Lise son sınıf öğrencilerinin mesleki karar verme yetkinlikleri ile bağlanma stilleri ve cinsiyet rolü yönelimleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı, lise son sınıf öğrencilerinin mesleki karar verme yetkinliği ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkiyi ve lise son sınıf öğrencilerinin mesleki karar verme yetkinlikleri, cinsiyet rolü yönelimi, cinsiyet, okul türü, doğum sırası, gelir düzeyi, anne ve baba eğitim düzeyi gibi bazı değişikliklere göre anlamlı bir şekilde farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir.Araştırma grubu, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Trabzon il genelinde lise eğitimine devam etmekte olan, son sınıf öğrencilerinden seçkisiz örnekleme yöntemiyle belirlenmiş 808 öğrenciden oluşmaktadır. Katılımcılara araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, mesleki karar verme yetkinliğini ölçmek amacı ile Meslek Kararı Verme Yetkinlik Ölçeği (MKVYÖ), İlişki Ölçekleri Anketi (İÖA) ve BEM cinsiyet rolü envanteri uygulanmıştır. Veri analizi için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı Tekniği, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve bağımsız grup t testi kullanılmıştır.Bulgular mesleki karar verme yetkinliği ile güvenli bağlanma ve korkulu bağlanma stilleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Kayıtsız bağlanma ve saplantılı bağlanma ile mesleki karar verme yetkinliği arasında ise istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir ilişki olmadığı saptanmıştır. Ayrıca kadınsı ve erkeksi cinsiyet rolüne sahip olanların mesleki karar verme yetkinliğinin belirsiz cinsiyet rolüne sahip olanlara göre; androjen cinsiyet rolüne sahip olanların mesleki karar verme yetkinliği kadınsı, erkeksi ve belirsiz cinsiyet rolüne sahip olanlara göre daha yüksek olduğu bulgulanmıştır. Son olarak da cinsiyet, okul türü, doğum sırası, anne ve baba eğitim düzeyi ile mesleki karar verme yetkinlik düzeyi arasında anlamlı bir farklılık bulunmadığı ancak gelir düzeyi iyi olanların mesleki karar verme toplam puanlarının gelir düzeyi orta olanlara göre daha yüksek olduğu bulunmuştur.Sonuçlar, kuramsal çerçevede yapılan araştırmalar bağlamında değerlendirilip tartışılmıştır. Araştırmacılara ve alanda çalışan meslek elemanlarına gelecekte yapılacak çalışmalar için öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Mesleki Karar Verme Yetkinliği, Bağlanma Stilleri, Cinsiyet Rolü.

The aim of this study is to examine the relationship between career decision making self-efficacy and attachment styles of high school seniors. Another purpose of this study is to determine the differences between career decision making self-efficacy and sex role and also in terms of some demographic variables (gender, type of school, birth order, perceived level of income and parental education level).The group of research is consisted of students who were chosen by random cluster sampling method from 808 senior high school students who were educated in the center districts of Trabzon. A demographic data form developed by the researcher, Career Decision Making Self-Efficacy Scale, Relationship Scales Questionnaire and Bem Sex Role Inventory are used to collect data. Independent samples t test, one-way analysis of variance and Pearson product-moment correlation coefficient are used for the data analysis.It has been determined that secure and fearful attachment styles have a significant relationship in positive with career decision making self-efficacy. As a result there is no significant relationship between career decision making self-efficacy and avoidant or disorganized attachment styles. According to the study, who has feminine and masculine sex role with respect to uncertain sex role; who has androgen sex roles with respect to feminine, masculine and uncertain sex roles have more career decision making self-efficacy. Furthermore, there isn't a significant difference between career decision making self-efficacy and gender, type of school, birth order, parental education level. Accordingly it is also found that, career decision making self-efficacy is significantly differed due to perceived level of income. The results were discussed and evaluated in the light of relevant literature. Several suggestions are given to the future researchers and implementers.