Kültüre duyarlı psikolojik danışma eğitiminin psikolojik danışman adaylarının kültürel duyarlılık düzeyleri üzerindeki etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, kültüre duyarlı psikolojik danışma eğitim programının psikolojik danışman adaylarının kültürel duyarlılık düzeyi üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırma 2013-2014 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık lisans programı son sınıf öğrencileriyle yürütülmüştür. Araştırmaya katılım için gönüllü olan 40 öğrenci arasından 14 katılımcıdan oluşan bir deney grubu ve bu 14 katılımcıya ön-test puanları açısından benzer bir kontrol grubu oluşturulmuştur. Oluşturulan deney grubu ile farkındalık, bilgi ve beceri yeterlik alanları ile ilgili çalışmaları kapsayan 12 oturumluk `Kültüre Duyarlı Psikolojik Danışma Eğitim Programı` yürütülmüştür. Kontrol grubuna ise herhangi bir müdahale uygulanmamıştır. Araştırma sürecinde deney ve kontrol gruplarından birer katılımcı ayrılmış, bu nedenle eğitimin etkililiği 13'er katılımcının verileri üzerinden değerlendirilmiştir.Araştırmada veri toplama aracı olarak `Demografik Bilgi Formu` ve `Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeği` kullanılmıştır. Araştırma 2x3'lük split-plot desenle, yarı deneysel araştırma yöntemine uygun olarak yürütülmüştür. Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeği, kültüre duyarlı psikolojik danışma eğitim programının uygulamasının başladığı ve sona erdiği hafta içerisinde sırasıyla ön-test ve son-test olarak, programın sona ermesinden üç ay sonra ise izleme testi olarak deney ve kontrol gruplarındaki katılımcılara uygulanmıştır. Bu ölçümler sonucunda elde edilen verilerin analiz edilmesinde, ölçüm ve gruplar arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını belirlemek için, tekrarlı ölçümler için varyans analizi istatistiksel tekniği kullanılmıştır. Veriler SPSS 15.0 programı ile analiz edilmiştir.Araştırma sonucu elde edilen bulgular, kültüre duyarlı psikolojik danışma eğitim programının, deney grubundaki katılımcıların kültürel duyarlılık düzeylerinde kontrol grubundaki katılımcılara kıyasla anlamlı bir artışı ortaya çıkardığını ve bu artışın eğitim programının sona ermesinden üç ay sonraki izleme ölçümünde kalıcı olduğunu göstermektedir. Elde edilen bulgular ilgili literatürdeki bulgular ile karşılaştırılarak yorumlanmış, uygulamaya ve gerçekleştirilecek benzer araştırmalara dönük önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Kültürel Duyarlı Psikolojik Danışma Eğitimi, Yarı Deneysel Araştırma, Psikolojik Danışman Adayları.

The aim of this research is to determine the effectiveness of culturally sensitive counseling training program on counselor candidates' cultural senisitivity levels. The research was carried out on spring semester of 2013-2014 academic year with the participation of senior students attending the Psychological Counseling and Guidance undergraduate program of Karadeniz Technical University, Fatih Faculty of Education. Of 40 students who were volunteered to take part in the study, an experimental group including 14 participants and a control group similar to the experimental group in terms of pre-test scores including 14 participants were composed. With the experimental group, 12-session culturally sensitive counseling training program including awareness, knowledge and skills competency areas was carried out. Participants took part in the control group did not receive any intervention. In the research process, two participants, one from experimental and the other one from the control group, left the groups therefore, the effectiveness of the training program was evaluated based on the data collected from 13 participants per group.In this research, `Demographic Data Form` and `Intercultural Sensitivity Scale` were used as data collection instruments. The research was carried out with 2x3 split-plot design suitable with the quasi-experimental research methodology. Intercultural Sensitivity Scale was administered to the experimental and control groups in the first and last weeks of culturally sensitive counseling training program as pre-test and post-test respectively and three months after the completion of training program as follow-up. Data were analyzed through ANOVA for repeated measures to observe whether the difference exists in terms of group and measurement variables or not. In the analysis of the data, SPSS 15.0 software was used. The results of this research showed that culturally sensitive training program is effective by bringing about the significant increase on the cultural sensitivity scores of experimental group compared to the control group. The results of this research also showed that the said increase is lasting in the three-month follow-up. These findings were discussed and some suggestions were made.Key Words: Culturally Sensitive Counseling Training, Quasi-Experimental Research, Counselor Candidates.