağlanma stilleri ve öz yeterlikleri ile sınav kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, üniversite giriş sınavına hazırlanan ergenlerin bağlanma stilleri, öz yeterlik algıları ve sınav kaygıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi ve bağlanma stilleri ile öz yeterliğin sınav kaygılarını yordamadaki gücünün belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada sınav kaygısının cinsiyete, devam edilen okul türüne ve özel ders alma durumuna dayalı farklılıkları ile öz yeterlik algısının cinsiyete göre farklıkları incelenmiştir.Araştırmanın örneklemi, 2012-2013 eğitim öğretim yılında Trabzon ilindeki Fen, Anadolu, Anadolu Öğretmen, Sağlık Meslek, Çok Programlı, Genel, Endüstri Meslek, Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinde öğrenim gören 884 lise son sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Katılımcılara araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, Öz Yeterlik Ölçeği (Mısırlı Taşdemir, 2003), Sınav Kaygısı Envanteri (Spielberger, 1980; Öner, 2008) ve İlişki Ölçekleri Anketi (Griffin ve Bartholomew, 1994; Hazan ve Shaver, 1987: 514; Bartholomew ve Horowitz, 1991: 229; Collins ve Read, 1990: 647; Sümer ve Güngör, 1999) uygulanmıştır. Araştırmada toplanan verilerin analizinde bağımsız gruplar t testi, tek yönlü MANOVA, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve Çoklu Doğrusal Regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma bulguları kayıtsız, korkulu, güvenli bağlanma stili ve öz yeterlik ile sınav kaygısı arasında anlamlı ilişkilerin olduğunu, bu bağlanma stillerinin ve öz yeterliğin sınav kaygısını yordadığını, ayrıca kayıtsız ve korkulu bağlanma stiline sahip bireyler ile öz yeterlik düzeyi düşük olan öğrencilerin sınav kaygısı düzeylerinin yüksek, güvenli bağlanan bireylerin ise düşük sınav kaygısına sahip olduklarını göstermektedir. Bunlara ek olarak bulgular öz yeterlik düzeylerinin cinsiyete göre farklılaştığını, erkeklerin kızlara oranla daha yüksek öz yeterlik algısına sahip olduklarını da ortaya koymaktadır. Ayrıca sınav kaygısı değişkeninin cinsiyet, devam edilmekte olan okul ve özel ders alma durumu gibi bazı demografik değişkenler açısından farklılaştığı bulunmuştur. Sonuçlar literatür ışığında tartışılmış ve ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Öz Yeterlik, Bağlanma Stilleri, Sınav Kaygısı, Üniversite Giriş Sınavı, Ergen

This study has been conducted to investigate the correlations among test anxiety, attachment styles and self-efficacy of adolescences who prepare to university entrance examination and to determine the predicting power of attachment styles and self efficacy over test anxiety. Also, differences of test anxiety levels with regard to gender, attachment styles, attended school type and the case of taking private tutoring and differences of self-efficacy levels with regard to gender were investigated.The sample of the study consists of 884 senior (fourth grade) high school students attended to Science, Anatolian, Anatolian Teacher, Medical, Multi Programmed, General, Industrial Vocational and Hotel Management and Tourism Vocational High Schools located in Trabzon during the 2012-2013 academic years. A demographic data form developed by the researcher, Self-Efficacy Scale (Mısırlı Taşdemir, 2003), Test Anxiety Inventory (Spielberger, 1980; Oner, 2008), and Relationships Scales Questionnaire (Griffin and Bartholomew, 1994; Hazan and Shaver, 1987: 514; Bartholomew and Horowitz, 1991: 229; Collins and Read, 1990: 647; Sumer and Gungor, 1999) were used to collect data. Independent Samples t test, one way MANOVA, Pearson Product-Moment Correlation Coefficient and Multiple Linear Regression techniques were applied to analyze data. Research findings showed that there were significant relationships between dismissive, fearful, secure attachment styles, self efficacy and test anxiety, these attachment styles were predicting test anxiety, also; students who had dismissive and fearful attachment styles and low self efficacy levels had higher test anxiety levels, and students who have secure attachment style had lower test anxiety levels. Additionally, findings pointed out that self efficacy levels differentiated with regard to gender, and males had higher self-efficacy levels than females. Also it was found that the test anxiety variable differentiated with regard to some demographical variables such as gender, school type and the case of taking private tutoring. The results were discussed in the light of relevant literature and suggestions were made.Key Words: Self Efficacy, Attachment Styles, Test Anxiety, University Entrance Examination, Adolescence