Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi`nde çalışan yetişkin bireylerin beslenme durumları ile uyku kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma, Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi'nde çalışan yetişkin bireylerde beslenme alışkanlıkları ve uyku kalitesi arasındaki ilişkinin saptanması amacıyla yapılmıştır. Çalışma, yaşları 19-64 arasında olan sağlıklı, herhangi bir diyet uygulamayan, çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden, 80 kadın, 40 erkek toplam 120 birey üzerinde yürütülmüştür. Bireylerin, demografik özellikleri, sigara ve alkol kullanımı, fiziksel aktivite durumu, beslenme alışkanlıkları ve çalışma şekli anket formuyla sorgulanmıştır. Günlük enerji ve besin alımını belirlemek için 3 günlük besin tüketim kaydı alınmış, uyku kalitesinin değerlendirilmesinde Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) uygulanmış, antropometrik ölçümleri alınmıştır. BKİ ortalaması kadınlarda 23.3±4.4 kg/m2; erkeklerde ise 26±3.2 kg/m2 bulunmuştur (p<0.05). Vücut yağ yüzdesi ortalaması kadınlarda 26.2±8.7, erkeklerde 19.9±4.7 olarak bulunmuştur (p<0.05). Yaş arttıkça bireylerde iyi uyku kalitesi sıklığının arttığı saptanmıştır (p<0.05). Cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum, meslek, yaşanılan kişi, çocuk yaşına göre uyku kalitesi anlamlı farklılık göstermemektedir. Vardiyalı çalışanların PUKİ puan ortalaması 7.90±3.56, vardiyasız çalışanların 5.78±3.12'dir (p<0.05). Vardiyalı çalışanların %70.6'sının, vardiyasız çalışanların %46.4'ünün uyku kalitesi kötüdür (p<0.05). Çalışma süresi 1 yıldan az olanların %62.5'i, 1-4 yıl çalışanların %73.9'u, 5-8 yıl çalışanların %61.1'i 9-12 yıl çalışanların %54.5'i, 13 yıl ve üzeri çalışanların ise %24.1'i kötü uyku kalitesine sahiptir (p<0.05). Kadın ve erkeklerde alınan antropometrik ölçümlerin ortalaması uyku kalitesi ile anlamlı farklılık göstermemektedir (p>0.05). İyi uyku kalitesine sahip kadınların riboflavin, folat ve kalsiyum; iyi uyku kalitesine sahip erkeklerin folat ortalaması kötü uyku kalitesine sahip olanlarınkinden anlamlı derecede yüksektir (p<0.05). Vardiyalı çalışanlarda PUKİ puanının, çoklu doymamış yağ asitleri, pridoksin, riboflavin ve folat ile negatif yönlü korelasyon gösterdiği bulunmuştur (p<0.05). Sigara, alkol kullanımı ve fiziksel aktivite ile uyku kalitesi arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır (p>0.05). Yatmadan önce yemek tüketenlerin %72.7'si, tüketmeyenlerin %50.6'sı kötü uyku kalitesine sahiptir (p<0.05). Öğün atlayanların %71.9'u kötü, atlamayanların ise %42.9'u kötü uyku kalitesine sahiptir (p<0.05). Uyku ve beslenme durumunun sağlık üzerinde birçok etkisi bulunmaktadır. Bu nedenle çalışan bireylerin uyku kalitesinin artırılması ve beslenme durumlarının iyileştirilmesi için bireylere eğitimler verilmeli, çalışma koşulları iyileştirilmelidir.

This study was carried out to determine the relationship between eating habits and sleep quality in adult subjects working at Başkent University Ankara Hospital. The study was conducted on 80 women and 40 men total of 120 randomly selected volunteers, who are between ages of 19 and 64, healthy and non-dietary. Individuals' demographic characteristics, smoking and alcohol consuming habits, physical activity status, eating habits and working style were inquired with written questionnaire. To determine daily energy and nutrient intake, 3-day nutrient intake was recorded, Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) was used to assess sleep quality and anthropometric measurements were taken from the individuals. The mean BMI was found 23.3±4.4 kg/m2 in women and 26±3.2 kg/m2 in men (p<0.05). The average percentage of body fat was found 26.2±8.7 in women and 19.9±4.7 in men (p<0.05). It is determined that as the age group interval increases, good sleep quality frequency also increases in the individuals (p<0.05). Sleep quality showed no significant difference according to gender, educational status, marital status, occupation, cohabitant and age of child. PSQI scores of the shift workers group was 7.90±3.56 and PSQI scores of the non-shift workers group was 5.78±3.12. Sleep quality was poor in 70.6% of those, who are shift workers, and 46.4% of those, who are non-shift workers (p<0.05). According to working period; 62.5% of the hospital personnel, who have been working less than 1 year, 73.9% of the hospital personnel, who have worked for 1-4 years, 61.1% of the hospital personnel, who have worked for 5-8 years, 54.5% of the hospital personnel, who have worked for 9-12 years, and 24.1% of the hospital personnel, who have worked for 13 years and over, have poor sleep quality (p<0.05). BMI, body fat percentage, waist/height ratio and waistcircumference means did not differ significantly in both men and women (p>0.05). Average intake of riboflavin, folate and calcium in women, who have good sleep quality, and average intake of folate in men, who have good sleep quality, were significantly higher than individuals, who have poor sleep quality (p<0.05). In shift workers group, a negative correlation between PSQI scores and polyunsaturated fattyacids, pyridoxine, riboflavin, and folate was determined. There was no significant relationship found between sleep quality and alcohol consumption, smoking and physical activity (p>0.05). Sleep quality was poor in 71.7% of those, who eat before bedtime, and 50.6% of those, who don't eat before bedtime (p<0.05). Sleep quality was poor in 71.9% of those, who skip meals, and 42.9% of those, who does not skipmeals (p<0.05). Sleep and nutritional status have many effects on general health. For this reason, trainings should be provided to increase the sleep quality and enhance food consumption of the hospital personnel and working conditions should be improved.