Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı,ortaokul Türkçe ders kitaplarının söz varlığı açısından ne tür özellikler taşıdığını belirlemektir.Çalışmada temel söz varlığını oluşturan sözcükler ile bunlar dışında kalan söz varlığı unsurlarından özel isimler, deyimler, ikilemeler ve atasözleridizinler halinde sunulmuş, bu ögeler nicel ve nitel yönlerden çeşitli değişkenlere göre incelenmiştir. Çalışma,doküman incelemesi yoluyla toplanan verilerin içerik analizine dayanmaktadır. Araştırmanın veri kaynağını Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan ve ortaokullarda 2012 - 2013 eğitim öğretim yılında kullanılan Türkçe ders kitapları oluşmaktadır. Çalışma verileri, kitaplarda yer alan metinlerden `Cibakaya Dizin Programı` aracılığıyla elde edilmiştir. Çalışma sırasında her bir sınıf için Microsoft Office Word dosyaları altında toplanan metinlerde geçen özel isim, deyim, atasözü, ikileme ve birleşik sözcükler işaretlenerek tek bir kelime gibi birleştirilmiş, dizin programınca işlenerek listelendikten sonra tekrar ayrıştırılmış ve ayrı ayrı listelenmiştir. Metinlerden elde edilen söz varlığı unsurları sıklık, çeşit söz, etimoloji ve tür açılarından sınıflar arasında karşılaştırılmıştır. Söz varlığının çeşitli unsurları üzerinden yapılan karşılaştırmalarda çeşit söz, deyim ve özel isim sayılarında 5,6 ve 7. sınıflarda kademeli bir artışın yaşandığı ancak 8. sınıflarda artışın yerini azalmaya bıraktığı tespit edilmiştir. Söz konusu kitapların tamamının atasözleri bakımından fakir olduğu gözlenmiştir. Sınıf seviyelerine göre ayrı ayrı incelenen metinlerde en sık kullanılan 100 sözvarlığı unsurunun kitaplardaki toplam söz varlığını % 36 - 38 oranında temsil ettiği görülmüştür.Bu 100 öge içinde yapılan etimolojik incelemede başka dillerden alınmış söz sayılarının 5,6,7 ve 8. sınıflarda kademeli olarak arttığı görülmüştür. Çalışmanın sonunda elde edilen nicel ve nitel veriler ışığında öneriler sunulmuştur.Anahtar sözcükler: Söz Varlığı, Türkçe Ders Kitabı, Türkçe Öğretimi

The purpose of this research is to determine what kind of features the secondary school Turkish textbooks have in terms of vocabulary. In this study the words forming the main vocabulary and except for these words idioms, proverbs, reduplication, proper names which are the items of vocabulary are offered in sequence and analyzed for the purposes of qualitative and quantitive according to several factors.The study is based on the content analysis of the collected data by the way of observing the documents. The data source of the research consists of the Turkish textbooks which are published by Republic of Turkey ministry of National Education and used at schools in 2012-2013 educational year. The data used in the study are acquired by using `Cibakaya Index Program`. During the study, for each group the proper names, idioms, proverbs, reduplications, compound words in the texts which were collected under the Microsoft Office Word files are stated as single words by marking and they are parsed again after being listed by manipulating by index program then they are listed independently.Vocabularyitemswhichwereobtainedfromtextsarecomparedbetweengroups in terms of frequency, diversity, etymology and type. Differential increment is determined at the numbers of various words, idioms and proper names at the books of grade 5, 6 and 7 but at the grade 8 the increment gave place to decrement in the comparison made on various items of vocabulary It was observed that all the books in guestions were poor in terms of proverbs. It is seen that the most widely-used 100 items of vocabulary in the texts which were analyzed independently according to level of grades represent the total vocabulary with a rate of % 36-38. It is seen that the numbers of the words taken from other languages were increased gradually in the books of grade 5,6,7and 8 at the performed etymological investigation with the those 100 items of vocabularySuggestions are presented in the light of qualitative and quantitative data obtained at the end of the study.Key Words:Vocabulary,Turkish Textbook,Turkish Teaching