Sınıf öğretmenlerinin öğretimde kullandıkları metaforların karma yöntem aracılığıyla incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada; sınıf öğretmenlerinin ders anlatımında kullandıkları metaforların tespit edilerek, öğretmen ve öğrenci açısından incelenmesi; eğitim ve öğretim alanındaki yerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada belirlenen amaç doğrultusunda karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmada fenomenoloji yaklaşımı ve anket çalışmasının bir arada kullanılması karma yöntemin seçilmesinde etkili olmuştur. Fenomenoloji yaklaşımıyla, araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin mesleki deneyimleri, algıları vasıtasıyla kullandıkları metaforların belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç bağlamında Bayburt ilinin Merkez ilçesinde görev yapmakta olan 24 sınıf öğretmenine yarı yapılandırılmış anket uygulanarak elde edilen veriler içerik analiziyle incelenmiştir. Anket çalışmasında öğrencilere uygulanan yapılandırılmış anketle metafor kullanımının öğrenciler açısından önemi araştırılmış elde edilen veriler, yüzde ve frekans analizi yapılarak incelenmiştir.Öğretmenlere uygulanan anketlerden edilen verilerden hareketle ders anlatımında metaforların öğretim yöntemi olarak kullanılabileceği görülmüştür. Verilerden yola çıkarak ders anlatımında kullanılan metafor çeşitleri, metafor kullanım amaçları, metafor kullanımına uygun olan ders ve konular, öğrenci nitelikleri ve metaforlar arasındaki ilişki temaları oluşturulmuştur. Öğretimde metaforların; öğrenme ve öğretimde kolaylık sağlama, kalıcı bilgi kazandırma, soyut kavramları somutlaştırma, günlük hayatla ilişki kurma, dikkat çekme, derse katılımı artırma, dersi zevkli hale getirme gibi amaçlarla kullanıldığı görülmüştür. Ayrıca öğretimde kullanılan metaforlar ortak özelliklerine ve benzetme yönüne bağlı olarak; görsel, işitsel, eylemsel, yapısal işlevsel metaforlar olmak üzere 4 gruba ayrılmıştır. Öğretmenlerin öğretimde en fazla görsel metaforlara yer verdiği görülmüştür. Metafor kullanımına en uygun olarak görülen derslerin matematik, geometri ve hayat bilgisi sosyal bilgiler dersleri olduğu tespit edilmiştir. Kullanılan metaforların düzeye uygun, somut, yakın çevreden olma, cinsiyete uygun, anlaşılabilir, basit, dikkat çekici gibi özelliklere sahip olması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.Çalışma ile metaforların bir öğretim yöntemi olarak kullanılmasında, öğretmenlerden elde edilen görüşlerden ve araştırma sonucundaki bulgulardan hareketle öneriler ortaya konmuştur. Ayrıca bu alanda metaforlar yoluyla öğretim etkinlikleriyle zenginleştirilmiş planlı bir öğretimin yapılmasının ve bu durumun özel durum yaklaşımıyla incelenmesinin var olan öğretim yaklaşım ve yöntemlerine farklı bakış açısı sunabileceği düşünülmektedir.Key Words: Spatial Orientation Ability, Multiple Cubical Geometrical Objects, ThreeDimensional Dynamic Geometry Software, Computer Based Learning Environment.

In this study, it is aimed to ascertain the metaphors the primary teachers use while lecturing, to examine them from the point of teacher-student and to identify the role of them in the field of education. In this study, mixed method has been used. The reason why mixed method has been selected is because phenomenological approach and questionnaire were preferred to be used together.Through phenomenological approach, it was aimed to determine the occupational experiences of the classroom teachers who took part in this research and the metaphors they use via their perception. Within the context of this aim, the data attained by applying semi-structured questionnaire to 23 primary teachers who have been serving at the city center of Bayburt were examined with context analysis. In the questionnaire, the importance of using metaphors from the point of students was searched with the structured questionnaire applied to students; and the data were examined with percentage and frequency analysis. It was observed in the analysis of data from teacher metaphor identification form that metaphors are used during the lesson. On the basis of the data, the variety of the metaphors used during the lesson, aims of using metaphors, the lessons and subjects convenient to metaphor usage, students' qualities and the relational themes among metaphors have been formed. Also, the metaphors that are used in education are classified into four groups based upon their common features and the aspects of the metaphors as visual, auditory, actual, structural and functional metaphors. It has been observed that teachers used visual metaphors most in education. It has been ascertained that the lessons which are seen as most appropriate for metaphor usage are mathematics, geometry and science of life. It has been decided that the metaphors used are to have features such as being convenient for grade, substantial, from immediate environment, suitable for gender, comprehensible, simple and remarkable. With this study, recommendations upon the basis of the views of the teachers and the findings at the end of the examination have been put forward in the usage of metaphors as an education method. Besides, it is supposed that in this field a planned education enriched with instructional activities can be practised by using metaphors; and when this case is examined with the special case approach, a different point of view can be offered for the present education approaches and methods.Keywords : Metaphor, Metaphor In Education, Mixed Method, Primary Teacher