Fizik öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgileri gelişiminin incelenmesi

Abstract

Öğretim sürecine teknoloji entegrasyonunun gerçekleşebilmesinde, öğretmen ve öğretmen adaylarının teknolojinin içerik ve pedagojiye uygun olarak nasıl kullanılabileceğine ilişkin anlayış geliştirebilmeleri için teknolojik pedagojik alan bilgisi yeterliğine sahip olmaları bir gereklilik oluşturmaktadır. Bu araştırmanın temel amacı; `Yapılandırmacı Teknoloji Entegrasyon Modeli` kapsamında, fizik öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgilerinin (TPAB) gelişimlerini değerlendirmektir. Bir özel durum araştırması olan bu çalışma, 2011-2012 eğitim ve öğretim yılında 4. sınıfta öğrenim gören altı fizik öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, yapılandırmacı teknoloji entegrasyon modeli kullanılarak fizik öğretmenliği lisans programının son üç yarıyılına teknoloji entegrasyonu yapılmıştır. Araştırmanın birinci yarıyılında altı öğretmen adayı, içeriği yeniden düzenlenen Teknoloji Destekli Fizik Öğretimi dersine katılmışlardır. Öğretmen adayları bu derste alana özgü güncel teknolojilerin öğretimde kullanımına ilişkin tasarım odaklı çalışmalar yapmışlardır. Aynı yarıyıl öğretim üyelerinin teknoloji kullanımı konusunda öğretmen adaylarına model olabilmeleri için fizik öğretmenliği programındaki derslere teknoloji entegrasyonu yapılmıştır. Araştırmanın ikinci yarıyılında, öğretmen adaylarının gözlemledikleri uygulama öğretmenini teknoloji kullanımı konusunda model alabilmeleri için işbirliği süreci yürütülmüştür. Araştırmanın üçüncü yarıyılında ise çalışma grubundaki öğretmen adaylarının gerçek sınıf ortamındaki ders anlatımları gözlemlenmiştir.Araştırmada veri toplama aracı olarak, ihtiyaç belirleme anketi, görüşme formu, ders planları, video kayıtları, TPAB temelli gözlem formu, öğretmenlik uygulaması öz-değerlendirme formu, alan notları, çevrimiçi öğretim yönetim sistemi istatistiklerinden yararlanılmıştır. Araştırma süresince elde edilen verilerin analizi, betimsel analiz ve içerik analizi yöntemleri birlikte kullanılarak MAXQDA 10 paket programı ile birlikte gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın birinci yarıyılında elde edilen bulgular değerlendirildiğinde; öğretmen adaylarının TPAB ve teknolojik bilgi bileşenlerine ilişkin yeterliklerinin geliştiği, fizik öğretiminde teknoloji kullanımına ilişkin farkındalıklarının arttığı, teknolojiden yararlanarak konu içeriğini öğretmeye yönelik etkinlikler düzenleyebildikleri görülmüştür. Bu durum araştırma sürecinde düzenlenen Teknoloji Destekli Fizik Öğretimi dersinin öğretmen adaylarının TPAB ve teknolojik bilgi bileşenleri yeterliliklerinin gelişimine olumlu katkı yapmasının bir sonucu olarak yorumlanabilir. Birinci ve ikinci yarıyılda öğretim üyelerine ve uygulama öğretmenine teknoloji kullanımı konusunda destek verilmesine rağmen, öğretmen adaylarınca model olarak algılanmadıkları ortaya çıkmıştır. Bu durum, öğretim üyelerinin ve uygulama öğretmeninin mevcut TB yeterliklerinin bir sonucu olarak yorumlanabilir. Araştırmanın üçüncü yarıyılında öğretmen adaylarının birinci yarıyılda edindikleri TPAB ve teknolojik bilgi bileşenlerine ilişkin yeterliklerini uygulama sürecine kısmen yansıtabildikleri görülmüştür. Bazı adayların, ders planlarında belirtilen öğretim yöntem ve tekniklerinin uygulamaya yansıtılmasında yetersiz oldukları anlaşılmıştır. Bu durum, adayların öğretmenlik meslek bilgilerini uygulamaya yansıtma ile ilgili eksiklikleri olduğu şeklinde yorumlanabilir.Anahtar Kelimeler: Öğretmen Eğitimi, Teknoloji Entegrasyonu, Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi

It is a necessity that teachers have technological pedagogical content knowledge (TPACK) so that teachers and pre-service teachers can develop understanding regarding how to use technology in harmony with content and pedagogy for integration of technology into instruction. The aim of this study is to assess development of technological pedagogical content knowledge of pre-service physics teachers within the framework of the `Constructivist Model for Technology Integration`. The study was designed as a qualitative special case study. Study group comprised of six pre-service physics teachers in the 4th grade during the 2011-2012 academic year. In the study, technology integration was implemented during the last three semesters of pre-service physics teacher training program by utilizing the technology integration model. During the first semester of the study, the six participants attended the Technology-Aided Physics teaching course. The pre-service teachers carried out design-oriented studies regarding the use of contemporary technologies in the field for teaching. In that semester, also technology was integrated to courses in physics teaching so that instructors could be role models for learners for using the technology. In following semester, collaborative process was implemented thereby pre-service teachers could take the mentor teacher as a model for the use of technology. In the last semester, the pre-service teachers in the study group were observed throughout their teaching practice in real settings.Study data collection instruments included needs assessment questionnaire, interview form, lesson plans, video records, TPACK-based observation form, teaching practice self-assessment form, field notes and statistics of online teaching management system. Study data was analyzed with MAXQDA 10 package by using both descriptive analysis and content analysis methods.The findings from the first semester revealed that pre-service teachers' proficiency concerning components of TPACK and technological knowledge improved, their awareness increased regarding the use of technology in teaching of physics, and they could organize activities for teaching the course content by using technology. This finding can be explained with contribution introduced by the Technology-Aided Physics teaching course in the study to development of prospective teachers' TPACK and technological knowledge. It was found out that instructors or demonstrator was not perceived as models for effective use of technology by participants though the former was provided support for using the technology during both first and second semesters. Instructors and demonstrator's current proficiency of TK (technology knowledge) can account for the finding. Apart from this, it was seen that pre-service teachers could partially transfer their proficiency in TPACK and technological knowledge obtained during the third semester of the study into the implementation process. It was concluded that some pre-service teachers seem inefficacious in using planned teaching methods and techniques in practice. It can be suggested that pre-service teachers need to improve their skills for transferring their pedagogical content knowledge into practical application.Key Words: Teacher Education, Technology Integration, Technological Pedagogical Content Knowledge