Öğretmenlerde stres kaynakları, öz yeterlik, A tipi kişilik ve iş doyumu

Abstract

Öğretmenlerin iş doyumunu belirleyen çok sayıda değişken bulunmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı öğretmenlerde stres kaynakları, öz yeterlik, A tipi kişilik ve iş doyumu arasındaki ilişkileri incelemektir. Çalışmada ayrıca yaş, cinsiyet, medeni durum, hizmet yılı, idarecilik yapma, resmi ve özel kurumda çalışma değişkenleri ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişkiler de araştırılmaktadır.Araştırma grubu, 2012-2013 eğitim-öğretim yılında, Trabzon ilindeki özel ve resmi eğitim kurumlarında görev yapan 689 (Kadın=346, Erkek=343) öğretmenden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, İş Doyumu, Stres Kaynakları ve Genel Öz Yeterlik Algısı ölçekleri kullanılmıştır. Veri analizi için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı (PMÇKK), Çoklu Doğrusal Regresyon, bağımsız t testi ve ANOVA kullanılmıştır.Araştırma sonuçları, stres kaynakları, öz yeterlik ve A tipi kişiliğin öğretmenlerin iş doyumunu anlamlı düzeyde yordadığını göstermiştir. Erkek öğretmenlerin iş doyumu puanları fiziksel koşullar açısından daha yüksek bulunmuştur. Öğretmenlerin iş doyumu puanları medeni duruma göre farklılık göstermemektedir. Özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin iş doyumu puanlarının resmi eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin iş doyumu puanlarına göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. İdari görev yapan öğretmenler işletme politikaları, bireysel faktörler ve kişiler arası ilişkiler açısından idari görev yapmayan öğretmenlere göre daha çok doyuma ulaşmaktadırlar. Öğretmenlerin sosyo-ekonomik gelir düzeyine göre iş doyumu puanlarında işletme politikaları, bireysel faktörler ve kişiler arası ilişkiler açısından anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Sonuçların bir kısmı literatür bulgularıyla paralel bir kısmı ise farklı çıkmıştır. Bu durum literatür bulgularıyla tartışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Stres Kaynakları, Öz Yeterlik, A Tipi Kişilik, İş Doyumu

There are many variables indicating teachers' job satisfaction. The main purpose of this study is to examine the relations among self-efficacy, stress resources, Type A personality and job satisfaction. In the study the relationships between teachers' job satisfaction and variables such as age, gender, marital status, years of service, administration, working at public and private institutions are also investigated. The research group, in the academic year 2012-2013, is composed of 689 teachers working at public and private educational institutions in Trabzon (Female=346, Male=343). In the collection of data Personal Information Form, Job Satisfaction, Stress Resources and Public Perception of Self-Efficacy scales were used. For data analysis, Pearson Product Moment Correlation Coefficient (PMÇKK), Multiple Linear Regression, Independent t-test and ANOVA were used.Research results have shown that resources of stress, self-efficacy and Type A personality predict teachers' job satisfaction significantly. It has been found that male teachers' job satisfaction scores are higher in terms of physical conditions. Teachers' job satisfaction scores do not differ according to marital status. Teachers' job satisfaction scores working at private education institutions were higher than job satisfaction scores of teachers working at formal education institutions. Teachers having in administrative duties, in terms of operational policies, individual factors and interpersonal relationships reach more satisfaction than the teachers who do not have administrative duties. It has been determined that there is a significant difference in, teachers job satisfaction scores according to socio-economic status in terms of interpersonal relationships, operational policies and individual factors. Some of the results are parallel to the findings of the literature whereas some are different. This is discussed in the findings of the literature.Key Words: Stress Factors, Self-Efficacy, Type A Personality, Job Satisfaction