Okul öncesi öğretmenlerinin mesleğe yönelik tutumları, mesleki benlik saygıları ile iş doyumları arasındaki ilişki

Abstract

Eğitimde verimliliği etkileyen en önemli etkenlerden birisi öğretmendir. Bu verimliliğin artması öğretmenin işinden elde ettiği doyuma bağlıdır. Okul öncesi öğretmenlerin iş doyumlarını belirleyen çok sayıda değişken bulunmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı öğretmenlerin mesleğe yönelik tutumları, mesleki benlik saygıları ve iş doyumu arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada ayrıca yaş, cinsiyet, unvan, mesleki kıdem, okul türü, görev yeri, medeni durum, yönetici ilişkileri ve gelir düzeyi ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişkiler de araştırılmaktadır. Araştırma grubu 2013-2014 eğitim- öğretim yılında Samsun ilindeki resmi eğitim kurumlarında görev yapan 281 öğretmenden (Kadın=257, Erkek=24) oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, İş Doyumu, Mesleki Benlik Saygısı ve Mesleğe Yönelik Tutum Ölçekleri kullanılmıştır. Araştırma verileri, Arıcak (1999), tarafından geliştirilen `Mesleki Benlik Saygısı Ölçeği`, ile Çetin (2006), tarafından geliştirilen `Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği` ve Gümüşeli (2001), tarafından Türkçe'ye uyarlanan `Minnesota İş Doyum Ölçeği` ile elde edilmiştir. Veri analizi için, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı (PMKK), Çoklu Regresyon, Mann Whitney U Testi, Kruskall Wallis Testi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, mesleğe yönelik tutum ve mesleki benlik saygısının iş doyumunu anlamlı düzeyde yordadığını göstermiştir. Yönetici ilişkilerinden memnun olan öğretmenlerin iş doyumu puanları memnun olmayan öğretmenlerden yüksek çıkmıştır. Gelir düzeyinden memnun olan okul öncesi öğretmenlerinin iş doyumları gelir düzeyinden memnun olmayanlardan daha yüksek çıkmıştır. Öğretmenlerin iş doyumu puanları yaş, cinsiyet, medeni durum, unvan, görev yapılan yer, okul türü değişkenlerine göre farklılık göstermemiştir. Elde edilen sonuçların bir kısmı literatür bulgularıyla paralel bir kısmı farklı çıkmıştır. Sonuçlar literatür ışığında tartışılmış ve ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda öneriler geliştirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Mesleğe Yönelik Tutum, Mesleki Benlik Saygıları ve İş Doyumu.

Teacher is one of the most important factors that affect the efficiency of education. The rise of this efficiency depends on the job satisfaction that is obtained from the job. There are several variables to determine job satisfaction among pre-school teachers. The main aim of the present study was to examine the relationships among attitudes to vocation, vocational self-perception and job satisfaction in pre-school teachers. Additionally, the differences between job satisfaction and age, gender, statue, seniority, school type, place of task, marital status, relations with administrators and income level. Research group consisted of 281 pre-school teachers (Female=257, Male=24) in 2013/2014 academic year in public schools, in Samsun. Personal data form, Job Satisfaction Scale, Vocational Self-Esteem Scale and Vocational Attitude Scale were used in data collection process. The data of the research is acquired with `The Scale Of Vocational Self-Esteem ` developed by Arıcak (1999) and `The Attitude Scale Directed to the Profession of Teacher` which is developed by Çetin (2006) and `The Minnesota Job Satisfaction Scale` adapted by Gümüşeli (2001) into Turkish language was obtained. For data analysis, Pearson Product- Moment Correlation Coefficiency (PPMCC), Multiple Linear Regression Analysis, independent Mann Whitney-U Test, Kruskal Wallis Test was applied. Results from study indicated that attitudes to vocation and vocational self-perception significantly predicted job satisfaction in pre-school teachers. Teachers who are pleased with the administrators' relations were found to have a significantly higher level of job satisfaction than teachers who are not pleased with the administrators' relations. Job satisfaction of pre-school teachers tahat are satisfied with their income level is found out to be higher than the pre- school teachers that are not satisfied with their income level. Additionally, there are no differences between job satisfaction and age, gender, marital status, statue, seniority, school type, place of task. Some part of results from the study is in line with the literature, some is not. Those were discussed in the light of relevant literature and some directions are suggested with regard to the results.Key Words: Attitudes to Vocation, Vocational Self-Esteem, Job Satisfaction.