Dokuzuncu sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik bilgisayar destekli bağlam temelli öğretim etkinliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, `Kuvvet ve Hareket` ünitesine yönelik bağlam temelli yaklaşım doğrultusunda tasarlanan bilgisayar destekli öğretim materyallerinin, 9. sınıf öğrencilerinin kavramsal anlama ve fizik tutumlarına etkisi üzerinden uygulanabilirliğini değerlendirmektir. Araştırmanın yöntemi, açıklayıcı tasarım modelidir. Ön test ve son test gruplu yarı deneysel desen ile elde edilen nicel veriler, görüş formları ve mülakatlardan elde edilen nitel veriler ile ilişkilendirilmiştir. Araştırmanın örneklemini 55 ortaöğretim 9.sınıf öğrencisi (27 deney, 28 kontrol), uygulamaları yürüten 1 fizik öğretmeni ve MEB fizik ders kitabı yazar komisyonunda görevli 5 fizik öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, Kuvvet ve Hareket Kavram Testi (KUHKAT), Fizik Tutum Ölçeği (FTÖ), BDÖ Öğrenci Deneyimleri ve Görüş Anketi (BDÖ-DGA), BDÖ Etkinlikleri Öğretmen Değerlendirme Formu (BDÖ-ÖDF), öz değerlendirme formları, yarı yapılandırılmış mülakatlar ve gözlemlerle toplanmıştır. Araştırmanın nicel verileri yüzde-frekans, bağımlı ve bağımsız t-testi yöntemleriyle analiz edilirken, nitel veriler üzerinde betimsel ve içerik analizi yapılmıştır. Araştırmada, geliştirilen materyallerin öğrencilerin kavramsal anlamalarını ve fizik dersine karşı tutumlarını; `fizik dersine yönelik ilgi`, `okul dışı fizik dersi ile ilgili çalışma isteği` ve `fizik dersi ile yaşam arasındaki ilişki` boyutlarında artırdığı görülmüştür. Öğrencilerin kavramsal anlamalarında ve fiziğe karşı tutumlarındaki bu artışın, bilgisayarların gerçek yaşam bağlamlarını sunmadaki ve öğrencilerin aktif öğrenme gerçekleştirmelerindeki potansiyeline bağlı olduğu sonucu ortaya konulmuştur. Buna rağmen alternatif fizik kavramlarının tam olarak engellenemediği ve bazı konularda kavramsal anlamalarının düşük çıktığı görülmüştür. Bu duruma ise öğrencilerin öğrenme tercihlerinin, öğrencilere sağlanan rehberlik derecesinin ve kazanımları değerlendirme şeklinin neden olduğu sonucuna varılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre özellikle eş zamanlı hareket grafiklerinin oluşturulmasında ve somut materyallerin kullanılamadığı durumlarda; ders kitaplarının, gerçek yaşam bağlamlarını sunabilecekleri zenginleştirilmiş kitap formatına dönüştürülmesi önerilmektedir.

The aim of this research is to evaluate the applicability of using computer assisted instructional materials designed according to context-based approach and 5E instructional model about `Force and Motion` unit by the effectiveness of the 9th grade students' conceptual understanding and attitudes towards physics. In the study, explanatory design model was used. A quasi-experimental pre- and post-test design was used and the findings have been associated by the qualitative data which are obtained from interviews and questionnaires. The sample of the study involved totally 55 secondary school 9th grade students (27 experimental, 28 control), 1 physics teacher who taught lessons and 5 physics teachers who were tasked on the committee of the ministry physics textbook. The data were collected with `Force and Motion Concept Evaluating Inventory`, `Physics Attitude Scale`, `Student Experiences and Views Questionnaire about Computer Assisted Instruction`, `Teacher Evaluation Form about Computer Assisted Instruction`, semi-structured interviews and observations. The quantitative data were analyzed using the methods of percent-frequency, dependent - independent t-test and also the qualitative data were analyzed with descriptive and content analysis methods. It has seen that the use of instructional materials has improved students' conceptual understanding and attitudes in dimensions about `interest in physics`, `desire to study physics out of school` and `relationship between physics and life`. As a result of the study, increasing the students' conceptual understanding and attitudes depends on the potential of the computers which provide real life contexts and active learning environment. However, it has seen that some alternative conceptions couldn't be eliminated completely and low-level conceptual understanding was determined on some subjects. It was concluded that their learning preferences, the grade of providing guidance to students and the form of assessment of learning gains caused this situation. According to these results, it is recommended to transform of school textbooks as enriched e-books can offer real-life contexts especially to create real time graphing and when concrete materials are not available.