Beden eğitimi öğretmeni adaylarının bilişötesi öğrenme stratejileri, akademik öz-yeterlikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları

Abstract

Bu araştırmanın amacı; beden eğitimi öğretmeni adaylarının bilişötesi öğrenme stratejilerini, akademik öz-yeterlik algılarını ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını bazı değişkenlere göre incelemek ve aralarındaki ilişkiyi belirlemektir. Betimsel araştırma modelindeki araştırmanın çalışma grubunu, Karadeniz Teknik Üniversitesi (N=146), Atatürk Üniversitesi (N=146), Erzincan Üniversitesi (N=143) ve Kırıkkale Üniversitesi (N=175) Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü'nde öğrenim gören 248'i kadın ve 362'si erkek 610 beden eğitimi öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamındaki öğretmen adaylarının yaş ortalamaları 21.11 ± 2.42'dir. Araştırmada veri toplama aracı olarak 'Bilişötesi Öğrenme Stratejileri Ölçeği (Namlu, 2004)' ve 'Akademik Öz-Yeterlik Ölçeği (Jerusalem ve Schwarzer, 1981)' ve 'Öğretmenliğe İlişkin Tutum Ölçeği (Erkuş, Sanlı, Bağlı ve Güven, 2000)' kullanılmıştır. Veriler, betimsel istatistik yöntemler, t-testi, tek faktörlü MANOVA, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson Correlation testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, çalışma grubunda yer alan katılımcıların bilişötesi öğrenme strateji düzeylerinin orta seviyede, akademik öz-yeterlik algılarının orta seviyenin üzerinde, öğretmenlik mesleğine yönelik tutum düzelerinin de yüksek seviyede olduğu görülmektedir. Araştırma sonucunda, bilişötesi öğrenme stratejilerinin, akademik öz-yeterlik ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumların sınıf, aktif olarak spor yapma durumu, anne eğitim durumu ve baba eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlikleri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılaşmazken, bilişötesi öğrenme stratejileri cinsiyet değişkenine göre sadece 'Planlama', 'Örgütleme' ve 'Denetleme' alt boyutlarında kadın katılımcıların lehine anlamlı farklılaşmaktadır. Öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlikleri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ailede veya yakınlar arasında öğretmen bulunma durumu değişkenine göre anlamlı farklılaşmazken, bilişötesi öğrenme stratejileri ise faktör düzeyinde sadece 'Planlama' boyutunda ailesinde veya yakınları arasında öğretmen bulunan katılımcıların lehine farklılaşmaktadır. Beden eğitimi öğretmeni adaylarının akademik öz-yeterlik inanç düzeyleri öğrenim görülen üniversite değişkenine göre anlamlı farklılaşmazken, bilişötesi öğrenme stratejileri sadece 'Planlama' ve 'Değerlendirme' alt boyutlarında Atatürk Üniversitesi'nde öğrenim gören katılımcıların lehine farklılaşmaktadır. Öğretmenliğe ilişkin tutum ölçeği puanları ise öğrenim görülen üniversite değişkenine göre Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Erzincan Üniversitesinde öğrenim gören katılımcıların lehine anlamlı farklılaşmaktadır. Araştırma sonucunda beden eğitimi öğretmeni adaylarının akademik öz-yeterlik ölçeği ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ölçeği puanlarının mezun olunan lise türü değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği ve Spor Lisesi mezunu katılımcıların en düşük ortalama puanlara sahip olduğu tespit edilmiştir. Bilişötesi öğrenme stratejileri ise sadece 'Değerlendirme' alt boyutunda Spor Lisesi mezunu katılımcıların lehine anlamlı farklılaşmaktadır. Diğer taraftan beden eğitimi öğretmeni adaylarının akademik öz-yeterlik ölçeği, bilişötesi öğrenme stratejileri ölçeği ve öğretmenliğe ilişkin tutum ölçeği puanları arasındaki korelasyon katsayıları pozitif yönde ve düşük, orta ve yüksek düzeylerde anlamlı bulunurken, öğretmen adaylarının (N=370) transkript notları ile akademik öz-yeterlik ölçeği, bilişötesi öğrenme stratejileri ölçeği ve öğretmenliğe ilişkin tutum ölçeği puanları arasındaki korelasyon katsayıları pozitif yönde ve düşük düzeyde anlamlı bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Beden Eğitimi Öğretmeni Adayı, Bilişötesi Öğrenme Stratejileri, Akademik Öz-Yeterlik, Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum

The purpose of this study was to analyze perceived levels of metacognitive learning strategies, academic self-efficacy perception and attitudes toward teaching profession of physical education pre-service teachers according to some demographic variables, and to determine the relationship between metacognitive learning strategies, academic self-efficacy perception and attitudes toward teaching profession. A sample of 610 (Mage= 21.11 ± 2.42 248 female and 360 male) physical education pre-service teachers from Karadeniz Technical University (N=146), Atatürk University (N=146), Erzincan University (N=143) and Kırıkkale University (N=175) provided responses. The Metacognitive Learning Strategies Scale, the Academic Self-Efficacy Scale and Attitude Scale Related to Teaching Profession were administered on the participants. Descriptive statistical methods, t test, MANOVA, ANOVA and correlation analysis were used in the data analysis. The results of analysis indicated that metacognitive learning strategies of the students were at the middle level, their academic self-efficacy perception were above the middle level and their attitudes toward teaching professions were at high level. In according to the variables of the grade level, actively engage in sports, mother's educational status, father's educational status, there was no statistically significant difference. There were no statistically significant difference between the physical education pre-service teachers' academic self-efficacy perception and attitudes toward teaching professions and their gender but there were significant difference between metacognitive learning strategies and gender of the physical education pre-service teachers. The result of the analysis revealed that the physical education pre-service teachers who were female had higher metacognitive learning strategies score in 'Planning', 'Organizing' and 'Supervising'. In according to the variable of the having teacher in their family, there was no statistically significant difference on metacognitive learning strategies and attitudes toward teaching professions. And there was significant difference between metacognitive learning strategies and the having teacher in family. The result of the analysis revealed that the physical education pre-service teachers who had teacher in their family had higher metacognitive learning strategies score in 'Planning'. There was no statistically significant difference between the physical education pre-service teachers' academic self-efficacy perception and university. But there was significant difference between metacognitive learning strategies and university in 'Planning' and 'Evaluating' for participation of Atatürk Üniverstiy. And participations of Karadeniz Teknik University and Erzincan University had higher score than the others for the attitudes toward teaching professions. The results of analysis indicated that participations who graduated from Sport High School had lower academic self-efficacy perception and attitudes toward teaching professions score. But there was significant difference between metacognitive learning strategies and graduated high school 'Evaluating' for participation of graduated of Sport High School. In according to results, there were low, middle, high and positive correlations were observed between metacognitive learning strategies, academic self-efficacy, and attitudes toward teaching professions of the physical education pre-service teachers'. Further, low and positive correlations were observed between metacognitive learning strategies, academic self-efficacy, attitudes toward teaching professions and academic success of physical education and physical education pre-service teachers'.Keywords: Physical Education Pre-Service Teachers, Metacognitive Learning Strategies, Academic Self-Efficacy, Attitudes Toward Teaching Profession